ΡΕΠΟΡΤΕΡ-Series: Η ιστορία των Euros (Πορτογαλία 2004)

Στις 10 Ιουνίου, στο Παρίσι, ανοίγει αυλαία (με την αναμέτρηση Γαλλία-Ρουμανία) η τελική φάση του 15ου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Στο δωδέκατο μέρος της ιστορικής αναδρομής του στις περασμένες διοργανώσεις ο «Ρεπόρτερ» παρουσιάζει το Euro του 2004 στην Πορτογαλία.
 
Η επανάσταση των πληβείων
Η διοργάνωση του Euro2004 από την Ισπανία (μεγάλο ποδοσφαιρικό έθνος, εντυπωσιακός φάκελος υποψηφιότητας, υποδειγματικές υποδομές) ήταν κάτι παραπάνω από κοινό μυστικό. Μια ειλημμένη απόφαση. Όταν σε μια δοκιμαστική ψηφοφορία η χώρα πήρε 11 από τις 16 ψήφους, ο ισπανικός Τύπος άρχισε να πανηγυρίζει, ενώ οι έτεροι διεκδικητές (Πορτογαλία και Αυστρία/Ουγγαρία) αποδέχθηκαν την ήττα τους.
Αποδείχθηκε ότι άπαντες είχαν βιαστεί. Εντός της UEFA μαινόταν ένας πόλεμος εξουσίας ανάμεσα σε «μεγάλους» και «μικρούς», καθώς οι πρώτοι επεδίωκαν -κατ’ αναλογία με το Τσάμπιονς Λιγκ- να υπάρχει ένας προ-προκριματικός γύρος και στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα προκαλώντας την έντονη δυσφορία των δεύτερων.
Θέλοντας να δείξουν στους «μεγάλους» ότι κάθε άλλο παρά παντοδύναμοι είναι, οι «μικροί» αξιοποίησαν το γεγονός ότι στην αρμόδια για την ανάθεση της διοργάνωσης επιτροπή της UEFA είχαν υπερδιπλάσιες ψήφους (Τσεχία, Ουκρανία, Ρωσία, Πολωνία, Κύπρος, Ρουμανία, Φινλανδία, Αζερμπαϊτζάν, Σουηδία, Νορβηγία και Ελβετία) απ’ ό,τι οι «μεγάλοι» (Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο και Γαλλία) και στην καθοριστική ψηφοφορία της 11 Οκτωβρίου 1999 το αποτέλεσμα ήταν συντριπτικό: 10 υπέρ της Πορτογαλίας, 4 υπέρ της Ισπανίας και δύο υπέρ Αυστρίας/Ουγγαρίας!
 
24 χρόνια μετά
Στα προκριματικά ρίχτηκαν 50 χώρες (σ.σ. για πρώτη φορά μετά από το 1992 δεν υπήρχε πρωτοεμφανιζόμενη) που χωρίστηκαν σε δέκα ομίλους των πέντε, στους οποίους οι πρώτοι προκρίνονταν απ’ ευθείας στην τελική φάση και οι δεύτεροι έπαιζαν μεταξύ τους μπαράζ για τα άλλα πέντε εισιτήρια.
Παρά την κόπωση των αστέρων τους από το Μουντιάλ στην Άπω Ανατολή οι μεγάλοι δεν έπεσαν θύματα αποκλεισμού. Περισσότερο απ’ όλους κινδύνεψε η Ισπανία, η οποία μετείχε στον ίδιο όμιλο με την Ελλάδα του Ότο Ρέχαγκελ. Ο Γερμανός ξεκίνησε με δύο ήττες την προκριματική φάση (0-2 από Ισπανία και Ουκρανία), αλλά «απάντησε» σε όσους του προφήτευαν ένα πρόωρο τέλος μ’ ένα εκρηκτικό σερί έξι νικών με μηδέν παθητικό (Αρμενία 2-0 & 1-0, Β. Ιρλανδία 2-0 & 1-0, Ισπανία 1-0, Ουκρανία 1-0) που έφερε τη «γαλανόλευκη» στην πρώτη θέση του ομίλου της και σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος για πρώτη φορά μετά από 24 χρόνια.
Μαζί με την Ελλάδα εισιτήριο για την Πορτογαλία έκλεισαν οι Γαλλία, Δανία, Τσεχία, Σουηδία, Γερμανία, Αγγλία, Βουλγαρία, Ιταλία, Ελβετία, Λετονία, Ολλανδία, Κροατία, Ρωσία και Ισπανία.
 
Και οι θεοί τρελάθηκαν!
Το Euro2004 διεξήχθη σε οκτώ πόλεις: Λισαβόνα («Ζοζέ Αλβαλάδ», «Λουζ»), Οπόρτο («Ντραγκάο», «Μπέσα»), Αβέιρο («Μουνισιπάλ»), Λεϊρία («Δρ. Μαγκαλάες Πεσόα»), Μπράγκα («Μουνισιπάλ»), Κοΐμπρα («Μουνισιπάλ»), Φάρο Λούλε («Αλγκάρβ») και Γκιμαράες («Ντον Αφόνσο Ενρίκες»).
Ήδη από τη φάση των ομίλων η μία ηχηρή έκπληξη διαδεχόταν την άλλη: στον α’ η Ελλάδα ακολούθησε στα προημιτελικά την Πορτογαλία νικώντας την 2-1 στην πρεμιέρα (7’ Καραγκούνης, 51’ πέν. Μπασινάς), αποσπώντας 1-1 από την Ισπανία (66’ Χαριστέας) και ηττώμενη 2-1 από τη Ρωσία (43’ Βρύζας). Στον β’ όμιλο Γαλλία και Αγγλία επιβεβαίωσαν το ρόλο του φαβορί απέναντι σε Κροατία κι Ελβετία, στον γ’ η Ιταλία είδε την πλάτη Σουηδίας και Δανίας, οι οποίες στο τελευταίο παιχνίδι έφεραν την ισοπαλία που τους έπαιρνε πακέτο στην επόμενη φάση, ενώ στον δ’ Τσεχία και Ολλανδία άφησαν εκτός νυμφώνος τη Γερμανία που δεν κέρδισε ούτε την πρωτοεμφανιζόμενη Λετονία.
Στα προημιτελικά Αγγλία και Σουηδία αποκλείστηκαν στα πέναλτι από Πορτογαλία και Ολλανδία αντιστοίχως, η Τσεχία έκανε περίπατο απέναντι στη Δανία, αλλά το «μπαμ» έκανε η Ελλάδα που με γκολ του Χαριστέα (65’) πέταξε εκτός διοργάνωσης την πρωταθλήτρια Ευρώπης Γαλλία!
Στα ημιτελικά η Πορτογαλία κατέβαλε 2-1 την Ολλανδία, ενώ το συγκρότημα του Ότο Ρέχαγκελ υπερπήδησε το εμπόδιο της πλέον φορμαρισμένης ομάδας του τουρνουά, της Τσεχίας, την οποία κατέβαλε με το «ασημένιο γκολ» του Δέλλα στις καθυστερήσεις του πρώτου ημιχρόνου της παράτασης!
Στον τελικό, ενώπιον σχεδόν 63.000 θεατών στο «Λουζ», η Ελλάδα πέρασε στην ποδοσφαιρική αθανασία. Η κεφαλιά του Χαριστέα στο 57’ έριξε τους Πορτογάλους για δεύτερη φορά στο καναβάτσο και «υπέγραψε» τη μέχρι τότε μεγαλύτερη έκπληξη στην ιστορία του αθλήματος: η Ελλάδα πρωταθλήτρια Ευρώπης!
Την αποστολή της «γαλανόλευκης» στον απαράμιλλο άθλο της απάρτιζαν οι: Αντώνης Νικοπολίδης, Κώστας Χαλκιάς, Φάνης Κατεργιαννάκης (τερματοφύλακες), Τραϊανός Δέλλας, Μιχάλης Καψής, Γιούρκας Σεϊταρίδης, Τάκης Φύσσας, Στέλιος Βενετίδης, Νίκος Νταμπίζας, Γιάννης Γκούμας (αμυντικοί), Θοδωρής Ζαγοράκης, Γιώργος Καραγκούνης, Κώστας Κατσουράνης, Άγγελος Μπασινάς, Βασίλης Τσιάρτας, Στέλιος Γιαννακόπουλος, Βασίλης Λάκης, Παντελής Καφές, Γιώργος Γεωργιάδης και Άγγελος Χαριστέας, Ζήσης Βρύζας, Ντέμης Νικολαΐδης, Δημήτρης Παπαδόπουλος (επιθετικοί).
 
ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ (ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ)
1ος όμιλος
1. Πορτογαλία 6β., 2. Ελλάδα 4β., 3. Ισπανία 4β., 4. Ρωσία 3β.
 
Αγώνες
Πορτογαλία   1-2       Ελλάδα
Ισπανία           1-0       Ρωσία
Ελλάδα           1-1       Ισπανία
Ρωσία  0-2       Πορτογαλία
Ισπανία           0-1       Πορτογαλία
Ρωσία  2-2       Ελλάδα
 
2ος όμιλος
1. Γαλλία 7β., 2. Αγγλία 6β., 3. Κροατία 2β., 4. Ελβετία 1β.
 
Αγώνες
Ελβετία           0-0       Κροατία
Γαλλία            2-1       Αγγλία
Αγγλία            3-0       Ελβετία
Κροατία          2-2       Γαλλία
Κροατία          2-4       Αγγλία
Ελβετία           1-3       Γαλλία
 
3ος όμιλος
1. Σουηδία 5β., 2. Δανία 5β., 3. Ιταλία 5β., 4. Βουλγαρία 0β.
 
Αγώνες
Δανία  0-0       Ιταλία
Σουηδία          5-0       Βουλγαρία
Βουλγαρία      0-2       Δανία
Ιταλία 1-1       Σουηδία
Ιταλία 2-1       Βουλγαρία
Δανία  2-2       Σουηδία
 
4ος όμιλος
1. Τσεχία 9β., 2. Ολλανδία 4β., 3. Γερμανία 2β., 4. Λετονία 1β.
 
Αγώνες
Τσεχία 2-1       Λετονία
Γερμανία        1-1       Ολλανδία
Λετονία          0-0       Γερμανία
Ολλανδία       2-3       Τσεχία
Ολλανδία       3-0       Λετονία
Γερμανία        1-2       Τσεχία
 
ΠΡΟΗΜΙΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ
24.06.2004      Πορτογαλία   6-5 (πέν.)         Αγγλία
25.06.2004      Γαλλία            0-1       Ελλάδα
26.06.2004      Σουηδία          4-5 (πέν.)         Ολλανδία
27.06.2004      Τσεχία            3-0       Δανία
 
ΗΜΙΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ
30.06.2004      Πορτογαλία   2-1       Ολλανδία
01.07.2004      Ελλάδα           1-0 (ασ.γκ.)     Τσεχία
 
ΤΕΛΙΚΟΣ
04.07.2004      Ελλάδα           1-0       Πορτογαλία
 
THE EURO STORY!
Η εποποιία του με την εθνική Ελλάδας έφερε τον «Ρεχακλή» (BILD) βασικό υποψήφιο για την εθνική Γερμανίας. Οι συμπατριώτες του, οι οποίοι στο παρελθόν πολύ σπάνια τον μνημόνευαν για το πόστο του ομοσπονδιακού εκλέκτορα, του προσέφεραν συμβόλαιο που θα τον καθιστούσε τον πιο ακριβοπληρωμένο προπονητή στην ιστορία της «νατσιονάλμανσαφτ» και τον πρώτο, για τον οποίο θα καταβαλλόταν ρήτρα αποδέσμευσης (σ.σ. ένα εκατομμύριο ευρώ για το ισχύον ως το 2006 συμβόλαιό του με την ΕΠΟ). Ο σπουδασμένος ζωγράφος από το Έσσεν, ωστόσο, απάντησε αρνητικά κι εν τέλει παρέμεινε στη «γαλανόλευκη» ως το 2010.
 
EUROSTATS
5
τέρματα σημείωσε ο Μίλαν Μπάρος (Πορτογαλία) κατακτώντας τον τίτλο του πρώτου σκόρερ της διοργάνωσης
 
77
τέρματα σημειώθηκαν στα 31 παιχνίδια του Euro2004 (μ.ό. 2,48), ενώ η πληρότητα των γηπέδων έφτασε το 84,5%
 
297
παίκτες χρησιμοποιήθηκαν στο Euro2000: οι περισσότεροι (22) από τις Ρωσία, Τσεχία, οι λιγότεροι (16) από τις Κροατία, Λετονία
 
Ο ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ
ΜΑΡΚΟΥΣ ΜΕΡΚ
Για τον 54χρονο οδοντίατρο από το Κάιζερσλαουτερν ο τελικός του Euro2004 ήταν η κορωνίδα της διαιτητικής καριέρας του. Με μια αψεγάδιαστη εμφάνιση δεν άφησε πατήματα για παράπονα ούτε καν στους ηττημένους κι απέδειξε γιατί θεωρείται διαχρονικά ως το Νο2 της ευρωπαϊκής διαιτησίας (πίσω από τον Πιερλουίτζι Κολίνα).
 
ΕΝΔΕΚΑΔΕΣ ΤΕΛΙΚΟΥ
ΕΛΛΑΔΑ (1-3-3-3)
(1) Αντώνης Νικοπολίδης
(2) Τραϊανός Δέλλας
(3) Γιούρκας Σεϊταρίδης
(4) Μιχάλης Καψής
(5) Τάκης Φύσσας
(6) Κώστας Κατσουράνης
(7) Θοδωρής Ζαγοράκης
(8) Άγγελος Μπασινάς
(9) Άγγελος Χαριστέας
(10) Ζήσης Βρύζας (85’ Δημήτρης Παπαδόπουλος)
(11) Στέλιος Γιαννακόπουλος (77’ Στέλιος Βενετίδης)
 
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ (4-2-3-1)
(1) Ρικάρντο
(2) Μιγκέλ (43’ Πάουλο Φερέιρα)
(3) Ρικάρντο Καρβάλιο
(4) Ζορζ Αντράντε
(5) Νούνο Βαλέντε
(6) Κοστίνια (61’ Ρούι Κόστα)
(7) Μανίς
(8) Λουίς Φίγκο
(9) Ντέκο
(10) Κριστιάνο Ρονάλντο
(11) Παουλέτα (74’ Νούνο Γκόμες)
 
ΤΑ ΓΚΟΛ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ
57’       ΧΑΡΙΣΤΕΑΣ
 
ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ
1. Ελλάδα
2. Πορτογαλία
3. Τσεχία
4. Ολλανδία
5. Αγγλία
6. Γαλλία
7. Σουηδία
8. Δανία
9. Ισπανία
10. Ρωσία
11. Κροατία
12. Ελβετία
13. Ιταλία
14. Βουλγαρία
15. Γερμανία
16. Λετονία

Η ΕΝΔΕΚΑΔΑ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ (4-4-2)
1. Πετρ Τσεχ (Τσεχία)
2. Τραϊανός Δέλλας (Ελλάδα)
3. Ρικάρντο Καρβάλιο (Πορτογαλία)
4. Γιούρκας Σεϊταρίδης (Ελλάδα)
5. Τζανλούκα Τζαμπρότα (Ιταλία)
6. Μανίς (Πορτογαλία)
7. Πάβελ Νέντβεντ (Τσεχία)
8. Θοδωρής Ζαγοράκης (Ελλάδα)
9. Μίλαν Μπάρος (Τσεχία)
10. Κριστιάνο Ρονάλντο (Πορτογαλία)
11. Γουέιν Ρούνεϊ (Αγγλία)