ΡΕΠΟΡΤΕΡ-Series: Η ιστορία των Euros (Σουηδία 1992)

Στις 10 Ιουνίου, στο Παρίσι, ανοίγει αυλαία (με την αναμέτρηση Γαλλία-Ρουμανία) η τελική φάση του 15ου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Στο ένατο μέρος της ιστορικής αναδρομής του στις περασμένες διοργανώσεις ο «Ρεπόρτερ» παρουσιάζει το Euro του 1992 στη Σουηδία.
 
Πρώτη φορά… σκανδιναβικά
Για ακόμη μια φορά η απόφαση της UEFA για τη διοργανώτρια ενός Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος υπήρξε ομόφωνη. Η Σουηδία, αμφιτρύων και του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1958, έγινε η πρώτη μικρομεσαία χώρα που ανέλαβε τη φιλοξενία ενός Euro. Αρχικά οι Σουηδοί είχαν υποβάλει κοινή υποψηφιότητα με τους Δανούς, οι οποίοι όμως αποσύρθηκαν, όταν διαφάνηκε πως η UEFA ευνοούσε όντως ένα τουρνουά στη Σκανδιναβία.
Ο λόγος ήταν απλός: η συνδιεκδικήτρια Ισπανία είχε να φιλοξενήσει το 1992 την Ολυμπιάδα στη Βαρκελώνη, την παγκόσμια έκθεση στη Σεβίλλη και τον εορτασμό 500 χρόνων από το υπερατλαντικό ταξίδι του Χριστόφορου Κολόμβου, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει η παραμικρή εγγύηση πληρότητας των αχανών ποδοσφαιρικών γηπέδων της. Στον αντίποδα, αυτό φάνταζε δεδομένο για τη Σουηδία, αφού η χωρητικότητα των τεσσάρων επιλεχθέντων σταδίων (σε Στοκχόλμη, Νόρσεπινγκ, Γκέτεμποργκ και Μάλμε) κυμαινόταν μεταξύ 22.000 και 43.000 θεατών.
 
Πρεμιέρα για δύο
Στα προκριματικά συμμετείχαν για πρώτη φορά ο Άγιος Μαρίνος και τα Φερόε, ενώ απουσίασε ξανά το Λίχτενσταϊν. Οι πλέον ηχηροί αποκλεισμοί αφορούσαν τις Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, ενώ δέκα μέρες πριν την έναρξη της τελικής φάσης (μετά το εμπάργκο του ΟΗΕ στο Βελιγράδι και τον αποκλεισμό των «πλάβι» από τις διεθνείς διοργανώσεις της FIFA) η UEFA αποφάσισε την αντικατάσταση της Γιουγκοσλαβίας από τη Δανία, οι παίκτες της οποίας ανακλήθηκαν άρον-άρον από τις διακοπές τους.
Σημαντική καινοτομία της διοργάνωσης ήταν η διαγραφή των καρτών από την προκριματική φάση, ώστε να υπάρχει ισονομία στα τελικά. Στον α’ όμιλο τα φαβορί (Αγγλία, Γαλλία) καταποντίστηκαν και αποκλείστηκαν από το σκανδιναβικό δίδυμο (Σουηδία, Δανία), ενώ στο β’ όμιλο η πρωταθλήτρια Ευρώπης Ολλανδία και η ενωμένη Γερμανία επιβεβαίωσαν τα προγνωστικά απέναντι στην αδύναμη Σκοτία και την αποδυναμωμένη ΚΑΚ (σ.σ. απαρτιζόταν μόνον από Ρώσους, Ουκρανούς και Γεωργιανούς).
 
Από ήρωας μοιραίος
Στον πρώτο ημιτελικό, στη Στοκχόλμη, η Γερμανία επικράτησε πιο άνετα απ’ ό,τι δείχνει το τελικό 3-2 (11’ Χέσλερ, 59’, 89’ Ρίντλε / 65 πέν. Μπρολίν, 90. Κ. Άντερσον) των Σουηδών. Στον δεύτερο, στο Γκέτεμποργκ, η Δανία έκανε την έκπληξη αποκλείοντας τους «οράνιε»: κανονική διάρκεια και παράταση έληξαν 2-2 και στα πέναλτι οι Δανοί πήραν την πρόκριση με 5-4. Μοιραίος για τους Ολλανδούς ήταν ο ήρωας του Euro1988, Μάρκο φαν Μπάστεν, το πέναλτι του οποίου απέκρουσε ο Σμάιχελ.
Στον τελικό, στο «Ούλεβαλ», η Γερμανία έπαιζε και η Δανία σκόραρε: αρχικά στο 18’ με τον Γένσεν και ακολούθως στο 78’ με τον Κριστόφτε η ομάδα του Ρίτσαρντ Μέλερ-Νίλσεν ολοκλήρωσε τη μέχρι τότε μεγαλύτερη έκπληξη στην ιστορία του θεσμού επικρατώντας 2-0 της (παγκόσμιας πρωταθλήτριας του 1990) «νατσιονάλμανσαφτ» και κατακτώντας την κορυφή της Ευρώπης -μέχρι σήμερα η μεγαλύτερη ποδοσφαιρική επιτυχία της.
 
ΤΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΙ (30.05.1990-22.12.1991)
1ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Γαλλία 16β.
2. Τσεχοσλοβακία 10β.
3. Ισπανία 6β.
4. Ισλανδία 4β.
5. Αλβανία 2β.
 
Αγώνες
Ισλανδία         2-0 / 0-1         Αλβανία
Ισλανδία         1-2 / 1-3         Γαλλία
Τσεχοσλοβακία          1-0 / 1-0         Ισλανδία
Ισπανία           2-1 / 0-2         Ισλανδία
Γαλλία            2-1 / 2-1         Τσεχοσλοβακία
Τσεχοσλοβακία          3-2 / 1-2         Ισπανία
Αλβανία         0-1 / 0-5         Γαλλία
Ισπανία           9-0 / - Αλβανία
Γαλλία            3-1 / 2-1         Ισπανία
Αλβανία         0-2 / 1-2         Τσεχοσλοβακία
 
2ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Σκοτία 11β.
2. Ελβετία 10β.
3. Ρουμανία 10β.
4. Βουλγαρία 9β.
5. Αγ. Μαρίνος 0β.
 
Αγώνες
Ελβετία           2-0 / 3-2         Βουλγαρία
Σκοτία            2-1 / 0-1         Ρουμανία
Ρουμανία        0-3 / 1-1         Βουλγαρία
Σκοτία            2-1 / 2-2         Ελβετία
Βουλγαρία      1-1 / 1-1         Σκοτία
Άγ. Μαρίνος  0-4 / 0-7         Ελβετία
Ρουμανία        6-0 / 3-1         Άγ. Μαρίνος
Ελβετία           0-0 / 0-1         Ρουμανία
Άγ. Μαρίνος  0-2 / 0-4         Σκοτία
Άγ. Μαρίνος  0-3 / 0-4         Βουλγαρία
 
3ος όμιλος
Βαθμολογία
1. ΕΣΣΔ 13β.
2. Ιταλία 10β.
3. Νορβηγία 9β.
4. Ουγγαρία 8β.
5. Κύπρος 0β.
 
Αγώνες
ΕΣΣΔ  2-0 / 1-0         Νορβηγία
Νορβηγία       0-0 / 0-0         Ουγγαρία
Ουγγαρία       1-1 / 1-3         Ιταλία
Ουγγαρία       4-2 / 2-0         Κύπρος
Ιταλία 0-0 / 0-0         ΕΣΣΔ
Κύπρος           0-3 / 0-3         Νορβηγία
Κύπρος           0-4 / 0-2         Ιταλία
Ουγγαρία       0-1 / 2-2         ΕΣΣΔ
ΕΣΣΔ  4-0 / 3-0         Κύπρος
Νορβηγία       2-1 / 1-1         Ιταλία
 
4ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Γιουγκοσλαβία 11β.
2. Δανία 8β.
3. Β. Ιρλανδία 3β.
4. Αυστρία 2β.
5. Φερόε 3β.
 
Αγώνες
Β. Ιρλανδία     0-2 / 1-4         Γιουγκοσλαβία
Φερόε  1-0 / 0-3         Αυστρία
Δανία  4-1 / 4-0         Φερόε
Β. Ιρλανδία     1-1 / 1-2         Δανία
Γιουγκοσλαβία           4-1 / 2-0         Αυστρία
Δανία  0-2 / 2-1         Γιουγκοσλαβία
Αυστρία          0-0 / 1-2         Β. Ιρλανδία
Β. Ιρλανδία     1-1 / 5-0         Φερόε
Γιουγκοσλαβία           7-0 / 2-0         Φερόε
Δανία  2-1 / 3-0         Αυστρία
 
5ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Γερμανία 10β.
2. Ουαλία 9β.
3. Βέλγιο 5β.
4. Λουξεμβούργο 0β.
 
Αγώνες
Ουαλία           3-1 / 1-1         Βέλγιο
Λουξεμβούργο           2-3 / 0-4         Γερμανία
Λουξεμβούργο           0-1 / 0-1         Ουαλία
Βέλγιο 3-0 / 2-0         Λουξεμβούργο
Γερμανία        1-0 / 1-0         Βέλγιο
Ουαλία           1-0 / 1-4         Γερμανία
 
6ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Ολλανδία 8β.
2. Πορτογαλία 7β.
3. Ελλάδα 6β.
4. Φινλανδία 3β.
5. Μάλτα 2β.
 
Αγώνες
Φινλανδία      0-0 / 0-1         Πορτογαλία
Πορτογαλία   1-0 / 0-1         Ολλανδία
Ελλάδα           4-0 / 1-1         Μάλτα
Ολλανδία       2-0 / 2-0         Ελλάδα
Μάλτα            1-1 / 0-2         Φινλανδία
Μάλτα            0-8 / 0-1         Ολλανδία
Ελλάδα           3-2 / 0-1         Πορτογαλία
Μάλτα            0-1 / 0-5         Πορτογαλία
Ολλανδία       2-0 / 1-1         Φινλανδία
Φινλανδία      1-1 / 0-2         Ελλάδα
 
7ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Αγγλία 9β.
2. Ιρλανδία 8β.
3. Πολωνία 7β.
4. Τουρκία 0β.
 
Αγώνες
Αγγλία            2-0 / 1-1         Πολωνία
Ιρλανδία         5-0 / 3-1         Τουρκία
Ιρλανδία         1-1 / 1-1         Αγγλία
Τουρκία          0-1 / 0-3         Πολωνία
Τουρκία          0-1 / 1-0         Αγγλία
Ιρλανδία         0-0 / 3-3         Πολωνία
 
ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ (ΣΟΥΗΔΙΑ)
1ος όμιλος
1. Σουηδία 5β., 2. Δανία 3β., 3. Γαλλία 2β., 4. Αγγλία 2β.
 
Αγώνες
Σουηδία          1-1       Γαλλία
Δανία  0-0       Αγγλία
Γαλλία            0-0       Αγγλία
Σουηδία          1-0       Δανία
Σουηδία          2-1       Αγγλία
Γαλλία            1-2       Δανία
 
2ος όμιλος
1. Ολλανδία 5β., 2. Γερμανία 3β., 3. Σκοτία 2β., 4. ΚΑΚ 2β.
 
Αγώνες
Ολλανδία       1-0       Σκοτία
ΚΑΚ    1-1       Γερμανία
Σκοτία            0-2       Γερμανία
Ολλανδία       0-0       ΚΑΚ
Σκοτία            3-0       ΚΑΚ
Ολλανδία       3-1       Γερμανία
 
ΗΜΙΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ
21.06.1992      Σουηδία          2-3       Γερμανία
22.06.1992      Ολλανδία       4-5 (πέν.)         Δανία
 
ΤΕΛΙΚΟΣ
26.06.1984      Δανία  2-0       Γερμανία
 
THE EURO STORY!
Σε ουδεμία άλλη τετραετία μεταξύ Ευρωπαϊκών Πρωταθλημάτων τροποποιήθηκε τόσο μαζικά ο χάρτης της γηραιάς ηπείρου, η οποία μεταξύ 1988 και 1992 βίωσε: την ένωση των δύο Γερμανιών (σ.σ. είχαν κληρωθεί μαζί στον πέμπτο προκριματικό όμιλο), τον κατακερματισμό της ΕΣΣΔ (αποσχίστηκαν κατά σειρά Εσθονία, Αρμενία, Γεωργία, Λετονία, Λιθουανία, Ουκρανία και  Λευκορωσία), τον εμφύλιο στη Γιουγκοσλαβία (οδήγησε σε πρώτη φάση στην ανεξαρτητοποίηση Κροατίας και Σλοβενίας) και τη διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας! Σε ποδοσφαιρικό επίπεδο οι συνέπειες αφορούσαν την αντικατάσταση της Γιουγκοσλαβίας από τη Δανία και την εκπροσώπηση της ΕΣΣΔ από την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών.
 
EUROSTATS
4
παίκτες μοιράστηκαν τον τίτλο του πρώτου σκόρερ: Μπέρχκαμπ (Ολλανδία), Μπρολίν (Σουηδία), Λάρσεν (Δανία) και Ρίντλε (Γερμανία) σημείωσαν από τρία γκολ
 
133
ποδοσφαιριστές χρησιμοποιήθηκαν συνολικά στη διοργάνωση (15 η Γαλλία, από 16 οι Αγγλία, Σκοτία, Σουηδία και Δανία, από 18 οι Γερμανία, ΚΑΚ και Ολλανδία)
 
429.241
θεατές παρακολούθησαν δια ζώσης το Euro1992, ήτοι 28.616 κατά μέσο όρο ανά παιχνίδι (σ.σ. η πληρότητα των γηπέδων άγγιξε το 86%)!
 
ΓΚΟΛ
Γερμανία        7
Δανία  6
Ολλανδία       6
Σουηδία          6
Σκοτία            3
Γαλλία            2
Αγγλία            1
ΚΑΚ    1
 
Ο ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ
ΜΠΡΟΥΝΟ ΓΚΑΛΕΡ
Ο 69χρονος σήμερα Ελβετός ήταν ο πρώτος αλλοδαπός διαιτητής στην Μπούντεσλιγκα και τρία χρόνια πριν τον τελικό του Euro1992 είχε διευθύνει τον αντίστοιχο στο Κύπελλο UEFA. Η πιο αμφισβητούμενη απόφασή του στο «Ούλεβαλ» ήταν ο μη καταλογισμός φάουλ του Βίλφορτ στον Μπρέμε στη φάση που οδήγησε στο 1-0 των Δανών.

ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ
1. Δανία
2. Γερμανία
3. Αγγλία
4. Γαλλία
5. ΚΑΚ
6. Ολλανδία
7. Σκοτία
8. Σουηδία
-------------------------
9. Άγιος Μαρίνος
10. Αλβανία
11. Αυστρία
12. Βέλγιο
13. Β. Ιρλανδία
14. Βουλγαρία
15. Γιουγκοσλαβία
16. Ελβετία
17. Ελλάδα
18. Ιρλανδία
19. Ισλανδία
20. Ισπανία
21. Ιταλία
22. Κύπρος
23. Λουξεμβούργο
24. Μάλτα
25. Νορβηγία
26. Ουαλία
27. Ουγγαρία
28. Πολωνία
29. Πορτογαλία
30. Ρουμανία
31. Τσεχοσλοβακία
32. Τουρκία
33. Φερόε
34. Φινλανδία
 
ΕΝΔΕΚΑΔΕΣ ΤΕΛΙΚΟΥ
ΟΛΛΑΝΔΙΑ (3-5-2)
(1) Πέτερ Σμάιχελ
(2) Κεντ Νίλσεν
(3) Λαρς Όλσεν
(4) Τόρμπεν Πίεχνικ
(5) Κιμ Κριστόφτε
(6) Κιμ Βίλφορτ
(7) Χένρικ Λάρσεν
(8) Γιον Φάξε Γένσεν
(9) Τζον Σίβεμπακ (66’ Κλάους Κρίστιανσεν)
(10) Φλέμινγκ Πόβλσεν
(11) Μπρίαν Λάουντρουπ
 
ΓΕΡΜΑΝΙΑ (3-5-2)
(1) Μπόντο Ίλγκνερ
(2) Γίργκεν Κόλερ
(3) Τόμας Χέλμερ
(4) Γκουίντο Μπούχβαλντ
(5) Στέφαν Ρόιτερ
(6) Τόμας Χέσλερ
(7) Στέφαν Έφενμπεργκ (81’ Αντρέας Τομ)
(8) Ματίας Ζάμερ (46’ Τόμας Ντολ)
(9) Αντρέας Μπρέμε
(10) Γίργκεν Κλίνσμαν
(11) Καρλ Χάιντς Ρίντλε
 
ΤΑ ΓΚΟΛ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ
18’       ΓΕΝΣΕΝ
78’       ΒΙΛΦΟΡΤ

Η ΕΝΔΕΚΑΔΑ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ (4-3-3)
1. Πέτερ Σμάιχελ (Δανία)
2. Ζοσλίν Ανγκλομά (Γαλλία)
3. Λοράν Μπλαν (Γαλλία)
4. Γίργκεν Κόλερ (Γερμανία)
5. Αντρέας Μπρέμε (Γερμανία)
6. Ρούουντ Χούλιτ (Ολλανδία)
7. Στέφαν Έφενμπεργκ (Γερμανία)
8. Τόμας Χέσλερ (Γερμανία)
9. Μπρίαν Λάουντρουπ (Δανία)
10. Ντένις Μπέρχκαμπ (Ολλανδία)
11. Μάρκο φαν Μπάστεν (Ολλανδία)