ΡΕΠΟΡΤΕΡ-Series: Η ιστορία των Euros (Γιουγκοσλαβία 1976)

Στις 10 Ιουνίου, στο Παρίσι, ανοίγει αυλαία (με την αναμέτρηση Γαλλία-Ρουμανία) η τελική φάση του 15ου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Στο πέμπτο μέρος της ιστορικής αναδρομής του στις περασμένες διοργανώσεις ο «Ρεπόρτερ» παρουσιάζει το Euro του 1976 στη Γιουγκοσλαβία.
 
Πρώτη φορά ανατολικά
Με μοναδική απούσα την Αλβανία ξεκίνησε (με 32 χώρες) η προκριματική φάση των ομίλων του πέμπτου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Ουγγαρία, Ιταλία, Γαλλία, Πολωνία τέθηκαν εκτός προημιτελικής φάσης, όπως και η Αγγλία -παρά την αλλαγή τεχνικής ηγεσίας (Ντον Ρέβι αντί σερ Αλφ Ράμσεϊ).

ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ
1. Τσεχοσλοβακία
2. Δ. Γερμανία
3. Γιουγκοσλαβία
4. Ολλανδία
-------------------------
5. Αγγλία
6. Αν. Γερμανία
7. Αυστρία
8. Βέλγιο
9. Β. Ιρλανδία
10. Βουλγαρία
11. Γαλλία
12. Δανία
13. Ελβετία
14. Ελλάδα
15. ΕΣΣΔ
16. Ιρλανδία
17. Ισλανδία
18. Ισπανία
19. Ιταλία
20. Κύπρος
21. Λουξεμβούργο
22. Μάλτα
23. Νορβηγία
24. Ουαλία
25. Ουγγαρία
26. Πολωνία
27. Πορτογαλία
28. Ρουμανία
29. Σκοτία
30. Σουηδία
31. Τουρκία
32. Φινλανδία

Ο αποκλεισμός των «τριών λιονταριών» άφησε την UEFA χωρίς ισχυρή υποψηφιότητα για την τελική φάση. Ως την καταληκτική ημερομηνία (14.01.1976) κατατέθηκαν μεν τέσσερις φάκελοι, ωστόσο η -εκλεκτή της UEFA- Ολλανδία αποφάσισε την υστάτη και σχεδόν ενάντια στη θέλησή της να βάλει υποψηφιότητα, το Βέλγιο είχε φιλοξενήσει το προηγούμενο τουρνουά, ενώ η Γερμανία είχε προσφάτως βρεθεί στο επίκεντρο της αθλητικής κοινότητας με τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1972 και του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1974.
Πραγματικός ενθουσιασμός επικρατούσε μόνον στη Γιουγκοσλαβία που έβλεπε το Euro1976 ως εξαιρετικό διαβατήριο για τη διεκδίκηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1990. Το μειονέκτημα ήταν πως πολιτικά ανήκε στο ανατολικό μπλοκ και αρκετοί εντός της UEFA δεν ήθελαν να δοθεί το χρίσμα σε χώρα από άλλη πλευρά του σιδηρούντος παραπετάσματος.
Εν τέλει σε συνέλευση της στις 27 Ιανουαρίου (δύο εβδομάδες μετά την κλήρωση της προημιτελικής φάσης) στη Μαρμπέγια η Εκτελεστική Επιτροπή της UEFA αποφάσισε ότι το τουρνουά θα φιλοξενούσε η Γιουγκοσλαβία, αν προκρινόταν επί της Ουαλίας. Αν όχι, θα το διοργάνωνε η Γερμανία, αν απέκλειε την Ισπανία. Αν ούτε αυτό συνέβαινε, τότε ο νικητής του ζευγαριού Ολλανδία-Βέλγιο θα έπαιρνε το χρίσμα. Παρά τον σκανδαλώδη επαναληπτικό στο Κάρντιφ (βλέπε EuroStory) οι Γιουγκοσλάβοι έκαναν το καθήκον τους και πήραν τη διοργάνωση, η οποία φιλοξενήθηκε στο «Μαρακανά» (Βελιγράδι) και στο «Μάκσιμιρ» (Ζάγκρεμπ).

ΤΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΙ
1ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Τσεχοσλοβακία 9β.
2. Αγγλία 8β.
3. Πορτογαλία 7β.
4. Κύπρος 0β.
 
Αγώνες
Αγγλία            3-0 / 1-2         Τσεχοσλοβακία
Αγγλία            0-0 / 1-1         Πορτογαλία
Αγγλία            5-0 / 1-0         Κύπρος
Τσεχοσλοβακία          4-0 / 3-0         Κύπρος
Τσεχοσλοβακία          5-0 / 1-1         Πορτογαλία
Κύπρος           0-2 / 0-1         Πορτογαλία
 
2ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Ουαλία 10β.
2. Ουγγαρία 7β.
3. Αυστρία 7β.
4. Λουξεμβούργο 0β.
 
Αγώνες
Αυστρία          2-1 / 0-1         Ουαλία
Λουξεμβούργο           2-4 / 1-8         Ουγγαρία
Ουαλία           2-0 / 2-1         Ουγγαρία
Ουαλία           5-0 / 3-1         Λουξεμβούργο
Λουξεμβούργο           1-2 / 2-6         Αυστρία
Αυστρία          0-0 / 1-2         Ουγγαρία
 
3ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Γιουγκοσλαβία 10β.
2. Β. Ιρλανδία 6β.
3. Σουηδία 6β.
4. Νορβηγία 2β.
 
Αγώνες
Νορβηγία       2-1 / 0-3         Β. Ιρλανδία
Σουηδία          0-2 / 2-1         Β. Ιρλανδία
Γιουγκοσλαβία           3-1 / 3-1         Νορβηγία
Β. Ιρλανδία     1-0 / 0-1         Γιουγκοσλαβία
Σουηδία          1-2 / 0-3         Γιουγκοσλαβία
Σουηδία          3-1 / 2-0         Νορβηγία
 
4ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Ισπανία 9β.
2. Ρουμανία 7β.
3. Σκοτία 7β.
4. Δανία 1β.
 
Αγώνες
Δανία  1-2 / 0-2         Ισπανία
Δανία  0-0 / 1-6         Ρουμανία
Σκοτία            1-2 / 1-1         Ισπανία
Ισπανία           1-1 / 2-2         Ρουμανία
Ρουμανία        1-1 / 1-1         Σκοτία
Δανία  0-1 / 1-3         Σκοτία
 
5ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Ολλανδία 8β.
2. Πολωνία 8β.
3. Ιταλία 7β.
4. Φινλανδία 1β.
 
Αγώνες
Φινλανδία      1-2 / 0-3         Πολωνία
Φινλανδία      1-3 / 1-4         Ολλανδία
Ολλανδία       3-1 / 0-1         Ιταλία
Ιταλία 0-0 / 0-0         Πολωνία
Φινλανδία      0-1 / 0-0         Ιταλία
Πολωνία         4-1 / 0-3         Ολλανδία
 
6ος όμιλος
Βαθμολογία
1. ΕΣΣΔ 8β.
2. Ιρλανδία 7β.
3. Τουρκία 6β.
4. Ελβετία 3β.
 
Αγώνες
Ιρλανδία         3-0 / 1-2         ΕΣΣΔ
Τουρκία          1-1 / 0-4         Ιρλανδία
Τουρκία          2-1 / 1-1         Ελβετία
ΕΣΣΔ  3-0 / 0-1         Τουρκία
Ιρλανδία         2-1 / 0-1         Ελβετία
Ελβετία           0-1 / 1-4         ΕΣΣΔ
 
7ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Βέλγιο 8β.
2. Αν. Γερμανία 7β.
3. Γαλλία 5β.
4. Ισλανδία 4β.
 
Αγώνες
Ισλανδία         0-2 / 0-1         Βέλγιο
Αν. Γερμανία 1-1 / 1-2         Ισλανδία
Βέλγιο 2-1 / 0-0         Γαλλία
Γαλλία            2-2 / 1-2         Αν. Γερμανία
Αν. Γερμανία 0-0 / 2-1         Βέλγιο
Ισλανδία         0-0 / 0-3         Γαλλία
 
8ος όμιλος
Βαθμολογία
1. Δ. Γερμανία 9β.
2. Ελλάδα 7β.
3. Βουλγαρία 6β.
4. Μάλτα 2β.
 
Αγώνες
Βουλγαρία      3-3 / 1-2         Ελλάδα
Ελλάδα           2-2 / 1-1         Δ. Γερμανία
Μάλτα            0-1 / 0-8         Δ. Γερμανία
Μάλτα            2-0 / 0-4         Ελλάδα
Βουλγαρία      1-1 / 0-1         Δ. Γερμανία
Βουλγαρία      5-0 / 2-0         Μάλτα
 
ΠΡΟΗΜΙΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ
Γιουγκοσλαβία          2-0 / 1-1         Ουαλία
Τσεχοσλοβακία         2-0 / 2-2         ΕΣΣΔ
Ισπανία           1-1 / 0-2         Γερμανία
Ολλανδία       5-0 / 2-1         Βέλγιο
Σημείωση: όλα τα αποτελέσματα από τη σκοπιά της ομάδας που αναγράφεται πρώτη
 

THE EURO STORY!
Έχοντας ηττηθεί 2-0 στο Ζάγκρεμπ και με 30.000 οπαδούς στο πλευρό της η Ουαλία έψαξε την ανατροπή και την πρόκριση απέναντι στη Γιουγκοσλαβία μέσω απίστευτης σκληρότητας στο παιχνίδι της. Τα φάουλ, οι διακοπές και τα εκτοξευθέντα στον αγωνιστικό χώρο αντικείμενα ήταν πολυάριθμα, ενώ μετά από ορθώς ακυρωθέν τέρμα της οικοδέσποινας ορισμένοι οπαδοί της εισέβαλαν στο γήπεδο. Το σκανδαλώδες παιχνίδι στο Κάρντιφ ώθησε την Ελεγκτική και Πειθαρχική Επιτροπή της UEFA σε αποκλεισμό της Ουαλίας από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1980.
 

Τέσσερις παρατάσεις
Η τελική τετράδα ήταν η καλύτερη στην ιστορία της διοργάνωσης: η Δ. Γερμανία ήταν πρωταθλήτρια κόσμου και Ευρώπης, η Ολλανδία φιναλίστ του Μουντιάλ το 1974, η Τσεχοσλοβακία αήττητη επί 19 παιχνίδια και η Γιουγκοσλαβία ξακουστή για το επιθετικό της ποδόσφαιρο.
Στον πρώτο ημιτελικό η Ολλανδία τα βρήκε σκούρα απέναντι στην Τσεχοσλοβακία, η οποία προηγήθηκε με γκολ του Όντρους (19’), αλλά δέχτηκε την ισοφάριση από αυτογκόλ του ίδιου (73’), αφ’ ότου είχε μείνει με δέκα παίκτες ελέω αποβολής του Πόλακ (60’). Στο 76’ η ανόητη αποβολή του Νέεσκενς αποκατέστησε την αριθμητική ισορροπία και στην παράταση οι Τσεχοσλοβάκοι έφτασαν στο 3-1 (114’ Νέχοντα, 118’ Βέσελι) με δόση τύχης, αφού πριν το δεύτερο τέρμα τους είχε παραβλεφθεί φάουλ στον Κρόιφ.
Στο δεύτερο ημιτελικό δύο λάθη του Μάιερ έδωσαν στη Γιουγκοσλαβία προβάδισμα δύο τερμάτων (19’ Ποπίβοντα, 30’ Τζάγιτς) έναντι της Δ. Γερμανίας, ωστόσο στην επανάληψη το ξεφούσκωμα της οικοδέσποινας (έπειτα από το εκρηκτικό σε ρυθμό πρώτο ημίχρονό της) επέτρεψε στην πρωταθλήτρια Ευρώπης να στείλει το παιχνίδι στην παράταση (64’ Φλόε, 82’ Μίλερ) κι από με ακόμη δύο τέρματα (115’, 119’ Μίλερ) στον τελικό.
Στο μικρό τελικό η Ολλανδία παρά την απουσία των τιμωρημένων Νέεσκενς, Κρόιφ και φαν Χάνεγκεμ προηγήθηκε 2-0 (27’ Χέιλς, 39’ φαν ντε Κέρκχοφ), η Γιουγκοσλαβία όμως ισοφάρισε (43’ Καλίνσκι, 82’ Τζάγιτς) και το παιχνίδι οδηγήθηκε στην παράταση, στην οποία ο Χέιλς (107’) πέτυχε το 3-2 για τους «οράνιε».
Στο μεγάλο τελικό η Δ. Γερμανία, όπως και στον ημιτελικό) βρέθηκε ξανά με δύο γκολ στην πλάτη (8’ Σβέχλικ, 25’ Ντόμπιας), αλλά έσωσε την παρτίδα στέλνοντας το παιχνίδι στην παράταση (28’ Μίλερ, 90’ Χέλτσενμπαϊν) και στα πέναλτι, όπου η αστοχία του Χένες και η αριστοτεχνική εκτέλεση του Πανένκα έστεψαν την Τσεχοσλοβακία πρωταθλήτρια Ευρώπης!

 
ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ (ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ)
ΗΜΙΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ
16.06.1976      Τσεχοσλοβακία         3-1 (παρ.)        Ολλανδία
16.06.1976      Γιουγκοσλαβία           2-4 (παρ.)        Δ. Γερμανία

ΜΙΚΡΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ
19.06.1976      Γιουγκοσλαβία           2-3 (παρ.)        Ολλανδία


ΤΕΛΙΚΟΣ
20.06.1976      Τσεχοσλοβακία         5-3 (πέν.)         Δ. Γερμανία

EUROSTATS
1
Το αυτογκόλ του Τσεχοσλοβάκου Όντρους στον ημιτελικό με την Ολλανδία ήταν το παρθενικό στην ιστορία των Ευρωπαϊκών Πρωταθλημάτων.
 
60
ποδοσφαιριστές χρησιμοποιήθηκαν συνολικά στη διοργάνωση (18 από την Ολλανδία, 14 από Γερμανία, Γιουγκοσλαβία, Τσεχοσλοβακία), οι περισσότεροι από συστάσεως του θεσμού.
 
106.087
θεατές παρακολούθησαν δια ζώσης το Euro1976, 862 λιγότεροι σε σύγκριση με το Euro 1972.
 
ΓΚΟΛ
Δ. Γερμανία    6
Τσεχοσλοβακία          5
Ολλανδία       4
Γιουγκοσλαβία           4

Ο ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ
Ο 82χρονος σήμερα Σέρτζιο Γκονέλα έκανε λάθη εις βάρος και των δύο ομάδων, ωστόσο η συνολική του απόδοση ήταν εξαιρετική και ουδόλως επηρέασε το αποτέλεσμα. Δύο χρόνια αργότερα σφύριξε και τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου, ο μοναδικός Ιταλός διαιτητής με τέτοιο επίτευγμα.
 

ΕΝΔΕΚΑΔΕΣ ΤΕΛΙΚΟΥ
Τσεχοσλοβακία (4-3-3):
(1) Ίβο Βίκτορ
(2) Γιαν Πίβαρνικ
(3) Άντον Όντρους
(4) Γιόζεφ Τσάπκοβιτς
(5) Κόλομαν Γκεγκ
(6) Κάρολ Ντόμπιας (93’ Φράντισεκ Βέσελι)
(7) Άντονιν Πανένκα
(8) Γιόζεφ Μέντερ
(9) Μάρλαν Μάζνι
(10) Γιαν Σβέχλικ (80’ Λάντισλαβ Γιούρκεμικ)
(11) Ζντένεκ Νέχοντα
 

Δ. Γερμανία (4-3-3):
(1) Ζεπ Μάιερ
(2) Μπέρτι Φογκτς
(3) Φραντς Μπέκενμπαουερ
(4) Χανς Γκέοργκ Σβάρτσενμπεκ
(5) Μπέρναρντ Ντιτς
(6) Χέρμπερτ Βίμερ (46’ Χάιντς Φλόε)
(7) Ράινερ Μπόνοφ
(8) Έριχ Μπέερ (79’ Χάνες Μπόνγκαρτς)
(9) Ούλι Χένες
(10) Ντίτερ Μίλερ
(11) Μπερντ Χέλτσενμπαϊν


ΤΑ ΓΚΟΛ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ
8’ ΣΒΕΧΛΙΚ
25’ ΝΤΟΜΠΙΑΣ
28’ ΜΙΛΕΡ
90’ ΧΕΛΤΣΕΝΜΠΑΪΝ
 
ΤΑ ΠΕΝΑΛΤΙ
1-0       ΜΑΖΝΙ
1-1       ΜΠΟΝΟΦ
2-1       ΝΕΧΟΝΤΑ
2-2       ΦΛΟΕ
3-2       ΟΝΤΡΟΥΣ
3-3       ΜΠΟΝΓΚΑΡΤΣ
4-3       ΓΙΟΥΡΚΕΜΙΚ
4-3       ΧΕΝΕΣ (άουτ)
5-3       ΠΑΝΕΝΚΑ

Η ΕΝΔΕΚΑΔΑ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ (4-3-3)
(1) Ίβο Βίκτορ (Τσεχοσλοβακία)
(2) Γιαν Πίβαρνικ (Τσεχοσλοβακία)
(3) Φραντς Μπέκενμπαουερ (Δ. Γερμανία)
(4) Άντον Όντρους (Τσεχοσλοβακία)
(5) Ρούουντ Κρολ (Ολλανδία)
(6) Γιάροσλαβ Πόλακ (Τσεχοσλοβακία)
(7) Ράινερ Μπόνοφ (Δ. Γερμανία)
(8) Άντονιν Πανένκα (Τσεχοσλοβακία)
(9) Ζντένεκ Νέχοντα (Τσεχοσλοβακία)
(10) Ντίτερ Μίλερ (Δ. Γερμανία)
(11) Ντράγκαν Τζάγιτς (Γιουγκοσλαβία)