Πέντε στοιχεία που λατρέψαμε στην Αρχαία Ολυμπία!

«Όσο πιο πολύ πίσω πάμε στο παρελθόν, τόσο πιο μακριά στο μέλλον μπορούμε να δούμε», είχε αναφέρει κάποτε ο νομπελίστας Βρετανός πρωθυπουργός, Ουίνστον Τσώρτσιλ. Μια έκφραση που περιγράφει και την επίσκεψη της οκταμελούς αποστολής της Ένωσης Αθλητικογράφων Κύπρου στην Αρχαία Ολυμπία, επί ευκαιρίας του 5ου Διεθνούς Σχολείου Αθλητικών Συντακτών του ΠΣΑΤ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αθλητικού Τύπου).

Στον χώρο τον οποίο γεννήθηκε ο Αθλητισμός το 776 π.Χ. και το Ευ Αγωνίζεσθαι, δόθηκε η ευκαιρία μέσω των διαλέξεων στους επισκέπτες να παρακολουθήσουν, να συζητήσουν αλλά και να ανταλλάξουν ιδέες με το διοικητικό συμβούλιο και τα μέλη του ΠΣΑΤ, έμπειρους δημοσιογράφους όπως τον Χρήστο Σωτηρακόπουλο, καθηγητές Πανεπιστημίων, τον εμβληματικό αρχηγό της Εθνικής Ελλάδος, Γιώργο Καραγκούνη και αθλητές που διέπρεψαν όπως την πολίστρια, Αλεξάνδρα Ασημάκη και τον ποδηλάτη, Χρήστο Βολικάκη.

Η πληθώρα θεμάτων που αναπτύχθηκε στο Διεθνές Σχολείο Αθλητικών Συντακτών, κάλυψε κάθε πτυχή που ασχολείται ένας αθλητικός συντάκτης όπως είναι «το νέο επικοινωνιακό τοπίο και η εμπειρία του αθλητισμού», «το σύγχρονο εργασιακό τοπίο στα μίντια», «η στρατηγική ανάπτυξης ενός γεγονότος αθλητικού τουρισμού, με αντίκτυπο στην οικονομία και Δημόσια Διοίκηση», «Τσάμπιονς Λιγκ και τηλεόραση στον 21ο αιώνα», «Εθνική Ομάδα και ελληνικό ποδόσφαιρο» και άλλες ενδιαφέρουσες θεματικές ενότητες. Δεν θα μπορούσε φυσικά να παραβλεφθεί και η ιδιαίτερη ενότητα την οποία ανέπτυξε η κ. Γιώτα Αντωνοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, αναφορικά με το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας και τον ρόλο του αθλητικού συντάκτη στην καταπολέμηση του μισαναπηρισμού, η οποία κέρδισε δικαίως και το χειροκρότημα του κάθε παρευρισκόμενου στο τέλος με την παρακάτω έκφραση, «η πιο βαριά μορφής αναπηρίας είναι το ακρωτηριασμένο πνεύμα».

Αν και μπορεί να θεωρηθεί κουραστικός προορισμός η Αρχαία Ολυμπία, καθώς η απόσταση από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» είναι 357 χιλιόμετρα συγκεκριμένα, δηλαδή τέσσερις σχεδόν ώρες οδικώς, η επίσκεψη σε αυτόν τον ιερό χώρο στο τέλος της μέρας αποτελεί μια μοναδική εμπειρία που σε παίρνει πίσω στον χρόνο αφού πρόκειται για ένα από τα πιο δοξασμένα ιερά της αρχαίας Ελλάδας.

Παρακάτω, παρατίθενται πέντε μοναδικοί λόγοι που ξεχώρισαν από την επίσκεψη στην Αρχαία Ολυμπία.

• Στην… καρδιά του βουνού που γεννήθηκε ο Αθλητισμός

Έπειτα από ένα πολύωρο ταξίδι, διασχίζοντας με το λεωφορείο την Πελοπόννησο, φθάνεις αισίως στην Αρχαία Ολυμπία που αποτελεί χωριό και δήμο της Ηλείας. Χτισμένη στους πρόποδες βουνού η Ολυμπία μέσα στην κοιλάδα όπου ρέει ο Αλφειός ποταμός, το πυκνό δάσος την περικυκλώνει και το πράσινο είναι ατελείωτο. Τριγύρω από το χωριό, υπάρχουν χαμηλοί λόφοι, σε έναν από τους οποίους είναι χτισμένο και το  μουσείο της Ολυμπίας.

Στο χωριό, που βρίσκεται πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο υπάρχει πλήθος ξενοδοχείων και εστιατορίων προκειμένου να εξυπηρετούνται οι τουρίστες και οι επισκέπτες που φτάνουν εκεί από διάφορα μέρη του κόσμου για να θαυμάσουν τις αρχαιότητες, ενώ όταν πέφτει το σκοτάδι, τα πάντα κλείνουν και η απόλυτη ησυχία είναι κυρίαρχη σε σημείο που χαλαρώνει… υπερβολικά το πνεύμα!

• Οι «πεντάστερες» εγκαταστάσεις της ΔΟΑ

Στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας κατέλυσε στη συνέχεια η οκταμελούς αποστολή της Ένωσης Αθλητικογράφων Κύπρου για τη συμμετοχή της στο 5ο Διεθνές Σχολείο Αθλητικών Συντακτών. H ΔOA λειτουργεί στις θαυμάσιες εγκαταστάσεις ιδιοκτησίας της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής που βρίσκονται σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων από την Iεράν Άλτιν στην Aρχαία Oλυμπία. Η γεωγραφική θέση της ΔΟΑ είναι καθοριστική για την ιδεολογική της ταυτότητα, η οποία επικαθορίζεται και από την επιπλέον επιλογή του ίδιου χώρου, ως τόπου φύλαξης της καρδιάς του Pierre de Coubertin σε ειδική αναμνηστική στήλη.

Έτσι, η ευκαιρία των μετεχόντων να μείνουν σε ένα μέρος που είναι τόσο κοντά στο αρχαίο λίκνο του σύγχρονου Ολυμπιακού Κινήματος, προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στη διδασκαλία που τους προσφέρεται από την Ακαδημία. Επιπλέον, η διαμονή και οι δραστηριότητες που μοιράζονται αυτοί οι άνθρωποι για μια μακρά περίοδο, τους δίνει τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν και να δημιουργήσουν επαφές πέρα από τις επιστημονικές συναντήσεις, γεγονός το οποίο πολλοί από αυτούς θεωρούν ως το πιο σημαντικό μέρος της λειτουργίας της Ακαδημίας.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας 2004, τα αγωνίσματα της σφαιροβολίας έλαβαν χώρα στο Αρχαίο Στάδιο της Ολυμπίας, το οποίο φιλοξένησε ένα αθλητικό διαγωνισμό για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία. Οι εγκαταστάσεις στην Αρχαία Ολυμπία λειτούργησαν ως μικρό Ολυμπιακό Χωριό, παρέχοντας διαμονή και κατάλληλο χώρο για προπόνηση για τους σφαιροβόλους.

• Οι επιβλητικοί ναοί Ήρας - Δία και το μεγαλύτερο στάδιο της Ολυμπίας

Στον αρχαιολογικό χώρο όπου και βρίσκεται στην Αρχαία Ολυμπία ξεναγήθηκε η αποστολή της Ένωσης Αθλητικογράφων Κύπρου με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες στο 5ο Διεθνές Σχολείο. Το ιερό του Ολύμπιου Δία και κοιτίδα των Ολυμπιακών Αγώνων απλώνεται σε μια ειδυλλιακή κοιλάδα της δυτικής Πελοποννήσου, εκεί που σμίγουν οι ποταμοί Αλφειός και Κλαδέος. Στην αρχαιότητα, η κοιλάδα αυτή ήταν κατάφυτη με πεύκα, πλατάνια και αγριελιές, από τις οποίες έφτιαχναν τα στεφάνια των Ολυμπιονικών· γι' αυτό και το τέμενος του θεού ονομάστηκε 'Αλτις, δηλαδή άλσος.

Ο πρώτος ναός που ανεγέρθηκε στην Ολυμπία, γύρω στα τέλη του 7ου αι. π.Χ., ήταν αφιερωμένος στην Ήρα και όχι στο Δία, η λατρεία του οποίου μάλιστα «φιλοξενούνταν» στο ναό της συζύγου του για δύο αιώνες περίπου. Προς τιμή της θεάς τελούνταν τα Ηραία, αγώνες δρόμου των γυναικών, που είχαν έτσι την ευκαιρία να πάρουν το αίμα τους πίσω, μια και στους Ολυμπιακούς αγώνες απαγορευόταν η συμμετοχή γυναικών. Επιπλέον, ο ναός της Ήρας ήταν και ένα είδος θησαυροφυλακίου, όπου φυλάσσονταν ο δίσκος της Ιερής Εκεχειρίας και το χρυσελεφάντινο τραπέζι όπου τοποθετούσαν τα στεφάνια των Ολυμπιονικών, ενώ εδώ βρέθηκε και ο Ερμής του Πραξιτέλη. Στο βωμό της Ήρας, μπροστά από το ναό, τελείται σήμερα η αφή της Ολυμπιακής φλόγας.

Ο Δίας ωστόσο, αποζημιώθηκε με ένα γιγάντιο ναό που κτίστηκε μεταξύ 470-456 π.Χ. στην πιο περίοπτη θέση του ιερού. Ήταν ο μεγαλύτερος της Πελοποννήσου και το πρότυπο όλων των μετέπειτα δωρικών ναών, ενώ τα γλυπτά του αποτελούν σημείο αναφοράς στην ιστορία της κλασικής τέχνης. Ο ναός αυτός στέγαζε κι ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία, έργο του Φειδία. Για την κατασκευή του αγάλματος, που ξεπερνούσε τα 12 μ. ύψος, ο γλύπτης έστησε δίπλα στο ναό του Δία το εργαστήριό του ειδικά διαμορφωμένο ώστε να προσομοιάζει το χώρο, όπου θα στηνόταν το άγαλμα.

Τα αγωνίσματα του σταδίου - τα λεγόμενα και γυμνικά, επειδή οι αθλητές αγωνίζονταν γυμνοί - περιλάμβαναν τους αγώνες δρόμου, της πάλης και το πένταθλο. Οι αθλητές προπονούνταν στην παλαίστρα και το γυμνάσιο, ενώ προς γνώση και συμμόρφωσή τους είχαν στηθεί μπροστά στην είσοδο του σταδίου οι Ζάνες: αυτά ήταν αγάλματα του Δία που φτιάχνονταν με τα πρόστιμα που πλήρωναν αθλητές τιμωρούμενοι γι' απόπειρα δωροδοκίας αντιπάλου.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας του 2004, το αρχαίο στάδιο της Ολυμπίας φιλοξένησε το αγώνισμα της σφαιροβολίας ανδρών και γυναικών, στέφοντας ξανά Ολυμπιονίκες μετά από 17 αιώνες σιγής.

• Μπροστά από τα λαμπρότερα ιερά της αρχαιότητας

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ολυμπίας συνεχίστηκε η αναδρομή πίσω στον χρόνο, που αποτελεί και ένα από τα σπουδαιότερα μουσεία της Ελλάδας και εκθέτει τα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας.

Ήταν το πρώτο μουσείο που ιδρύθηκε εκτός της πρωτεύουσας των Αθηνών και στεγάζει ευρήματα από την Άλτη, το χώρο της Ολυμπίας, αντικείμενα που χρονολογούνται από την προϊστορική εποχή μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους, ακόμη μέχρι και τον 6ο- 7ο αιώνα μ.Χ.
Κεντρικό έκθεμα είναι ο Ερμής του Πραξιτέλους, τα αετώματα του ναού του Δία, η Νίκη του Μενδαίου Παιωνίου και το κύπελλο που ανήκε στο Φειδία. Επίσης, η συλλογή των χάλκινων αντικειμένων αποτελεί μία από τις σημαντικότερες συλλογές παγκοσμίως.

Από το σύνολο των, ανεκτίμητης αξίας, εκθεμάτων σημαντικότερη είναι η έκθεση των γλυπτών, για την οποία είναι κυρίως γνωστό το μουσείο, καθώς και η συλλογή χάλκινων αντικειμένων, που είναι η πλουσιότερη στον κόσμο και απαρτίζεται από όπλα, ειδώλια και άλλα αντικείμενα, ενώ ιδιαίτερα σημαντικά είναι και τα ευρήματα της μεγάλης πηλοπλαστική.

• Ξύπνησαν μνήμες των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004

Με την ξενάγηση στο Ιστορικό Αρχείο που στεγάζεται στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας στην Αρχαία Ολυμπία ολοκληρώθηκε το ταξίδι της αποστολής της ΕΑΚ, σε μία αίθουσα 420 τ.μ. που περιλαμβάνει πλούσιο έντυπο, οπτικοακουστικό και ψηφιοποιημένο υλικό, καθώς και επίσημα αντικείμενα των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.

Το έργο της δημιουργίας του Ιστορικού Αρχείου ΑΘΗΝΑ 2004 χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου με δωρεά της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ), στην οποία ανήκει το συγκεκριμένο αρχειακό υλικό, ενώ την υλοποίηση ανέλαβε η προς τούτο ιδρυθείσα μη-κερδοσκοπική εταιρεία «Ιστορικό Αρχείο ΑΘΗΝΑ 2004».

Το Αρχείο απευθύνεται στη συλλογική μνήμη και γίνεται χρήσιμο εργαλείο για το μελετητή του μέλλοντος, αποτελώντας έτσι την κατακλείδα των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.