ΡΕΠΟΡΤΕΡ-Series: Η ιστορία των Euros (Αγγλία 1996)

Στις 10 Ιουνίου, στο Παρίσι, ανοίγει αυλαία (με την αναμέτρηση Γαλλία-Ρουμανία) η τελική φάση του 15ου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Στο δέκατο μέρος της ιστορικής αναδρομής του στις περασμένες διοργανώσεις ο «Ρεπόρτερ» παρουσιάζει το Euro του 1996 στην Αγγλία.
 
Football comes home
Το 1991 η άρση του αποκλεισμού των αγγλικών συλλόγων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις υπήρξε η αφορμή, προκειμένου η πατρίδα του ποδοσφαίρου να συνδυάσει αυτήν την επιστροφή με την υποβολή υποψηφιότητας για μια μεγάλη διοργάνωση. Εκτός από τη συνέχιση της αποκατάστασης του στραπατσαρισμένου από τις τραγωδίες σε Χέιζελ και Χίλσμπορο προφίλ του αγγλικού ποδοσφαίρου, εξ ίσου σημαντική επιδίωξη ήταν και η επάνοδος της εθνικής ομάδας σε ένδοξες εποχές.
Αρχικός στόχος ήταν η διεκδίκηση τόσο του Euro1996 όσο και του Μουντιάλ του 1998, κατόπιν συνεννόησης όμως με τη γαλλική ομοσπονδία το ενδιαφέρον στράφηκε αποκλειστικά στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Για τη διοργάνωση ενδιαφέρονταν επίσης οι Αυστρία, Ολλανδία, Πορτογαλία και Ελλάδα, οι οποίες όμως αφ’ ενός δεν μπορούσαν να εγγυηθούν τόσο υψηλά στάνταρντ ασφαλείας και τεχνογνωσία στην καταπολέμηση της βίας όσο η Αγγλία, αφ’ ετέρου δεν ήταν από πλευράς υποδομών έτοιμες να φιλοξενήσουν μια διευρυμένη τελική φάση.
Η UEFA σκεπτόταν την αύξηση των ομάδων από οκτώ σε 16, όμως η τελική απόφαση θα λαμβανόταν πολύ αργότερα από την ανάθεση της διοργάνωσης. Προκειμένου να μην δημιουργηθεί πρόβλημα εκ των υστέρων, η ευρωπαϊκή ομοσπονδία έδωσε τον Ιανουάριο του 1992 το χρίσμα στην Αγγλία, η οποία ένεκα και της «έκθεσης Τέιλορ» (σ.σ. προέβλεπε γήπεδα χωρίς τάφρους και μόνο με θέσεις καθημένων) είχε τα πλέον σύγχρονα και ασφαλή γήπεδα. Δέκα μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 1992, αποφασίστηκε και η διεύρυνση της τελικής φάσης.
 
Πρεμιέρα για δύο
Αυτή η κίνηση ήταν φυσιολογική ένεκα της εκρηκτικής αύξησης των ομοσπονδιών-μελών της UEFA, οι οποίες είχαν φτάσει πλέον τις 50. Εξ αυτών στην προημιτελική φάση δεν συμμετείχαν (πλην της οικοδέσποινας Αγγλίας) η Γιουγκοσλαβία και η Βοσνία/Ερζεγοβίνη (ελέω εμφυλίου). Για πρώτη φορά σε παρουσία στην τελική φάση μπορούσαν να ελπίζουν και οι δεύτεροι των ομίλων: οι έξι καλύτεροι έπαιρναν απ’ ευθείας το εισιτήριο, ενώ οι άλλοι δύο διεκδικούσαν τη 16η θέση σε αγώνα μπαράζ.
Πρώτη ωφελημένη αυτής της διαδικασίας ήταν η Ολλανδία (κατέβαλε 2-0 την Ιρλανδία στο Λίβερπουλ), η οποία ακολούθησε στα τελικά τις Ελβετία, Τουρκία (αμφότερες πρωτοεμφανιζόμενες), Ρουμανία, Γαλλία, Ισπανία, Δανία, Κροατία, Ιταλία, Τσεχία, Πορτογαλία, Γερμανία, Βουλγαρία, Ρωσία και Σκοτία.
 
Το χρυσό γκολ του Μπίρχοφ
Το Euro1996 φιλοξενήθηκε σε οκτώ μεγαλοπρεπή γήπεδα: «Ουέμπλεϊ» (Λονδίνο), «Ολντ Τράφορντ» (Μάντσεστερ), «Άνφιλντ» (Λίβερπουλ»), «Βίλα Παρκ» (Μπέρμιγχαμ), «Έλαντ Ρόουντ» (Λιντς), «Σεντ Τζέιμσις Παρκ» (Νιούκαστλ), «Σίτι Γκράουντ» (Νότιγχαμ) και «Χίλσμπορο» (Σέφιλντ).
Και στους τέσσερις ομίλους οι πρώτοι (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Πορτογαλία) συνέλεξαν από 7 βαθμούς, ενώ Ολλανδία και Τσεχία προκρίθηκαν στην ισοβαθμία εις βάρος των Σκοτίας και Ιταλίας αντιστοίχως.
Από τους προημιτελικούς δύο κρίθηκαν στα πέναλτι: η Αγγλία επικράτησε 4-2 της Ισπανίας (σ.σ. αστόχησαν Ιέρο και Ναδάλ) και η Γαλλία 5-4 της Ολλανδίας (σ.σ. αστόχησε ο Σέιντορφ). Και οι δύο αναμετρήσεις δεν είχαν γκολ έπειτα από 120 λεπτά. Στους άλλους προημιτελικούς η Γερμανία με χρυσό σκόρερ τον Ζάμερ κατέβαλε 2-1 την Κροατία και η Τσεχία με γκολ του Πομπόρσκι επιβλήθηκε 1-0 της Πορτογαλίας.
Στη ρώσικη ρουλέτα κρίθηκαν αμφότεροι οι ημιτελικοί: στο «Όλντ Τράφορντ», Γαλλία και Τσεχία έμειναν «άσφαιρες» για 120 λεπτά και στα πέναλτι ο Κούμπα απέκρουσε την εκτέλεση του Πεντρός για το 6-5 της ομάδας του Ντούσαν Ούχριν. Στο «Ουέμπλεϊ», Γερμανία και Αγγλία ήταν στο 1-1 μετά το τέλος της παράτασης και στα πέναλτι ο Κέπκε απέκρουσε την εκτέλεση του Σάουθγκεϊτ επιτρέποντας στον Μέλερ να δώσει στην ομάδα του Μπέρτι Φογκτς το εισιτήριο για τον τελικό.
Ο αγώνας της 30ής Ιουνίου έμελλε να είναι ο πρώτος και ο τελευταίος στην ιστορία της διοργάνωσης που κρίθηκε στο χρυσό γκολ, το οποίο αποτελούσε την πειραματική καινοτομία του Euro1996. Στόχος του ήταν να αποτρέψει την έκβαση αγώνων στην άχαρη διαδικασία των πέναλτι, ωστόσο στις τέσσερις αναμετρήσεις πριν τον τελικό που οδηγήθηκαν στην παράταση ουδεμία ομάδα κατάφερε να το πετύχει.
Στο «Ουέμπλεϊ» ο Όλιβερ Μπίρχοφ έγινε ό,τι πιο συνώνυμο υπάρχει στην κοινοτυπία «χρυσός» σκόρερ: ερχόμενος από τον πάγκο αρχικά ισοφάρισε το τέρμα του Μπέργκερ στέλνοντας το παιχνίδι στην παράταση κι ακολούθως στο πέμπτο λεπτό της πέτυχε το γκολ που έστεψε τη Γερμανία πρωταθλήτρια Ευρώπης για τρίτη φορά και της επέτρεψε να πάρει εκδίκηση για τον χαμένο τελικό του 1976! Ήταν η πρώτη φορά, μετά από πέντε αποτυχημένες απόπειρες, που η Γερμανία νικούσε έναν αντίπαλο δύο φορές στην ίδια διοργάνωση!
 
ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ (ΑΓΓΛΙΑ)
1ος όμιλος
1. Αγγλία 7β., 2. Ολλανδία 4β., 3. Σκοτία 4β., 4. Ελβετία 1β.
 
Αγώνες
Αγγλία            1-1       Ελβετία
Ολλανδία       0-0       Σκοτία
Ελβετία           0-2       Ολλανδία
Σκοτία            1-0       Αγγλία
Σκοτία            1-0       Ελβετία
Ολλανδία       1-4       Αγγλία
 
2ος όμιλος
1. Γαλλία 7β., 2. Ισπανία 5β., 3. Βουλγαρία 4β., 4. Ρουμανία 0β.
 
Αγώνες
Ισπανία           1-1       Βουλγαρία
Ρουμανία        0-1       Γαλλία
Βουλγαρία      1-0       Ρουμανία
Γαλλία            1-1       Ισπανία
Γαλλία            3-1       Βουλγαρία
Ρουμανία        1-2       Ισπανία
 
3ος όμιλος
1. Γερμανία 7β., 2. Τσεχία 4β., 3. Ιταλία 4β., 4. Ρωσία 1β.
 
Αγώνες
Γερμανία        2-0       Τσεχία
Ιταλία 2-1       Ρωσία
Τσεχία 2-1       Ιταλία
Ρωσία  0-3       Γερμανία
Ρωσία  3-3       Τσεχία
Ιταλία 0-0       Γερμανία
 
4ος όμιλος
1. Πορτογαλία 7β., 2. Κροατία 6β., 3. Δανία 4β., 4. Τουρκία 0β.
 
Αγώνες
Δανία  1-1       Πορτογαλία
Τουρκία          0-1       Κροατία
Πορτογαλία   1-0       Τουρκία
Κροατία          3-0       Δανία
Κροατία          0-3       Πορτογαλία
Τουρκία          0-3       Δανία
 
ΠΡΟΗΜΙΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ
22.06.1996      Ισπανία           2-4 (πέν.)         Αγγλία
22.06.1996      Γαλλία            5-4 (πέν.)         Ολλανδία
23.06.1996      Γερμανία        2-1       Κροατία
23.06.1996      Τσεχία            1-0       Πορτογαλία
 
ΗΜΙΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ
26.06.1996      Γαλλία            5-6 (πέν.)         Τσεχία
26.06.1996      Γερμανία        6-6 (πέν.)         Αγγλία
 
ΤΕΛΙΚΟΣ
30.06.1996      Γερμανία        2-1 (χ.γκ.)       Τσεχία
 
THE EURO STORY!
Μέλερ και Ρόιτερ τιμωρημένοι. Κόλερ, Μπάσλερ, Φρόιντ τραυματίες. Κλίνσμαν εξαιρετικά αμφίβολος. Χέλμερ, Τσίγκε, Κουντς, Μπόντε χτυπημένοι. Δύο μέρες πριν τον τελικό ο Μπέρτι Φογκτς είχε υγιείς και διαθέσιμους μόλις 11 παίκτες, εκ των οποίων οι τρεις τερματοφύλακες! Βάσει της παραγράφου 29 των κανονισμών, η οποία επέτρεπε την εκ των υστέρων κλήση έως δύο ποδοσφαιριστών, αν δεν ήταν διαθέσιμοι τουλάχιστον 13 (πλην τερματοφυλάκων), η Γερμανία κάλεσε εσπευσμένα τον Γενς Τοντ σηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων -ακόμη και εντός συνόρων. Εν τέλει, την 30ή Ιουνίου ο Φογκτς είχε επαρκείς διαθέσιμους ποδοσφαιριστές, ώστε ο Τοντ να δει το παιχνίδι από την κερκίδα.
 
EUROSTATS
2
Για δεύτερη φορά (μετά το 1998) στον τελικό αναμετρήθηκαν ομάδες από τον ίδιο όμιλο: τότε ήταν Ολλανδία και ΕΣΣΔ, στην Αγγλία οι Γερμανία και Τσεχία
 
64
Μόλις τόσα τέρματα σημειώθηκαν στα 31 παιχνίδια του Euro1996, ο μέσος όρος των 2,06 ήταν ο μικρότερος από τη διεύρυνση της τελικής φάσης σε οκτώ ομάδες (1980)
 
293
παίκτες χρησιμοποιήθηκαν στο Euro1996: οι περισσότεροι (21) από τη Ρωσία οι λιγότεροι (17) από τις Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Σκοτία κι Ελβετία
 
Ο ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ
ΠΙΕΡΛΟΥΙΤΖΙ ΠΑΪΡΕΤΟ
Ο 64χρονος σήμερα Ιταλός διαιτητής είχε μάλλον μέτρια απόδοση σε όλα τα παιχνίδια του Euro 1996. Στον τελικό η πιο αμφιλεγόμενη απόφασή του ήταν η κατακύρωση του χρυσού γκολ του Μπίρχοφ, καθώς κατά τον ίδιο το οφσάιντ του Κουντς ήταν παθητικό, αλλά για τον βοηθό Νικολέτι ενεργητικό…
 
ΕΝΔΕΚΑΔΕΣ ΤΕΛΙΚΟΥ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ (1-1-4-2-2)
(1) Αντρέας Κέπκε
(2) Ματίας Ζάμερ
(3) Μάρκους Μπάμπελ
(4) Τόμας Στρουντς
(5) Ντίτερ Άιλτς (46’ Μάρκο Μπόντε)
(6) Τόμας Χέλμερ
(7) Κρίστιαν Τσίγκε
(8) Μεχμέτ Σολ (69’ Όλιβερ Μπίρχοφ)
(9) Τόμας Χέσλερ
(10) Γίργκεν Κλίνσμαν
(11) Στέφαν Κουντς
 
ΤΣΕΧΙΑ (3-4-3)
(1) Πετρ Κούμπα
(2) Κάρελ Ράντα
(3) Μίροσλαβ Κάντλετς
(4) Γιαν Σουχοπάρεκ
(5) Μίχαλ Χόρνακ
(6) Ράντεκ Μπάιμπλ
(7) Πάβελ Νέντβεντ
(8) Γίρι Νέμετς
(9) Κάρελ Πομπόρσκι (88’ Βλάντιμιρ Σμίτσερ)
(10) Πάβελ Κούκα
(11) Πάτρικ Μπέργκερ
 
ΤΑ ΓΚΟΛ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ
59’       πέν. ΜΠΕΡΓΚΕΡ
73’       ΜΠΙΡΧΟΦ
95’       ΜΠΙΡΧΟΦ

Η ΕΝΔΕΚΑΔΑ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ (4-3-3)
1. Αντρέας Κέπκε (Γερμανία)
2. Λοράν Μπλαν (Γαλλία)
3. Μαρσέλ Ντεσαγί (Γαλλία)
4. Ματίας Ζάμερ (Γερμανία)
5. Πάολο Μαλντίνι (Ιταλία)
6. Πολ Γκασκόιν (Αγγλία)
7. Κάρελ Πομπόρσκι (Τσεχία)
8. Ντίτερ Άιλτς (Γερμανία)
9. Άλαν Σίρερ (Αγγλία)
10. Χρίστο Στόιτσκοφ (Βουλγαρία)
11. Νταβόρ Σούκερ (Κροατία)