Οι μαθητές δεν καταγγέλλουν, το Υπουργείο δεν χειρίζεται σωστά τα παράπονα
17:52 - 26 Απριλίου 2018
Η αποχή των παιδιών από τη διαδικασία υποβολής παραπόνου, αλλά και η συχνή απογοήτευση που εκφράζεται ως προς τον τρόπο με τον οποίο τα παράπονα τυγχάνουν χειρισμού, από πλευράς Υπουργείου Παιδείας επιβάλλεται να μας προβληματίσει σε σχέση με τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών, αναφέρει μεταξύ άλλων η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδα Κουρσουμπά.
Η κ. Κουρσουμπά κοινοποίησε σήμερα στα ΜΜΕ έκθεσή της ( https://bit.ly/2r1myE5) που ετοιμάστηκε στα πλαίσια διερεύνησης παραπόνων τα οποία της υποβλήθηκαν κατά τα σχολικά έτη 2008-2017 από γονείς μαθητών, οργανωμένα σύνολα παιδιών ή μονάδες παιδιών καθώς και από εκπαιδευτικούς, αναφορικά με τις πρακτικές και διαδικασίες που ακολουθούνται από το σχολείο και το Υπουργείο Παιδείας για τη διερεύνηση παραπόνων που αφορούν σε ισχυρισμούς για παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού στο χώρο του σχολείου από εκπαιδευτικούς λειτουργούς.
Τα παράπονα που συμπεριλήφθηκαν στην παρούσα Θέση αφορούν στις βαθμίδες της Δημοτικής Εκπαίδευσης, της Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης και της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Στις διαπιστώσεις της η Επίτροπος αναφέρει ότι στις σχολικές μονάδες δεν υπάρχουν ξεκάθαρα διατυπωμένες και θεσμοθετημένες διαδικασίες υποβολής παραπόνου με αποτέλεσμα να μη διασφαλίζεται ότι ο χειρισμός των παραπόνων γίνεται με τρόπο που να διασφαλίζει τα δικαιώματα του παιδιού.
Προσθέτει ότι οι επιθεωρητές που καλούνται να διερευνήσουν παράπονα παιδιών και γονιών δεν ακολουθούν την ίδια διαδικασία και σε πολλές περιπτώσεις, απουσιάζουν σημαντικά στάδια της διαδικασίας, μεταξύ άλλων, και η λήψη της άποψης του ενδιαφερόμενου παιδιού ή άλλων παιδιών, τα οποία θα μπορούσαν να παρέχουν πολύτιμη πληροφόρηση κατά τη διαδικασία συλλογής δεδομένων.
Η μη λήψη της άποψης του άμεσα ενδιαφερόμενου παιδιού ή άλλων παιδιών που μπορούν να συνεισφέρουν στη συλλογή δεδομένων (νοουμένου ότι τα παιδιά θέλουν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμά τους στη συμμετοχή και ότι αυτό δεν αντιβαίνει στην αρχή της διασφάλισης του συμφέροντός τους) όχι μόνο αποτελεί παραβίαση των δικαιωμάτων τους αλλά θέτει και την όλη διαδικασία διερεύνησης του παραπόνου και, συνεπώς, και το πόρισμά της, υπό αμφισβήτηση, αναφέρει η κ. Κουρσουμπά.
Σε μεγάλο αριθμό απαντήσεων του ΥΠΠ περιλαμβάνεται γενική και αόριστη πληροφόρηση, του τύπου: «Εχει ακολουθηθεί η διαδικασία με άψογο τρόπο» χωρίς, ωστόσο, να παρέχεται περισσότερη πληροφόρηση ως προς τα στάδια της διαδικασίας, τον τρόπο με τον οποίο αυτά υλοποιήθηκαν, τον τρόπο με τον οποίο τα στοιχεία από τη διερεύνηση αξιολογήθηκαν και τη λογική με την οποία ο ερευνών λειτουργός κατέληξε στο πόρισμά του.
Η Επίτροπος εισηγείται μεταξύ άλλων τη δημιουργία κώδικα επαγγελματικής συμπεριφοράς ο οποίος να ορίζει τις υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών καθόσον αφορά στην επαφή τους με τα παιδιά. Από παραδείγματα άλλων χωρών τα οποία διαθέτουν τέτοιο κώδικα συμπεριφοράς (code of conduct) για τους εκπαιδευτικούς, η επαγγελματική και προσωπική επαφή των εκπαιδευτικών ρυθμίζεται με σαφή τρόπο, ώστε να είναι εφικτή η αξιολόγηση περιπτώσεων απρεπών συμπεριφορών, αναφέρει η κ. Κουρσουμπά.
Διατυπώνει επίσης εισήγηση για τροποποίηση των Περί λειτουργίας των Δημοσίων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης Κανονισμών του 2017 [Κανονισμός 30(13)] καθώς επίσης να τεθούν αντίστοιχες πρόνοιες στους υπό διαμόρφωση Κανονισμούς για τη Δημοτική Εκπαίδευση.
Επίσης εισηγείται τη δημιουργία μηχανισμού υποβολής και διερεύνησης παραπόνων σε επίπεδο σχολικής μονάδας και εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στον τρόπο εφαρμογής του.
Ανάμεσα στις εισηγήσεις τις η κ. Κουρσουμπά αναφέρει ότι το ΥΠΠ θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε η διαδικασία διερεύνησης παραπόνων να έχει καθορισμένα και επαρκώς αναλυμένα στάδια, τα οποία ο ερευνών λειτουργός να έχει την υποχρέωση να ακολουθεί πιστά, ώστε να διασφαλίζεται, σε μεγαλύτερο βαθμό, η αντικειμενικότητα της διερεύνησης.
Εισηγείται επίσης διαφάνεια στη διαδικασία και παροχή επαρκούς πληροφόρησης στους παραπονούμενους, διασφάλιση του δικαιώματος του παιδιού να ακούγεται η άποψή του κατά τη διαδικασία υποβολής παραπόνου, δημιουργία κουλτούρας συνεχούς βελτίωσης και εφαρμογή πρακτικών αναστοχασμού και συμμετοχή των παιδιών στη διαδικασία βελτίωσης του μηχανισμού υποβολής, διερεύνησης και αξιολόγησης παραπόνων που αφορούν παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών από εκπαιδευτικούς και την έναρξη διαλόγου με τα παιδιά για τις απόψεις τους επί του θέματος.
Η κ. Κουρσουμπά κοινοποίησε σήμερα στα ΜΜΕ έκθεσή της ( https://bit.ly/2r1myE5) που ετοιμάστηκε στα πλαίσια διερεύνησης παραπόνων τα οποία της υποβλήθηκαν κατά τα σχολικά έτη 2008-2017 από γονείς μαθητών, οργανωμένα σύνολα παιδιών ή μονάδες παιδιών καθώς και από εκπαιδευτικούς, αναφορικά με τις πρακτικές και διαδικασίες που ακολουθούνται από το σχολείο και το Υπουργείο Παιδείας για τη διερεύνηση παραπόνων που αφορούν σε ισχυρισμούς για παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού στο χώρο του σχολείου από εκπαιδευτικούς λειτουργούς.
Τα παράπονα που συμπεριλήφθηκαν στην παρούσα Θέση αφορούν στις βαθμίδες της Δημοτικής Εκπαίδευσης, της Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης και της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Στις διαπιστώσεις της η Επίτροπος αναφέρει ότι στις σχολικές μονάδες δεν υπάρχουν ξεκάθαρα διατυπωμένες και θεσμοθετημένες διαδικασίες υποβολής παραπόνου με αποτέλεσμα να μη διασφαλίζεται ότι ο χειρισμός των παραπόνων γίνεται με τρόπο που να διασφαλίζει τα δικαιώματα του παιδιού.
Προσθέτει ότι οι επιθεωρητές που καλούνται να διερευνήσουν παράπονα παιδιών και γονιών δεν ακολουθούν την ίδια διαδικασία και σε πολλές περιπτώσεις, απουσιάζουν σημαντικά στάδια της διαδικασίας, μεταξύ άλλων, και η λήψη της άποψης του ενδιαφερόμενου παιδιού ή άλλων παιδιών, τα οποία θα μπορούσαν να παρέχουν πολύτιμη πληροφόρηση κατά τη διαδικασία συλλογής δεδομένων.
Η μη λήψη της άποψης του άμεσα ενδιαφερόμενου παιδιού ή άλλων παιδιών που μπορούν να συνεισφέρουν στη συλλογή δεδομένων (νοουμένου ότι τα παιδιά θέλουν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμά τους στη συμμετοχή και ότι αυτό δεν αντιβαίνει στην αρχή της διασφάλισης του συμφέροντός τους) όχι μόνο αποτελεί παραβίαση των δικαιωμάτων τους αλλά θέτει και την όλη διαδικασία διερεύνησης του παραπόνου και, συνεπώς, και το πόρισμά της, υπό αμφισβήτηση, αναφέρει η κ. Κουρσουμπά.
Σε μεγάλο αριθμό απαντήσεων του ΥΠΠ περιλαμβάνεται γενική και αόριστη πληροφόρηση, του τύπου: «Εχει ακολουθηθεί η διαδικασία με άψογο τρόπο» χωρίς, ωστόσο, να παρέχεται περισσότερη πληροφόρηση ως προς τα στάδια της διαδικασίας, τον τρόπο με τον οποίο αυτά υλοποιήθηκαν, τον τρόπο με τον οποίο τα στοιχεία από τη διερεύνηση αξιολογήθηκαν και τη λογική με την οποία ο ερευνών λειτουργός κατέληξε στο πόρισμά του.
Η Επίτροπος εισηγείται μεταξύ άλλων τη δημιουργία κώδικα επαγγελματικής συμπεριφοράς ο οποίος να ορίζει τις υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών καθόσον αφορά στην επαφή τους με τα παιδιά. Από παραδείγματα άλλων χωρών τα οποία διαθέτουν τέτοιο κώδικα συμπεριφοράς (code of conduct) για τους εκπαιδευτικούς, η επαγγελματική και προσωπική επαφή των εκπαιδευτικών ρυθμίζεται με σαφή τρόπο, ώστε να είναι εφικτή η αξιολόγηση περιπτώσεων απρεπών συμπεριφορών, αναφέρει η κ. Κουρσουμπά.
Διατυπώνει επίσης εισήγηση για τροποποίηση των Περί λειτουργίας των Δημοσίων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης Κανονισμών του 2017 [Κανονισμός 30(13)] καθώς επίσης να τεθούν αντίστοιχες πρόνοιες στους υπό διαμόρφωση Κανονισμούς για τη Δημοτική Εκπαίδευση.
Επίσης εισηγείται τη δημιουργία μηχανισμού υποβολής και διερεύνησης παραπόνων σε επίπεδο σχολικής μονάδας και εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στον τρόπο εφαρμογής του.
Ανάμεσα στις εισηγήσεις τις η κ. Κουρσουμπά αναφέρει ότι το ΥΠΠ θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε η διαδικασία διερεύνησης παραπόνων να έχει καθορισμένα και επαρκώς αναλυμένα στάδια, τα οποία ο ερευνών λειτουργός να έχει την υποχρέωση να ακολουθεί πιστά, ώστε να διασφαλίζεται, σε μεγαλύτερο βαθμό, η αντικειμενικότητα της διερεύνησης.
Εισηγείται επίσης διαφάνεια στη διαδικασία και παροχή επαρκούς πληροφόρησης στους παραπονούμενους, διασφάλιση του δικαιώματος του παιδιού να ακούγεται η άποψή του κατά τη διαδικασία υποβολής παραπόνου, δημιουργία κουλτούρας συνεχούς βελτίωσης και εφαρμογή πρακτικών αναστοχασμού και συμμετοχή των παιδιών στη διαδικασία βελτίωσης του μηχανισμού υποβολής, διερεύνησης και αξιολόγησης παραπόνων που αφορούν παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών από εκπαιδευτικούς και την έναρξη διαλόγου με τα παιδιά για τις απόψεις τους επί του θέματος.
