Ομόνοια: Τα μυστικά της πίτσας

Ο "θεσμός" της πίτσας μπήκε ξαφνικά και δυναμικά -διεκδικώντας τη θέση του θεσμού- στην αθλητική ζωή. Και όχι σαν ένοχη αμαρτία, αλλά σαν το "φαγητό των πρωταθλητών". Μετά τον αγώνα, όμως. Την έκανε μόδα ο Κλαούντιο Ρανιέρι στη Λέστερ, μετά το στοίχημα που έβαλε με τους παίκτες του: μια βόλτα στην ξακουστή πιτσαρία της πόλης κάθε φορά που κρατούν ανέπαφη την εστία τους.

Το κατάφεραν μετά από 12 παιχνίδια κι ο Ιταλός τεχνικός ήταν αυτός που κέρασε το τραπέζι, το οποίο περιελάμβανε και γλυκό. Ο πρώην ομοσπονδιακός τεχνικός της Ελλάδας, μάλιστα, το πήγε ένα βήμα παραπέρα κάνοντας διαρκώς μεταφορές σχετικές με πίτσα (Ιταλός γαρ) λέγοντας ότι τα "πιο σημαντικά συστατικά είναι η ομαδικότητα και το να ευχαριστιούνται οι παίκτες τις προπονήσεις. Επίσης, χρειάζεται και τύχη. Η τύχη είναι σαν το αλάτι. Όσο για τους φιλάθλους; Αυτοί είναι οι ντομάτες. Δεν γίνεται πίτσα χωρίς ντομάτες. Ούτε ποδόσφαιρο, χωρίς φιλάθλους".

Αλλά δεν είναι ο μόνος. Το 2014 είχε δημοσιευτεί το μενού των παικτών της Μπαρτσελόνα, η οποία αποκάλυπτε την προτίμηση του Λιονέλ Μέσι στο συγκεκριμένο είδος φαγητού. Πίτσα με τυρί. Αυτή ήταν η προτίμηση του, συνοδευόμενη από γιαούρτι. Πίτσα με χαμόν (και ανανά και φράουλες) είχε παραγγείλει από τη δική του πλευρά ο Σέρχιο Μπουσκέτς, αλλά και οι Πέδρο, Νεϊμάρ, Ντάγκλας και Ζόρντι Άλμπα. Πιο μερακλής ο Ντάνι Άλβες που ήθελε πίτσα με τέσσερα τυριά.

Τελικά, όμως, αυτός που την πλήρωσε ήταν ο Μέσι, καθώς πέρσι τον Φεβρουάριο ο αθλητικός διευθυντής, Κάρλες Ρέσακ, δήλωσε ότι την "περσινή χρονιά έτρωγε πολύ πίτσα", υπογραμμίζοντας ότι η διατροφή του Αργεντινού άσου ήταν αυτή που τον εμπόδισε από το να αποδώσει στο μάξιμουμ. Όπου αυτό μεταφράζεται σε (μόλις!) 36 γκολ σε 39 παιχνίδια, η μικρότερη συγκομιδή του από τη σεζόν 2008-2009.

Πλέον πολλοί ποδοσφαιριστές (και αθλητές γενικότερα) καταφεύγουν στην πίτσα μετά το σφύριγμα της λήξης, σε σημείο που η Βαλένθια στο υπερσύγχρονο πούλμαν της έχει πλέον φροντίσει να τοποθετήσει φούρνους μικροκυμάτων για να ζεσταίνουν τα κομμάτια τους οι παίκτες. Βέβαια, υπάρχουν και αυτοί που το πήγαν λίγο πιο μακριά. Όπως ο Ντομινίκ Οντούρο που είχε πανηγυρίσει γκολ τρώγοντας πίτσα. Προφανώς τον έπιασε λιγούρα και δεν μπορούσε να περιμένει ως το τέλος του αγώνα. Ή ο Τζιανφράνκο Ζόλα που ενέδωσε στις ρίζες του και έφτιαξε ακόμη και πίτσα με το όνομα του.

Στο μπάσκετ η ιστορία είναι λίγο διαφορετική, κυρίως σε ότι αφορά το ΝΒΑ. Και αυτό γιατί τα συνεχόμενα παιχνίδια δεν επιτρέπουν στους παίκτες να παρεκκλίνουν τόσο πολύ από τη διατροφή τους, έστω κι αν στα εκτός έδρας παιχνίδια οι εσωτερικοί κανονισμοί αναφέρουν ότι η ομάδα δεν τρώει όλη μαζί, αλλά ο κάθε παίκτης επιλέγει μόνος του (για αυτό παίρνουν και κάποια χρήματα επιπλέον) τι θα φάει. Ο Ντιρκ Νοβίτσκι για παράδειγμα στα εντός έδρας παιχνίδια φέρνει ταπεράκι από το σπίτι, γιατί είναι πολύ προσεκτικός στις τροφές που βάζει στο σώμα του.

Πίτσα οπότε γιοκ για τον Γερμανό σταρ, αλλά και για άλλους παίκτες, όπως για παράδειγμα τους Νάγγετς του 2014. Ο προπονητής τους, Μπράιαν Σο, τους απαγόρευσε να τρώνε πίτσα πριν το παιχνίδι. Μετά από ένα κακό παιχνίδι ο Σο πήρε στα χέρια του το μενού των παικτών και είδε ότι πριν το ματς αρκετοί παίκτες έτρωγαν πίτσες και νάτσος. Σε μια ένδειξη σιωπηλής διαμαρτυρίας ο Ουίλσον Τσάντλερ δώρισε 80 πίτσες σε παιδιά τα Χριστούγεννα, αν και τελικά η κίνηση του προπονητή δεν αποδείχτηκε σοφή, καθώς το Ντένβερ έκτοτε έκανε μόλις μια νίκη σε εννέα παιχνίδια.

Εξάλλου, υπάρχει και ο θρύλος γύρω από τον Κόμπι Μπράιαντ, ο οποίος είχε φάει μια πίτσα πεπερόνι και ένα αναψυκτικό με σταφύλι πριν το θρυλικό παιχνίδι στο οποίο σκόραρε 81 πόντους απέναντι στους Ράπτορς.

Το ερώτημα όμως είναι λογικό. Γιατί πίτσα;

Η επιλογή γίνεται περισσότερο ως μια μορφή επιβράβευσης. Ένα κατά τα άλλα "απαγορευμένο" φαγητό γίνεται μέρος του μενού ως επιβράβευση της προσπάθειας όλης της εβδομάδας, όχι μόνο των ωρών προπόνησης, αλλά και της θυσίας σε ότι αφορά την διατροφή. Με τον άγραφο κανόνα να αναφέρει ότι "μετά το παιχνίδι τρως ότι θέλεις". Οπότε η πίτσα (με συγκεκριμένα υλικά και όχι με την Άρτα και τα Γιάννενα πάνω) είναι μια ασφαλής επιλογή. Και παράλληλα εύκολη. Μιλάμε εξάλλου για το φαγητό που μπορεί να καταναλωθεί πιο εύκολα εξ ορισμού. Οι αθλητές κατά τη διάρκεια της βδομάδας μπαίνουν σε μια διαδικασία στερήσεων. Πρέπει να κάνουν διατροφή (και όχι δίαιτα) όχι μόνο για να προσέχουν το βάρος τους, αλλά και για να είναι σίγουροι ότι βάζουν στον οργανισμό τους τα κατάλληλα "καύσιμα". Για αυτό και βλέπουμε μετά το τέλος του αγώνα να ακολουθεί το "ελεύθερο γεύμα", που πολλές φορές περιλαμβάνει και γλυκό.

Ο κλινικός διαιτολόγος Νίκος Καφετζόπουλος (Nutribase.gr) ανέλαβε να μας απαντήσει το "γιατί" στο ερώτημα "πίτσα".

"Ένα καταρτισμένο πρόγραμμα διατροφής προσφέρει πολλαπλά οφέλη σε όλους τους αθλητές, ανεξαρτήτως αθλήματος, όπως μέγιστα οφέλη από το προπονητικό πρόγραμμα, άμεση αποκατάσταση μεταξύ προπονήσεων και αγώνων και μείωση του κινδύνου τραυματισμών και ασθενειών. Κάθε αθλητής είναι διαφορετικός. Έχει διαφορετικές απαιτήσεις σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά, οι οποίες εξαρτώνται από το βάρος του, την σωματική διάπλαση, το άθλημα και το προπονητικό πρόγραμμα. Οι θερμιδικές ανάγκες σε ένας επαγγελματία αθλητή υψηλού επιπέδου μπορεί να φτάσουν και τις 6.000 – 8.000 θερμίδες.

Βασικός στόχος λοιπόν για όλους τους τους αθλητές είναι να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε ενέργεια – πρωτεϊνες – υδατάνθρακες – βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, η επαρκής ενυδάτωση, η σωστή προπόνηση και η αποθεραπεία.

Μετά από αγώνες συνηθίζεται βέβαια από πολλούς αθλητές, να καταναλώνουν ένα μεγάλο και junk γεύμα. Αυτό αν είναι η εξαίρεση στη γενική τους διατροφή δεν θα επηρεάσει αρνητικά την αθλητική απόδοση, αφού εξυπηρετεί κυρίως ψυχολογικούς λόγους και ένα είδος επιβράβευσης και εκτόνωσης. Καλό είναι βέβαια να αποφευχθούν οι κενές θερμίδες, όπως αναψυκτικά, τηγανητά και μεγάλες ποσότητες γλυκών και αλκοόλ. Κατά τα άλλα, μία πίτσα ή σουβλάκια σε αραιή βάση δεν δημιουργούν κάποιο πρόβλημα".

Βέβαια, είναι εντελώς διαφορετική η διατροφή ενός αθλητή πριν το παιχνίδι. "Το Προ-αγωνιστικό γεύμα βέβαια πρέπει να τηρεί ορισμένους κανόνες και δεν μπορεί να είναι οτιδήποτε. Αντιθέτως είναι ένα γεύμα που πρέπει να προετοιμάζει τους αθλητές για την επερχόμενη δραστηριότητα, έτσι ώστε ούτε να πεινάνε, αλλά ούτε να έχουν άπεπτη τροφή στο στομάχι. Συνιστάται ένα πλούσιο γεύμα σε υδατάνθρακες, 4-5 ώρες πριν από την έναρξη του αγώνα, με έμφαση σε σύνθετους υδατάνθρακες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, των οποίων η αργή απορρόφηση θα συμβάλλει στη διατήρηση της σταθερότητας των επιπέδων της γλυκόζης κατά την διάρκεια της άσκησης.

Το συγκεκριμένο γεύμα θα πρέπει επίσης :

να είναι μέτριας περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη

να είναι επαρκές σε υγρά ώστε να διατηρείται ικανοποιητική η κατάσταση υδάτωσης

να μην περιέχει λιπαρά και φυτικές ίνες, ώστε να ελαχιστοποιεί τις γαστρεντερικές διαταραχές

να αποτελείται από οικεία τρόφιμα στον αθλητή

Προτεινόμενα προ - αγωνιστικά γεύματα:

1 μερίδα μακαρόνια/πατάτες με τυρί χαμηλών λιπαρών και φρούτα ή χυμός

1 μερίδα ρύζι με γιαούρτι χαμηλών λιπαρών και μια μικρή σαλάτα βραστών λαχανικών

Για να καταλήξει λέγοντας ότι: "Στους αθλητικούς αγώνες, η απόσταση μεταξύ νίκης και ήττας είναι μικρή και η προσοχή στη λεπτομέρεια μπορεί να κάνει τη διαφορά. Η διατροφή επιδρά στην απόδοση, και για αυτόν τον λόγο όλοι οι αθλητές πρέπει να έχουν επίγνωση των προσωπικών τους διατροφικών στόχων και να επιλέγουν την ιδανική διατροφική στρατηγική, ώστε να πετύχουν τους στόχους τους".

Οφείλουν επομένως να προσέχουν τη διατροφή τους (όχι αποκλειστικά για να ελέγχουν το βάρος τους, αλλά περισσότερο για να βοηθούν το σώμα τους με το κατάλληλο είδος τροφής) και παράλληλα να απολαμβάνουν το δικαίωμα του ελεύθερου γεύματος τρώγοντας πίτσες. Είναι και αυτό ένα έπαθλο.