Το πρόσωπο του τρόμου-Οι πιο αδίστακτοι ʼγγλοι βασανιστές του '55-'59

Άγγλος που μιλούσε και Τουρκικά έφθασε στην Κύπρο το 1956. Διετέλεσε υπεύθυνος του Special Branch Λευκωσίας το 1957-1958 και στη συνέχεια πήρε μετάθεση ως υπεύθυνος του Special Branch Λεύκας. Θεωρείται ένας από τους πιο αδίστακτους βασανιστές αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Ανάμεσα στις αρρωστημένες μεθόδους που χρησιμοποιούσε, ήταν και το κρέμασμα των συλληφθέντων από την οροφή με σχοινί μέχρι που έχαναν τις αισθήσεις τους. Τα βασανιστήριά του τα συνέχισε και μετά τη μετάθεσή του στην Λευκά, ενώ έφυγε από την Κύπρο αρχές του 1960.
 
Μέρλιν

Μπερτζ

Εργάσθηκε στο Special Branch Λευκωσίας και ήταν στενός συνεργάτης του Μπερτζ. Στα καθήκοντά του ήταν οι συλλήψεις αγωνιστών στην περιοχή της Λευκωσίας και ο μετέπειτα βασανισμός τους για απόσπαση πληροφοριών σε σχέση με τον αγώνα. Θεωρείται ένας από τους χειρότερους Τούρκους βασανιστές των Άγγλων. Τον Αύγουστο του 1958 δολοφονήθηκε από την ΤΜΤ κοντά στον αστυνομικό σταθμό Λευκωσίας. Μετά την εκτέλεσή του βρέθηκε στον λογαριασμό του το τεράστιο για την εποχή ποσό των 8 χιλιάδων λιρών.
 
Μπάρλοου

Έφθασε στην Κύπρο το 1958 και ανέλαβε υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Special Branch Κύπρου, και αρχηγός του Special Branch Λευκωσίας στη θέση του αποχωρήσαντος Μπερτζ. Ήταν αρκετά μορφωμένος και διετέλεσε αρχηγός της μυστικής υπηρεσίας της Βρετανίας σε διάφορες Αγγλικές αποικίες, ενώ εργάστηκε και εναντίον του κινήματος των Μάου-Μάου. Στην Κύπρο αποστολή του ήταν η συγκέντρωση πληροφοριών για τη σύλληψη του Αρχηγού Διγενή. Για το σκοπό αυτό πολλές φορές χρησιμοποιούσε την μέθοδο της προσφοράς σημαντικών χρηματικών ποσών, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα. Το 1959 προήχθη σε Βοηθός Αρχιαστυνόμος και διορίστηκε βοηθός του Γενικού Υπεύθυνου των Special Branch, Τζον Πρέντερκαστ.
 
Σέιβορι

Ήταν Άγγλος αξιωματικός και διετέλεσε υπεύθυνος του Special Branch Πλατρών. Ήταν αδίστακτος και χωρίς αναστολές βασανιστής αγωνιστών, μερικοί από τους οποίους ξεψύχησαν στα χέρια του. Με το τέλος του αγώνα εγκατέλειψε την Κύπρο.
 
Λιτς

Στυγνός βασανιστής, συνεργάτης του Μπερτζ. Υπεύθυνος για φρικτά εγκλήματα κατά συλληφθέντων αγωνιστών.
 
Μακλόκλαν

Αδίστακτος και αιμοδιψής Άγγλος ανακριτής που υπηρετούσε στο κολαστήριο των ανακριτηρίων Ομορφίτας. Συνεχώς εφεύρισκε και νέες μεθόδους φονικών βασανισμών, προκειμένου να αποσπάσει τις πληροφορίες που ήθελε.

Κτηνωδίες πέρα από κάθε λογική
 
Σιδερένια μέγγενη
Φορούσαν στο κεφάλι του θύματος ένα σιδερένιο στεφάνι, το άνοιγμα του οποίου αυξομειωνόταν με μια βίδα. Γύριζαν αργά τη βίδα και το στεφάνι έσφιγγε το κεφάλι, μέχρι που αυτό άρχιζε να τρίζει. Τέσσερις αγωνιστές, οι Ανδρέας Παναγιώτου, Σπύρος Χατζηγιακουμής, Πρόδρομος Ξενοφώντος και ο Πλάτων Στυλιανού, έχασαν τη ζωή τους με αυτό τον τρόπο όταν θρυμματίστηκε το κρανίο τους.
 
Τεχνητός πνιγμός
Έδεναν τα πόδια και τα χέρια του θύματος σε ένα κρεβάτι. Έβρεχαν ένα κομμάτι ρούχο και το έβαζαν πάνω στο πρόσωπό του. Έριχναν σιγά σιγά νερό πάνω στο ρούχο που κάλυπτε το στόμα και την μύτη, οπότε το θύμα μη μπορώντας να αναπνεύσει, πνιγόταν. Ταυτόχρονα τραβούσαν τα γεννητικά του όργανα και τον χτυπούσαν στο στομάχι. Επακόλουθο ήταν η λυποθυμία του, οπόταν οι βασανιστές του έριχναν νερό για να συνέλεθει και να αρχίσουν το ίδιο μαρτύριο από την αρχή.
 
Εικονικές εκτελέσεις
Όπου οι δήμιοι δεν ήθελαν να αφήσουν σημάδια στο σώμα, άφηναν στην ψυχή. Τα ψυχολογικά βασανιστήρια πολλές φορές ξεπερνούσαν σε φρίκη ακόμη και τα σωματικά. Ένα από αυτά ήταν οι εικονικές εκτελέσεις, όπως η ρώσικη ρουλέτα με το περίστροφο στο στόμα του θύματος, και το πάτημα της σκανδάλης αν δεν απαντούσε στις ερωτήσεις του ανακριτή. Άφηναν βέβαια την ασφάλεια του όπλου, για να είναι σίγουροι πως δεν θα σκοτώσουν το ανακρινόμενο, χωρίς βέβαια αυτός να το γνωρίζει.
 
Ξερρίζωμα νυχιών
Έσπαζαν ένα μπουκάλι ή ένα ποτήρι, έπαιρναν τα σπασμένα γυαλιά κι αφού έδεναν το θύμα, έμπηγαν τα γυαλιά κάτω από τα νύχια και στη συνέχεια τα ξερρίζωναν με πένσες. Το θύμα αιμορραγούσε και λυποθυμούσε από τον πόνο.
 
Μεταλλικός κουβάς
Φορούσαν στο κεφάλι του θύματος έναν μεταλλικό κουβά και το χτυπούσαν από πάνω με ένα σφυρί. Με το βασανιστήριο αυτό προκαλούνταν αφόρητοι πόνοι στο κεφάλι ενώ σε αρκετές περιπτώσεις έσπαγαν τα τύμπανα των αυτιών και προκαλείτο κώφωση.
 
Το αλάτι
Υποχρέωναν τους αγωνιστές να φάνε χοντροκομμένο αλάτι σε σημείο που σκίζονταν τα χείλη τους. Κάποιες φορές στη συνέχεια τους έφερναν έναν κουβά με νερό και όταν το έπιναν και έπρεπε να πάνε στην τουαλέτα, δεν τους άφηναν, υποχρεώνοντάς τους να κάνουν την ανάγκη τους πάνω τους για τους εξευτελίσουν.

Σάκος με πετρέλαιο
Περνούσαν στο κεφάλι του αγωνιστή μια σακούλα που μέσα υπήρχε φούσκα με πετρέλαιο. Ταυτόχρονα τον χτυπούσαν στο στομάχι με σακιά άμμου και όταν αυτός σφάδαζε από τον πόνο, ρουφούσε από τη φούσκα πετρέλαιο.
 
Νερό με περιττώματα
Τις περισσότερες φορές το λιγοστό φαγητό και νερό που έπαιρναν στους φυλακισμένους αγωνιστές, ήταν γεμάτο περιττώματα ζώων, ενώ είχαν αναφερθεί και περιπτώσεις που τους έδιναν ρύζι ανακατεμμένο με πριονίδια.
 
Με πληροφορίες από Σ.Ι.Μ.Α.Ε/Κρατικό Αρχείο

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Ο αλύγιστος Νικολής, η βρετανική λύσσα και η διαδρομή θανάτου με δύο μαύρα Μόρις
• «Άκουσα ανησυχία, κατάλαβα ότι ο συναγωνιστής μου δεν άντεξε... Τότε σταμάτησαν και τα δικά μου βασανιστήρια»
• «Ρε κοπέλια... εγώ εν να πεθάνω, αλλά εν θα πω τίποτε για κανένα!»
• «Άκουγα τους Βρετανούς που τον βασάνιζαν κι εκείνος έλεγε: Σκοτώστε με!»
• ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Τα έγγραφα για το θάνατο απο βασανιστήρια του Σπ. Χατζηγιακουμή-Καίνε τη Βρετανία
• Από τον τάφο του ο Ταγματάρχης συνεχίζει να αποκαλύπτει τη φρίκη της Κυθρέας
• «Μου έβαζαν το πιστόλι στο στόμα και έπαιζαν ρώσικη ρουλέτα!»