Η σκοτεινή πλευρά του τένις
10:20 - 09 Μαρτίου 2016
Τον τελευταίο μήνα πολλά δημοσιεύματα του εξωτερικού έχουν αναφερθεί στο σκάνδαλο με στημένους αγώνες στο τένις. Κάτι που ξενίζει πολλούς οι οποίοι θεωρούσαν πως κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να συμβεί στο συγκεκριμένο άθλημα αφού οι αμοιβές που παίρνουν οι κορυφαίοι αθλητές τόσο από τις κατακτήσεις των τουρνουά όσο και από τους χορηγούς προσθέτουν στους λογαριασμούς του πάρα πολλά μηδενικά...
Η πλειοψηφία ωστόσο των αθλητών πασχίζει να μαζέψει τα χρήματα που απαιτούνται ώστε να μπορέσει να αγωνιστεί σε όσο το δυνατόν περισσότερα τουρνουά για να ανέβουν στην κατάταξη και να κάνουν το βήμα παραπάνω στην καριέρα τους. Κάπου εκεί μπαίνουν στην εξίσωση όσοι επιθυμούν να στήσουν αγώνες με τη διαδικασία που θα αναλύσουμε παρακάτω.
Το τένις αντιμετωπίζει μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις του αφού με τις πληροφορίες που δημοσιεύονται σε ρυθμό πολυβόλου τους τελευταίους μήνες έχει, αν μη τι άλλο, προκληθεί ζημιά στην εικόνα του.
Η ίδρυση της TIU και ο καπνός πριν την φωτιά
Η ιστορία μας αρχίζει από το Σεπτέμβριο του 2008 όταν και το τένις έγινε το πρώτο σπορ το οποίο απέκτησε τη δική του ανεξάρτητη επιτροπή κατά της διαφθοράς. Ο λόγος για τον οποίο δημιουργήθηκε η συγκεκριμένη ανεξάρτητη αρχή είχε να κάνει με τις φήμες που υπήρχαν για παράνομο στοιχηματισμό στο τένις και την προσπάθεια ώστε να προφυλαχθεί η καλή φήμη του αθλήματος.
Σκοπός της TIU όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ανακοίνωση της:
- Η πρόληψη: σε συνεργασία με τις Κυβερνητικές Αρχές και τους υπεύθυνους των τουρνουά δημιουργήθηκαν συγκεκριμένα πρωτόκολλα ώστε να μην μπορεί κανένας να πλησιάζει τους αθλητές και να προφυλάσσεται η ιδιωτικότητα τους.
- Η εκπαίδευση: Η επιμόρφωση των αθλητών μέσα από σεμινάρια για τους τρόπους με τους οποίους λειτουργούν όσοι θέλουν να στήσουν ένα παιχνίδι και η ενημέρωσή τους για τις κυρώσεις που υπάρχουν σε περίπτωση συμμετοχής σε αυτή τη διαδικασία.
- Η προστασία: Η απομάκρυνση όσων έχουν κατηγορηθεί από τους χώρους του τένις και η προστασία όλων των αθώων αθλητών.
- Η έρευνα: Η TIU αναλαμβάνει τη διαλεύκανση όλων των υποθέσεων που αξίζουν έρευνας.
Μάλιστα, από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας της TIU είχαν αποφασιστεί ιδιαίτερα σκληρές ποινές οι οποίες θα μπορούσαν να φτάσουν μέχρι τις 250.000 δολάρια πρόστιμο, αλλά και την αποβολή δια βίου από όλες τις αθλητικές διοργανώσεις.
Η υπόθεση της Μπίτσκοβα
Μία από τις πρώτες υποθέσεις που ήρθαν στο φως και μάλιστα με τιμωρία αθλήτριας ήταν αυτή της Εκατερίνα Μπίτσκοβα. Η Ρωσίδα τενίστρια τιμωρήθηκε τον Ιανουάριο του 2010 με αποκλεισμό ενός μήνα και πρόστιμο 5.000 δολαρίων.
Η τιμωρία της είχε να κάνει με το γεγονός ότι δεν κατήγγειλε την προσπάθεια που έγινε για τη συμμετοχή της σε παράνομο στοιχηματισμό σε αγώνα της. Η συγκεκριμένη απόφαση είχε ως αποτέλεσμα να ξεσπάσουν αντιδράσεις από πολλούς αθλητές οι οποίοι ζητούσαν διευκρινήσεις, ενώ χαρακτηριστικά ήταν τα όσα είχε δηλώσει η Σεβτλάνα Κουζνέτσοβα.
"Δεν ξέρω τι ακριβώς συνέβη με την περίπτωση της Εκατερίνα και σίγουρα θα ζητήσω να μου εξηγήσουν και θα κάνω την έρευνα μου γιατί θεωρώ το συγκεκριμένο θέμα ιδιαίτερα σημαντικό. Αν κάποιος άνθρωπος έρθει σε εμένα, μου ζητήσει κάτι και εγώ το αρνηθώ δεν ήξερα ότι θα έπρεπε να πάω και να καταγγείλω την προσέγγιση. Πιθανότατα δεν το ήξερε και εκείνη αυτό, οπότε πως μπορούμε να πούμε ότι είναι ένοχη; Δεν το καταλαβαίνω αυτό" είχε αναφέρει σε σχετική ερώτηση που της έγινε.
Ακόμα πιο αυστηρός στην κρητική του ήταν ο ΜακΕνρό. Ο θρύλος του τένις μιλώντας για τη συγκεκριμένη υπόθεση είχε πει: "Είναι ένας ακόμα από αυτούς του ηλίθιους κανονισμούς τους οποίους καταγγέλλω. Πραγματικά δεν βγάζω κανένα νόημα από αυτό".
Η "καμπάνα" στον Κέλερερ και η πρόσληψη... ντέντεκτιβ
Η πρώτη μεγάλη υπόθεση που έφερε την πρώτη μεγάλη τιμωρία ήταν αυτή του Ντάνιελ Κέλερερ και του μάνατζερ του Μάνφρεντ Ναρέικα. Η αφορμή για την έναρξη των ερευνών στη συγκεκριμένη υπόθεση έγινε από καταγγελία που αφορούσε την παράνομη προβολή στοιχηματικών αποδόσεων στην προσωπική ιστοσελίδα του Ναρέικα.
Έπειτα από έρευνα της TIU διαπιστώθηκε πως οι δύο άνδρες είχαν στήσει ένα ολόκληρο κύκλωμα το οποίο όχι μόνο πρότεινε παιχνίδια προς στοιχηματισμό, αλλά πρότεινε σε άλλους παίκτες το στήσιμο αγώνων με στόχο φυσιολογικά το οικονομικό όφελος όλων των πλευρών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας ο Ντάνιελ Κέλερερ το διάστημα από τις 24 Οκτωβρίου του 2009 μέχρι τον Ιούλιο του 2010 πρότεινε σε πέντε διαφορετικούς αθλητές να στήσουν έναν αγώνα.
Ο Αυστριακός τενίστας κι ο μάνατζερ του κρίθηκαν ένοχοι για στήσιμο αγώνων με αποτέλεσμα ο Κέλερερ να τιμωρηθεί με δια βίου αποκλεισμό από το τένις το 2011 με καλύτερη του θέση στην παγκόσμια κατάταξη την 55η. Η συγκεκριμένη υπόθεση είχε ως αποτέλεσμα να παρθούν σημαντικές αποφάσεις για τη δομή και λειτουργία της TIU.
Οι αρμόδιοι φορείς του τένις αποφάσισαν να δώσουν τα ηνία των ερευνών και της λειτουργίας του οργανισμού στον Νάιτζελ Γουίλερτον. Ο πρώην επικεφαλής επιθεωρητής της Μητροπολιτικής αστυνομίας του Λονδίνου κρίθηκε ως το καταλληλότερο πρόσωπο να αναλάβει την προεδρία της TIU και να έχει τη γενική εποπτεία όλων των υποθέσεων.
Η λίστα των τιμωρημένων
Από το 2008 μέχρι το 2012 όταν και ανέλαβε ο Νάιτζελ Γουίλερτον η TIU είχε τιμωρήσει τέσσερις αθλητές, ανάμεσα στους οποίους βάζουμε και τον Ντέιβιντ Σάβιτς η υπόθεση του οποίου τελεσιδίκησε μόλις στις 12 Νοεμβρίου του 2015. Ο Σάβιτς μετά τον αρχικό δια βίου αποκλεισμό έφτασε μέχρι το CAS για να καταρρίψει την πρωτόδικη απόφαση, ωστόσο το μόνο που κατάφερε ήταν να μπορέσει να γίνει προπονητής τένις από τον Μάρτιο του 2016.
Επί της προεδρίας του Νάιτζελ Γουίλερτον παρατηρούμε μία έξαρση των τιμωριών. Για την ακρίβεια στα 3,5 χρόνια που βρίσκεται στον προεδρικό θώκο της TIU δεκατέσσερις αθλητές και αθλήτριες έχουν τιμωρηθεί με τελευταίο εξ' αυτών τον Αλέξανδρο Γιακούποβιτς. Ο Έλληνας τενίστας όπως και άλλοι στο παρελθόν, έχει προσφύγει στο CAS κάτι άλλωστε που είχε προαναγγείλει από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστή η τιμωρία του.
"Μετά την ανακοίνωση της νεοσύστατης Tennis Integrity Union ότι κρίθηκα ένοχος για παραβίαση κάποιων κανονισμών περί διαφθοράς θέλω να ξεκαθαρίσω ότι ουδέποτε είχα την παραμικρή ανάμιξη σε παράνομες ενέργειες, όπως αυτές που μου αποδίδονται. Αυτοί που με γνωρίζουν και ξέρουν την αγάπη μου για το τένις γνωρίζουν καλά ότι υπήρξα υπόδειγμα του ευ αγωνίζεσθαι σε όλη τη διάρκεια της 20ετούς αθλητικής μου καριέρας, κατά την οποία ουδέποτε τιμωρήθηκα για το παραμικρό.
Η απόφαση αυτή, που έχει ληφθεί από αναρμόδιο όργανο, οφείλεται σε μιά καθυστερημένη καταγγελία για μία και μόνη προφορική μου φράση που υποτίθεται ότι είπα σε κάποιον και σε παράλειψη τήρησης κάποιων καινούργιων τυπικών διαδικασιών εκ μέρους μου.
Επειδή όμως δεν επιτρέπω σε κανέναν να θίγει την τιμή και την υπόληψή μου θα προσφύγω άμεσα στο Ανώτατο Αθλητικό Δικαστήριο για την ακύρωση της λανθασμένης απόφασης και θα ασκήσω μηνύσεις για συκοφαντική δυσφήμιση σε όσους με ενέπλεξαν σε αυτή την υπόθεση" ανέφερε τότε στην ανακοίνωση του.
Αναλυτικά οι αθλητές που έχουν τιμωρηθεί:
Οι σιωπηρές τιμωρίες των διαιτητών
Φυσικά, σε όλο το σκάνδαλο που έχει ξεσπάσει δεν υπάρχουν μόνο οι αθλητές, αλλά εμπλέκονται και διαιτητές. Η ITF "ξεσκέπασε" κύκλωμα διεφθαρμένων διαιτητών και τιμώρησε δύο chair umpires για στημένους αγώνες, τον έναν από αυτούς με ισόβιο αποκλεισμό. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Αντισφαίρισης έθεσε σε διαθεσημότητα 4 ύποπτους διαιτητές ακόμα, τις περιπτώσεις των οποίων θα ελέγξει εξονυχιστικά.
Οι διαιτητές που ερευνούνται και υπάρχουν υποψίες εις βάρος τους, κατηγορούνται για το γνωστό "courtsiding". Τη διαδικασία δηλαδή που κάποιος που βλέπει ζωντανά τον αγώνα, προλαβαίνει να ενημερώσει τον συνεργάτη του για να τοποθετηθεί το στοίχημά του αφού έχει δει το αποτέλεσμα του πόντου, πριν η εταιρεία προλάβει να κλειδώσει τις διαθέσιμες αγορές.
Ουσιαστικά, οι διαιτητές κατηγορούνται πως καθυστέρησαν να δώσουν την επίσημη ενημέρωση του αποτελέσματος, ακόμα και για 60 δευτερόλεπτα σε κάποιες περιπτώσεις! Πιο αναλυτικά, η ITF αποκάλυψε πως τιμώρησε με ισόβιο αποκλεισμό τον Καζάκο διαιτητή, Κίριλ Παρφένοβ, καθώς τον έκρινε ένοχο για εμπλοκή σε στημένους αγώνες. Η ομοσπονδία τιμώρησε τον Καζάκο τον Φεβρουάριο του 2015, αλλά το ανακοίνωσε με έναν χρόνο καθυστέρηση.
Επιπλέον, η ITF έθεσε σε διαθεσιμότητα για ένα χρόνο τον Κροάτη Denis Pitner τον περσινό Αύγουστο, όπως ανακοίνωσε στο ίδιο δημοσίευμα. Υπάρχουν υποψίες για 4 ακόμα διαιτητές, που ενδέχεται να έχουν εμπλακεί σε στημένους αγώνες.
"Ο Kirill Parfenov από το Καζακστάν τιμωρήθηκε με ισόβιο αποκλεισμό τον Φεβρουάριο του 2015, επειδή επικοινώνησε με κάποιον στο Facebook και επιχείρησαν να διαμορφώσουν το αποτέλεσμα κάποιον αγώνων", ανέφερε η κοινή ανακοίνωση των ITF και TIU (Tennis Integrity Unit).
"Ο Denis Pitner από την Κροατία τέθηκε σε διαθεσιμότητα από την 1η Αυγούστου 2015, για 12 μήνες, επειδή έστειλε πληροφορίες για τη φυσική κατάσταση ενός παίκτη σε κάποιον προπονητή και τακτικά συνδεόταν σε ιστοσελίδα στοιχηματικής εταιρείας, τοποθετώντας στοιχήματα σε αγώνες τένις.
Όπως μπορεί εύκολα κάποιος να διακρίνει με εξαίρεση την πρώτη υπόθεση της Εκατερίνα Μπίτσκοβα σε όλες τις υπόλοιπες υποθέσεις οι ποινές είναι ιδιαίτερα αυστηρές και ξεκινούν από τους 6 μήνες και φτάνουν μέχρι το δια βίου αποκλεισμό.
Στην προσπάθεια μας για να συλλέξουμε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες απευθυνθήκαμε στην TIU. Οι άνθρωποι της μας διαμήνυσαν εξαρχής πως δεν μπορούν να σχολιάσουν καμία απόφαση που έχει παρθεί ούτε να μας δώσουν περισσότερες λεπτομέρειες για υποθέσεις που είτε έχουν τελεσιδικήσει είτε βρίσκονται σε εξέλιξη.
Πάντως υπάρχει και το φαινόμενο της "σιωπηρής τιμωρίας". Ουσιαστικά πρόκειται για περιπτώσεις όπου υπάρχουν πολλές ενδείξεις, αλλά όχι αποδείξεις για κάτι και μέχρι να ολοκληρωθούν οι έρευνες ο κατηγορούμενος δέχεται μία τιμωρία που αφορά ουσιαστικά περιοριστικά μέτρα.
Ωστόσο, φρόντισαν να μας διαφωτίσουν διάφορες απορίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της, αλλά και με θέματα που αφορούν το άθλημα. Η συζήτηση μας με τον Μαρκ Χάρισον ξεκίνησε από τις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν την ίδρυση της IPR και πόσο αλλάζει τα δεδομένα που υπάρχουν. Ο υπεύθυνος επικοινωνίας της TIU μας τόνισε: "Η Independent Review of Integrity δεν θα αντικαταστήσει την TIU αφού πρόκειται για κάτι το διαφορετικό.
Ουσιαστικά θα πρόκειται για ένα συνεργάτη μας ο οποίος θα συμβάλει και εκείνος στην καταπολέμηση της διαφθοράς στο τένις και θα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα. Παράλληλα, θα εποπτεύει το έργο που γίνεται στις αρμόδιες επιτροπές. Η TIU θα συνεχίσει να δρα κάτω από το υπάρχον Πρόγραμμα κατά της διαφθοράς στο τένις"
Η συντριπτική πλειοψηφία σέβεται τους κανόνες
Ο μεγαλύτερος βραχνάς των αρχών που ασχολούνται με την καταπολέμηση της διαφθοράς στο τένις είναι το online betting, δηλαδή ο στοιχηματισμός κατά τη διάρκεια ενός γεγονότος. Εκεί είναι που μπορεί κάποιος να κρυφτεί πιο εύκολα. Τι κάνει όμως η TIU για αυτό; "Συνεργαζόμαστε στενά με τις εταιρίες στοιχηματισμού που ασχολούνται με τα επαγγελματικά τουρνουά τένις και τους αγώνες σε όλο τον κόσμο.
Αυτό σημαίνει ότι η TIU λαμβάνει πληροφορίες εάν υπάρχουν αυξημένες ανησυχίες για ένα παιχνίδι και δρούμε άμεσα. Σε αυτό το σημείο πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι το οποίο μπερδεύουν πολλοί. Το γεγονός ότι υπάρχει αυξημένος στοιχηματισμός σε ένα παιχνίδι ή έρχονται σε εμάς τέτοιους είδους πληροφορίες δεν αποτελεί απόδειξη ότι υπάρχει στήσιμο ενός αγώνα. Μπορεί να είναι μια ένδειξη, η οποία θα πρέπει στη συνέχεια να τεκμηριωθεί με αποδεικτικά στοιχεία που είναι αρκετά ισχυρά για να αποδειχθεί ότι το αδίκημα έχει τελεστεί κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας στην ανεξάρτητη Αρχή"
Όπως θα αναφέρουμε και παρακάτω μία από τις βασικότερες δικαιολογίες που υπάρχουν για τον παράνομο στοιχηματισμό και το στήσιμο αγώνων είναι τα χαμηλά έσοδα που έχουν οι αθλητές που δεν βρίσκονται στις κορυφαίες θέσεις της κατάταξης. "Κοίταξτε, σίγουρα η TIU δεν είναι υπεύθυνη για αυτό το κομμάτι, δηλαδή για τις αμοιβές των αθλητών και γενικότερα για τη δομή του τένις. Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι όπως και να έχει οι επαγγελματίες αθλητές συμφωνούν να ακολουθούν και να τηρούν όλους τους κανονισμούς για τον παράνομο στοιχημαστισμό. Εμείς πιστεύουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των αθλητών το κάνει αυτό".
Πώς στήνεται όμως ένας αγώνας και ποια είναι τα μονοπάτια που ακολουθούνται μέχρι σήμερα; Σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν γίνει έχουμε δύο τρόπους με τους οποίους στήνονται οι αγώνες. Ο πρώτος είναι αυτός που έχουμε όλοι στο μυαλό μας με την πυραμίδα να ξεκινάει σε εκείνον που οργανώνει το στήσιμο ενός αγώνα και να φτάνει μέχρι τους παίκτες που καλούνται να συμμετάσχουν. Υπάρχει όμως και η αντίστροφη διαδρομή.
"Εκείνοι που στήνουν αγώνες, ψάχνοντας ουσιαστικά να εξαπατήσουν το σύστημα, λειτουργούν με δύο τρόπους. Ποντάρουν είτε σε μία πληροφορία που φτάνει σε αυτούς είτε είναι εκείνοι που δημιουργούν τις συνθήκες. Το πρώτο αφορά πληροφορίες που μπορούν να φτάσουν σε κάποιον και σίγουρα δεν βγαίνουν προς τα έξω και το δεύτερο αφορά συμφωνίες με τους παίκτες ή με άλλους φορείς του αγώνα.
Στα γραφήματα που ακολουθούν θα δείτε χαρακτηριστικά παραδείγματα για το πως στήνονται οι αγώνες τόσο από αθλητές όσο και από διαιτητές.
Η υπόθεση Νταβιντένκο - Αρκουέγιο και ο Τζόκοβιτς
Οι περισσότεροι αγώνες που έχουν τραβήξει πάνω τους τα βλέμματα και έχουν προκαλέσει τιμωρίες αθλητών και διαιτητών αφορούν αναμετρήσεις σε τουρνουά χαμηλής δυναμικότητας. Το ερώτημα που απασχολεί όλους όσους ασχολούνται με το τένις είναι εάν αναμειγνύονται στα σκάνδαλα και αθλητές που βρίσκονται ψηλά στην παγκόσμια κατάταξη.
Χαρακτηριστικό είναι το σκάνδαλο που είχε ξεσπάσει το 2007 με την υπόθεση του αγώνα του Νταβιντένκο με τον Αρκουέγιο. Τα έγγραφα που έφτασαν στην κατοχή του BBC και του BuzzFeed περιλαμβάνουν τα αποτελέσματα από την ΑΤΡ και για τη συγκεκριμένη περίπτωση.
Υπενθυμίζουμε ότι σε αυτό το ματς είχε συγκεντρωθεί υπερβολικά μεγάλο ποσό στοιχηματισμού στην Betfair υπέρ της νίκης του δεύτερου και αφού βρέθηκε να χάνει με 1-0 σετ. Πράγματι, ο Αργκουέγιο είχε πάρει το δεύτερο σετ και ο Νταβιντένκο εγκατέλειψε λόγω τραυματισμού (;) στο τρίτο. Οι δύο αθλητές κλήθηκαν σε απολογία από την παγκόσμια ομοσπονδία τένις (ATP), αλλά ύστερα από έρευνες 13 μηνών αθωώθηκαν. Η τελική κρίση ήταν ότι οι δύο παίκτες δεν είχαν παραβιάσει κανόνες, ωστόσο η έρευνα πήρε έκταση, με στόχο τη διερεύνηση ενός δικτύου στοιχήματος γύρω από παιχνίδια παικτών κορυφαίου επιπέδου.
Στη συγκεκριμένη υπόθεση είχε αναφερθεί σε δηλώσεις του και ο Νόβακ Τζόκοβιτς όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει τα όσα ακούγονται για στήσιμο αγώνων στο τένις. Ο "Νόλε" μάλιστα αποκάλυψε πως και κάποιος είχε προσεγγίσει και τους δικού του συνεργάτες για να στήσουν ένα ματς. "Δεν με προσέγγισαν απευθείας. Με προσέγγισαν μέσω ανθρώπων που δούλευαν μαζί μου εκείνο το διάστημα, οι οποίοι ήταν στην ομάδα μου. Κάποιος μπορεί να το αποκαλέσει ευκαιρία. Για μένα είναι πράξη αντιαθλητική, ένα έγκλημα στο άθλημα, ειλικρινά. Δεν το στηρίζω. Νομίζω ότι δεν υπάρχει χώρος γι' αυτό σε κανένα άθλημα, ειδικά στο τένις. Ευτυχώς για μένα, δεν χρειάστηκε να εμπλακώ σε τέτοιου είδους καταστάσεις. Βεβαίως, το απορρίψαμε απευθείας.
Ούτε καν έφθασε σε εμένα, ο τύπος που προσπαθούσε να μιλήσει μαζί μου, δεν το έκανε απευθείας. Τίποτε περισσότερο, από αυτό. Δυστυχώς υπήρχαν εκείνες τις ημέρες φήμες, συζητήσεις, άνθρωποι που περιτριγύριζαν. Εξετάστηκαν. Τα τελευταία έξι, επτά χρόνια δεν έχω ακούσει κάτι παρόμοιο. Άκουσα για την ιστορία, διάβασα ότι υπήρχαν δύο αθλητές οι οποίοι δεν είναι ενεργοί, για ένα ματς που έγινε πριν από περίπου δέκα χρόνια (για το ματς του Νικολάι Νταβιντένκο με τον Μαρτίν Βασάγιο Αργκουέγιο)", υποστήριξε ο Νόβακ Τζόκοβιτς.
Η είσοδος του παράνομου στοιχηματισμού στο τένις
Οι φήμες για στημένα παιχνίδια στο τένις υπήρχαν εδώ και αρκετά χρόνια ωστόσο ήταν δύσκολο να αποδειχθεί κάτι τέτοιο.
Με εξαίρεση την υπόθεση Νταβιντένκο όπου είχαμε εκτεταμένες έρευνες οι οποίες δεν οδήγησαν πουθενά έπρεπε να έρθει η TIU ώστε να έχουμε κάποιες τιμωρίες. Ποιοι όμως είναι οι λόγοι που έκαναν πιο εύκολη την είσοδο όσων στήνουν παιχνίδια στο τένις;
Ο πρώτος και ο βασικότερος είναι ότι σε αντίθεση με τα ομαδικά σπορ χρειάζεσαι μόνο έναν άνθρωπο για να στήσεις έναν αγώνα. Αυτό σε συνδυασμό με τα χαμηλά έσοδα των παικτών που βρίσκονται χαμηλότερα στην κατάταξη και θα τα αναλύσουμε παρακάτω δημιουργούν ένα ιδιαίτερα πρόσφορο έδαφος.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του πρώην προέδρου της ATP, Ρίτσαρντ Ίνγκς, στο buzzfeed. "Αν ήταν να ανακαλύψεις ένα άθλημα το οποίο θα ήταν κομμένο και ραμμένο για στήσιμο αγώνων αυτό θα ήταν το τένις" ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η παραπάνω ατάκα επιβεβαιώνεται και από ένα άλλο στατιστικό στοιχείο. Η στοιχηματική αγορά στο τένις παγκοσμίως είναι τεράστια. Υπολογίζεται ότι περίπου επτά δισεκατομμύρια δολάρια παίζονται ετησίως σε αγώνες τένις.
Η άδικη κατανομή
Πέρα από όλα τα άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει το τένις μία έρευνα στις ΗΠΑ που έγινε το 2014 έρχεται να αναδείξει σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό την άδικη εισροή χρημάτων σε αθλητές.
Σε αυτή βλέπουμε τα ποσά που έχουν λάβει ως έπαθλα από αγώνες και από χορηγούς οι 35 πιο ακριβοπληρωμένοι αθλητές σε όλα τα σπορ. Το τένις είναι είναι ένα από τα άδικα σπορ αφού η διαφορά ανάμεσα στο Νο1 της Παγκόσμιας κατάταξης και το Νο35 είναι χαώδης.
Όπως μπορείτε να δείτε από το παραπάνω γράφημα η διαφορά στις απολαβές τόσο στο τένις ανδρών όσο και σε εκείνο των γυναικών είναι τεράστια και μπορεί να συγκριθεί μόνο με το γυναικείο γκολφ. Στο Νο1 των εσόδων στους άνδρες είναι ο Νόβακ Τζόκοβιτς με επτά εκατομμύρια δολάρια, ενώ ο Φερνάντο Βερντάνσκο πήρε 757.446 δολάρια.
Μετά από αυτό μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι συμβαίνει με τους αθλητές που βρίσκονται κάτω από το Νο35 της κατάταξης και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτοί οι αθλητές στην προσπάθεια τους να αναρριχηθούν. Είναι χαρακτηριστικό πως αθλητές που βρίσκονται κάτω από το Νο 100 οι οποίοι στην πλειοψηφία τους δεν έχουν χορηγούς.
Αυτό είναι και ένα από τα βασικά επιχειρήματα όσων προσπαθούν να δώσουν ελαφρυντικά σε όσους αποδέχονται το να στήσουν έναν αγώνα. Τα χρήματα που χρειάζεται ένας αθλητής για να αγωνιστεί σε όσο το δυνατόν περισσότερα τουρνουά ανά τον κόσμο σε συνδυασμό με τα αυτά που απαιτούνται για τον εξοπλισμό τους προπονητές του και όσα όσα χρειάζονται ξεπερνούν τις 100.000 δολάρια σύμφωνα με έρευνες.
Την ίδια ώρα τα έπαθλα από τουρνουά επιπέδου Future τα οποία είναι απαραίτητα για την συγκέντρωση βαθμών για την παγκόσμια κατάταξη και πιο εύκολα προσβάσιμα για τους αθλητές, δίνουν ελάχιστα χρήματα για τους νικητές. Ουσιαστικά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Τα τουρνουά που έχουν ως έπαθλο τις 10.000 δολάρια και εκείνα που δίνουν 25.000 δολάρια
Στην ίδια μοίρα είναι και οι διαιτητές
Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι διαιτητές. Όπως και οι αθλητές έτσι και αυτοί χωρίζονται ουσιαστικά σε δύο κατηγορίες. Εκείνους που κάθονται στην καρέκλα στα μεγάλα τουρνουά και εκείνους που βρίσκονται στα μικρότερα.
Στην πρώτη κατηγορία τα έσοδα τους είναι σημαντικά, αφού μπορούν να πάρουν μέχρι και 70.000 δολάρια ετησίως. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τους υπόλοιπους. Υπάρχουν διαιτητές που παίρνουν από 15.000 μέχρι 30.000 δολάρια περίπου ετησίως, ωστόσο τις περισσότερες φορές καλούνται να πληρώσουν από την τσέπη τους τα ταξιδιωτικά τους έξοδα που όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό ανέρχονται σε ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό.
Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα για τους επόπτες γραμμών. Εκείνοι παίρνουν από 70 μέχρι 150 δολάρια την ημέρα στα μικρότερα τουρνουά με τα έξοδα τους να είναι ανάλογα με εκείνα των διαιτητών. Η μόνη διαφορά είναι ότι συνήθως προτιμούνται επόπτες γραμμών από την ίδια πόλη ή χώρα ώστε να μην υπάρχουν τόσο μεγάλα έξοδα.
Πέρα από τον Τζόκοβιτς ο οποίος τοποθετήθηκε έχουν μιλήσει αρκετοί άλλοι οι οποίοι προσπαθούν να αναλύσουν το τι ακριβώς συμβαίνει στο άθλημα. Όλοι οι μεγάλοι αθλητές του τένις κλήθηκαν να καταθέσουν την άποψη τους κατά τη διάρκεια του Αυστραλιανού Όπεν.
Η Σερένα Γουίλιαμς τόνισε πως: "Δεν ξέρω τίποτα και δεν έχω ακούσει κάτι. Όταν παίζω μπορώ να μιλήσω μόνο για τον εαυτό μου και πάντοτε παίζω δυνατά, το ίδιο βλέπω ότι κάνουν και οι αντίπαλοι μου". Πιο σκληρή στάση κράτησε ο Ρότζερ Φέντερερ. Ο σπουδαίος Ελβετός τενίστας όταν ρωτήθηκε σχετικά με τα όσα αποκάλυψε το BBC επεσήμανε: "Θα ήθελα να ακούσω ονόματα. Όταν συμβεί αυτό θα μπορούμε να σχολιάσουμε. Το έκανε κάποιος παίκτη; Το έκανε κάποιος από το προπονητικό τιμ; Ποιος ήταν. Είναι ανόητο να σχολιάσουμε κάτι περισσότερο για αυτές τις φήμες".
Από την άλλη όμως μια παλιότερη αθλήτρια του τένις το πήγε ένα βήμα παραπέρα. Η Παμ Σρίβερ η οποία έχει κατακτήσει 21 τίτλους στο διπλό σε όλα τα Γκραντ Σλαμ έδειξε να καταλαβαίνει το τι ακριβώς συμβαίνει με τους αθλητές. "Υπάρχουν αθλητές οι οποίοι θέλουν να νικούν. Άλλοι που ψάχνουν τους πόρους ώστε να χρηματοδοτήσουν την καριέρα τους. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι νέοι καταλαβαίνετε ότι είναι ευάλωτοι και εύκολα μπορούν να τους πλησιάσουν οι λάθος άνθρωποι".
Το οξύμωρο με την IRP
Πάμε τώρα στις τελευταίες εξελίξεις που υπάρχουν στην υπόθεση. Η πρώτη από αυτές αφορά την ίδρυση ενός νέου οργανισμού. Από τις 12 Φεβρουαρίου η IRP μπήκε στη ζωή μας με κάθε επισημότητα και περιμένουμε να δούμε την αποτελεσματικότητα της.
Ποιος είναι ο ρόλος της; Ουσιαστικά η IRP θα εποπτεύει όλους τους οργανισμούς που υπήρχαν μέχρι τώρα και κυρίως την TIU για το εάν κάνει καλά τη δουλειά της. Σκοπός της είναι η αξιοποίηση και επανεξέταση όλων των στοιχείων που είναι διαθέσιμα καθώς και την άμεση συνεργασία της με όλους τους φορείς.
Αυτή η απόφαση όλων των φορέων του τένις για να δημιουργήσουν ουσιαστικά ένα νέο εποπτικό όργανο που θα ελέγχει τα ήδη υπάρχοντα προκαλεί πολλά ερωτηματικά. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η TIU δεν κάνει καλά τη δουλειά της; Μήπως έχει καλύψει ορισμένες υποθέσεις ή έκρινε λανθασμένα πως δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για κάποιες άλλες;
Ό,τι και από τα δύο να συμβαίνει το μόνο σίγουρο είναι πως θα γίνει γρήγορα αντιληπτό μέσα από τις εξελίξεις που θα έχουμε.
Η έρευνα της ESSA και η αντίδραση της TIU
Στις 18/2 η ESSA, η οποία εξετάζει ύποπτες στοιχηματικές δραστηριότητες, ήρθε να φέρει στο φως της δημοσιότητας ένα νούμερο που προκαλεί ζάλη. Μέσα στο 2015 συνολικά 73 αγώνες τένις κρίθηκαν ως ύποπτοι και οι υποθέσεις στάλθηκαν στην TIU για περισσότερη διερεύνηση.
Τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι μόλις στο τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους η TIU ενημερώθηκε για 24 ύποπτους αγώνες, την ίδια στιγμή που στο ποδόσφαιρο, η ESSA είχε "σημαδέψει" μόλις 19 αγώνες ποδοσφαίρου για όλο το 2015. Ένα άλλο εντυπωσιακό στοιχείο της έρευνας είναι ότι έχουν καταγραφεί ενδείξεις για στημένο αγώνα τένις σε όλους τις Ηπείρους με την Ασία να είναι πρωταθλήτρια.
Από τις 73 περιπτώσεις οι 19 στην Ασία, 17 στην Ευρώπη 14 στη Βόρεια Αμερική, 11 στη Νότια Αμερική και 9 είναι στην Αφρική. Η ESSA εκδίδει ειδοποιήσεις για ύποπτους στοιχηματισμούς σε νόμιμους bookmakers από όλη την Ευρώπη, όταν εντοπίζεται ασυνήθιστη δραστηριότητα. Τον Ιανουάριο έγινε γνωστό ότι 16 αθλητές που έχουν βρεθεί στο top 50 της κατάταξης πιθανόν να έχουν συμμετάσχει σε στημένους αγώνες στην περασμένη δεκαετία, ακόμα και σε grand slam.
Η TIU για να κατευνάσει τις αντιδράσει που υπήρξαν τοποθετήθηκε άμεσα με επίσημη ανακοίνωση της η οποία μεταξύ άλλων ανέφερε: "Η ESSA είναι ένας οργανισμός ο οποίος συνεργάζεται μαζί μας. Όλες οι πληροφορίες που προέρχονται από στοιχηματικές εταιρίες αναλύονται από την TIU.
Αυτή η ανάλυση συμπεριλαμβάνει πολλές παραμέτρους οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα ενός αγώνα. όπως είναι η φυσική κατάσταση ενός αθλητή, η φόρμα, οι συνθήκες του αγώνα και προσωπικές καταστάσεις. Αν από την ανάλυση προκύπτουν ύποπτες δραστηριότητες η TIU ξεκινά τις έρευνες οι οποίες συμπεριλαμβάνουν συνεντεύξεις με τους αθλητές και στοιχεία από τηλέφωνα και υπολογιστές.
Ένα συναγερμός μπορεί να είναι μια υπόδειξη για ένα πιθανός στημένο παιχνίδι, αλλά δεν αποτελεί απόδειξη ότι έχει συντελεστή διαφθορά".
Αύξηση 1.757% και το σχόλιο που προκαλεί ερωτηματικά
Η έρευνα της ESSA ωστόσο δεν ήταν η μοναδική πηγή ενημέρωσης της TIU. Όπως αναφέραμε πιο πάνω υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στην TIU και τις κορυφαίες στοιχηματικές εταιρείες οι οποίες προχωρούν σε άμεση ενημέρωση όλων των αρμόδιων εάν δουν κάποια ύποπτη κίνηση σε ένα ματς.
Πόσες φορές "ενόχλησαν" την TIU φέτος για ύποπτα ματς; Συνολικά, 246 "καμπανάκια" ήχησαν για ύποπτα παιχνίδια. Ένα νούμερο που προκαλεί ζάλη εάν αναλογιστούμε τι συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια. Από το 2012 μέχρι σήμερα η αύξηση ανέρχεται στο 1.757% αφού πριν τέσσερα χρόνια υπήρχαν μόλις 14 ματς τα οποία κρίθηκαν ύποπτα, το 2013 ανέβηκαν στα 46 και το 2014 στα 91.
Για όλα αυτά αναγκάστηκε να τοποθετηθεί επίσημα ο πρόεδρος της TIU, Νάιτζελ Γουίλερτον. Στις δηλώσεις του προχώρησε σε αποκαλύψεις οι οποίες προκαλούν πολλά ερωτηματικά. "Η TIU είναι σαν το φύλλο συκής για το τένις αφού για ένα τεράστιο πρόβλημα έχουν επενδυθεί ελάχιστα χρήματα. Ο κόσμος θεωρεί πως στο τένις υπάρχει μεγάλη ευκαιρία ώστε να στηθεί ένα ματς και το πρόβλημα διαδίδεται. Μπορεί να έχουμε αγγίξει μόνο την κορυφή του παγόβουνου και το πρόβλημα που βρίσκεται από κάτω να είναι τεράστιο. Μπορεί να υπάρχουν πολλές υποθέσεις για τις οποίες δεν γνωρίζουμε τίποτα" ήταν το αρχικό του σχόλιο πριν αποκαλύψει ότι στην TIU εργάζονται ουσιαστικά μόνο 6 άτομα.
Στη συνέχεια ωστόσο των δηλώσεων του ακολούθησε την επίσημη γραμμή η οποία αφορά και τις δηλώσεις που μας έκανε πιο πάνω ο Μαρκ Χάρισον. "Αν το δούμε απλά με τους αριθμούς για το 99.8% των αγώνων δεν υπάρχουν ενδείξεις για παράνομο στοιχηματισμό. Οφείλω να τονίσω ότι υπάρχει το τεκμήριο της αθωότητας και δεν μπορεί κάποιος να θεωρηθεί ένοχος μόνο και μόνο επειδή υπάρχει ειδοποίηση από μία εταιρεία στοιχηματισμού.
Συμπέρασμα: Εύκολα μπορεί να στηθεί, δύσκολα αποδεικνύεται
Το ρόλο του δικαστή δεν μπορούμε να τον παίξουμε αφού λεπτομέρειες και στοιχεία για τις υποθέσεις δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Αυτό άλλωστε αποτελεί και βασική αρχή της TIU. Από τις ενδείξεις που υπάρχουν ωστόσο καταλήγουμε εύκολα σε δύο συμπεράσματα.
Το πρώτο είναι ότι μπορεί εύκολα να στήσει κάποιος ένα παιχνίδι. Η φύση του αθλήματος ευνοεί τη συγκεκριμένη διαδικασία αφού ουσιαστικά χρειάζεσαι μόνο έναν άνθρωπο για να στήσεις έναν αγώνα. Αυτό δείχνουν όλα τα στοιχεία και αυτό υποστηρίζουν όλες οι απόψεις.
Το άλλο συμπέρασμα είναι πως όσο εύκολα μπορεί κάποιος να στήσει έναν αγώνα άλλο τόσο δύσκολα μπορεί αυτό να αποδειχθεί. Το γεγονός ότι χρειάζεται μόνο ένας αθλητής για να μπορέσει κάποιος να στήσει ένα ματς τότε γίνεται εύκολα αντιληπτό πως εάν δεν υπάρξει είτε αποδοχή ενοχής από τους εμπλεκόμενους είτε αδιάσειστα στοιχεία δύσκολα μπορεί να αποδειχθεί κάτι.
Πρόβλημα στο τένις είναι δεδομένο ότι υπάρχει, αλλά κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το μέγεθος του.
Ο φάκελος ντόπινγκ
Από το βράδυ της Δευτέρας (08/03) ένα άλλο πρόβλημα ήρθε στην επιφάνεια και αυτό δεν είναι άλλο από το ντόπινγκ. Δυστυχώς για το τένις το μέγεθος της αθλήτριας που παραδέχτηκε πως, έστω και εν αγνοία της, έχει κάνει χρήση απαγορευμένης ουσίας είναι μεγάλο.
Ο λόγος φυσικά για τη Μαρία Σαραπόβα. Η σπουδαία Ρωσίδα τενίστρια αποκάλυψε πως επί 10 χρόνια έπαιρνε ένα φάρμακο που της είχε συστήσει ο γιατρός της, το οποίο δεν βρισκόταν μέσα στη λίστα με τις απαγορευμένες ουσίες. Ωστόσο, από την 1η Ιανουαρίου 2016, το συγκεκριμένο φάρμακο θεωρείται πλέον απαγορευμένο, κάτι που η Σαραπόβα δεν γνώριζε. Συγκεκριμένα η Ρωσίδα βρέθηκε θετική στη χρήση της ουσίας "Meldonium" η οποία χρησιμοποιείται σε αντι-ισχαιμικά φάρμακα κυρίως στη Ρωσία, την Λετονία και τη Λιθουανία. Το συγκεκριμένο σκεύασμα είχε την έγκριση των Ρωσικών Αρχών, αλλά πλέον θεωρείται απαγορευμένο.
Η Σαραπόβα τιμωρήθηκε προσωρινά, αλλά κανείς δεν ξέρει ποια θα είναι η ποινή της. Στο νέο κώδικα της WADA δεν προβλέπεται συγκεκριμένη τιμωρία και δεν απουσιάζουν και οι αισιόδοξοι που προβλέπουν η Ρωσίδα να πέσει στα μαλακά. "Οι αθλητές παίρνουν ότι τους συμβουλεύουν να πάρουν οι φυσιοθεραπευτές τους. Πιστεύω ότι η Σαράποβα έχει πολλές πιθανότητες να αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς και θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί η υπόθεση, προτού αρχίσουμε τις εικασίες για ποινές" ανέφερε σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας του τένις στη Ρωσία, Σαμίλ Ταρπίστσεβ.
Από τον ΜακΕνρο μέχρι τη Χίνγκις
Φυσικά, η Μαρία Σαραπόβα δεν ήταν η πρώτη που πιάστηκε να έχει κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών. Στη λίστα υπάρχουν μεγάλα ονόματα του τένις οι οποίοι είτε έχουν παραδεχτεί τη χρήση αναβολικών είτε έχουν πιαστεί.
Τα δύο μεγαλύτερα ονόματα στη σχετική λίστα των ανδρών είναι αυτά του Τζον ΜακΕνρό και του Αντρέ Αγκάσι. Αμφότεροι έχουν παραδεχτεί ότι έκαναν χρήση απαγορευμένων ουσιών. Ο πρώτος είχε παραδεχτεί ότι κατά τη διάρκεια της καριέρας της έπαιρνε κάποια είδη στεροειδών, ενώ ο Αγκάσι παραδέχτηκε ότι έκανε χρήση κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης ή αλλιώς η "κοκαϊνη των φτωχών".
Ο Αγκάσι στην αυτοβιογραφία του αποκάλυψε ότι η πρώτη επαφή του με την μεθαμφεταμίνη έγινε το 1997 και τις "συστάσεις" είχε αναλάβει ο βοηθός του ο Σλιμ. Ο ίδιος περιγράφει μέσα από τις σελίδες της αυτοβιογραφίας του: "Άπλωσε μια λεπτή γραμμή σκόνης στο τραπέζι του καφέ. Την έκοψε και την σνίφαρε. Την ξανά έκοψε. Σνίφαρα και εγώ λίγο. Την επόμενη στιγμή ένιωσα λύπη και το μετάνιωσα. Στη συνέχεια όμως ένα κλίμα ευφορίας με περιέλαβε και έβγαλε κάθε τι αρνητικό που είχα στο μυαλό. Ποτέ δεν ένιωσα τόσο ζωντανός, τόσο αισιόδοξος. Ποτέ μου δεν είχα τόση ενέργεια".
Στη συνέχεια ο σπουδαίος Αμερικανός τενίστας, αποκάλυψε πως αναγκάστηκε να πει ψέματα στην ηγεσία της ATP, υπό τον φόβο της τιμωρίας. Το 1997 δέχθηκε ένα τηλεφώνημα από γιατρό που συνεργαζόταν με την ATP και ο οποίος τον ενημέρωσε ότι απέτυχε να περάσει έλεγχο ντόπινγκ.
"Το όνομά μου, η καριέρα μου, ήταν έτοιμη να γκρεμιστεί. Οτιδήποτε είχα πετύχει μέχρι τότε, σύντομα ίσως δεν σήμαινε τίποτα. Λίγες μέρες αργότερα έγραψα ένα γράμμα στην ATP γεμάτο ψέματα. Ένιωσα ντροπή, απογοήτευση για το σημείο που είχα φτάσει. Έγραψα ότι ο Σλιμ, που στο μεταξύ είχα απολύσει, ήταν χρήστης ναρκωτικών και πολλές φορές έριχνε μεθαδόνη στη σόδα του. Κάτι που ίσχυε. Στη συνέχεια είπα ότι ήπια κατά λάθος από το κοκτέιλ του Σλιμ. Ζήτησα κατανόηση και υπέγραψα με το "ειλικρινά". Ορκίστηκα στον εαυτό μου ότι αυτό το ψέμα ήταν το τελευταίο κεφάλαιο αυτής της ιστορίας" γράφει μεταξύ άλλων.
Σε ό,τι αφορά τις γυναίκες πέρα από τη Σαραπόβα το όνομα που ξεχωρίζει είναι αυτό της Χίνγκις. Όπως και η Σαραπόβα έτσι και η Χίνγκις σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου ανακοίνωσε Μάλιστα όπως δήλωσε σε σημερινή συνέντευξη Τύπου, στην οποία ανήγγειλε ότι εγκαταλείπει την επαγγελματική της καριέρα, βρέθηκε θετική κατά τη διάρκεια του εφετινού Γουίμπλεντον. «Βρέθηκα θετική, αλλά ποτέ δεν έκανα χρήση ναρκωτικών και αισθάνομαι 100% αθώα», ανέφερε σε σχετική της ανακοίνωση η Χίνγκις στην οποία πρόσθεσε: «Ο λόγος που έκανα την αποκάλυψη είναι επειδή δεν θέλω να έρθω σε διαμάχη με την επιτροπή κατά του ντόπινγκ. Επίσης, ανακοινώνω ότι λόγω προβλημάτων υγείας και ηλικίας εγκαταλείπω την επαγγελματική μου καριέρα στο τένις».
Φήμες υπήρξαν και για άλλους πρωτοκλασάτους αθλητές αλλά κανένας μέχρι σήμερα δεν έχει πιαστεί από τις Αρχές. Το μόνο σίγουρο είναι πως μετά τις τελευταίες εξελίξεις η εικόνα του τένις έχει τσαλακωθεί σε μεγάλο βαθμό...
ΠΗΓΕΣ: The guardian, BBC, ESPN, NYTIMES, NZHERALD, MIRROR, SportsIllustrated
Πηγή: Sport24