Τα σενάρια των εκλογών, ο φόβος του Ερντογάν και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις
13:34 - 23 Ιουνίου 2018
Έπεσε η αυλαία της προεκλογικής εκστρατείας για τις εκλογές στην Τουρκία, το Σάββατο, με δύο πολυπληθείς συγκεντρώσεις στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν του AKP και ο μεγάλος αντίπαλος του Μουχαρέμ Ιντζέ του CHP εκφώνησαν τις τελευταίες ομιλίες τους πριν τις κάλπες της Κυριακής.
Ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε έκκληση στους Τούρκους πολίτες ανεξαρτήτων του κόμματος που ψηφίζουν, να προσέλθουν στις κάλπες και αναφέρθηκε στη μεγάλη πρόοδο, που έκανε η χώρα τα τελευταία 15 χρόνια, όπως εκείνος τουλάχιστον ισχυρίζεται. Παράλληλα ο Τούρκος πρόεδρος υποστήριξε ότι οι αντίπαλοι του δεν έχουν όραμα για την Τουρκία.
Οι αυριανές εκλογές είναι πιο σημαντικές εκλογές στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας. Μετά το δημοψήφισμα που διεξήχθη πέρυσι, και το οποίο εγκρίθηκε με μικρή πλειοψηφία, ο νέος πρόεδρος θα αναλάβει ένα αξίωμα με σαρωτικές εκτελεστικές εξουσίες. Σ' αυτές περιλαμβάνεται η εξουσία να εκδίδει διατάγματα με ισχύ νόμου, να διορίζει την κυβέρνηση και αντιπροέδρους καθώς και ανώτατους δικαστές. Αν κερδίσει, ο Ερντογάν θα συνεχίσει τα ερχόμενα χρόνια να αναδιαμορφώνει την Τουρκία και την κοινωνία της.
Ο Ερντογάν επιδόθηκε σε έναν προεκλογικό αγώνα χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή του. Σε αυτά περιλαμβάνονται βίντεο υπερπαραγωγή, που παρουσιάζουν τον Τούρκο πρόεδρο ως δημοκράτη, φιλεύσπλαχνο, μεγαλόκαρδο και προστάτη όλων των Τούρκων.
Στην πρώτη ομιλία που έδωσε στο Καρτάλ, στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε εκτενώς στα αναπτυξιακά προγράμματα της κυβέρνησής του.
Κυριότερός αντίπαλός του ο Μουχαρέμ Ιντζέ, υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), που είναι το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, ο οποίος έχει δώσει νέα πνοή στην αντιπολίτευση και στις πύρινες ομιλίες του, χρησιμοποιώντας φρασεολογία παρόμοια με του Ερντογάν και δεσμεύεται ότι θα βάλει τέλος στη «μονοκρατορία».
Στον λογαριασμό του στο Twitter ανέφερε ότι 3 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν στην προεκλογική συγκέντρωσή του στη Σμύρνη. Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τη συμμετοχή, όμως πολλές εφημερίδες έκαναν λόγο για 2 εκατομμύρια ανθρώπους στη συγκέντρωση της Πέμπτης. «Ήταν η μεγαλύτερη συγκέντρωση αφότου ξεκίνησε την προεκλογική εκστρατεία του. Ακούμε διάφορους αριθμούς στα μέσα ενημέρωσης, όπως τα 3 εκατομμύρια, αλλά δεν μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε», είπε ένας εκπρόσωπος του CHP.
Ερντογάν και Ιντζέ θα πραγματοποιήσουν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη τις τελευταίες προεκλογικές τους συγκεντρώσεις. Με βάση την εκλογική νομοθεσία, η προεκλογική εκστρατεία ολοκληρώνεται στις 18.00 του Σαββάτου (ώρα Ελλάδας).
Μπαίνοντας στο τελευταίο 48ωρο πριν ανοίξουν οι κάλπες, οι δημοσκόποι δυσκολεύονται να βγάλουν ασφαλή συμπεράσματα, αφού οι τάσεις που προκύπτουν για τις προεδρικές εκλογές βρίσκονται στα περιθώρια του στατιστικού λάθους που είναι λίγο λιγότερο από 2%, για την εξασφάλιση του πολυπόθητου 50% ώστε να μην υπάρξει δεύτερος γύρος.
Στο μέτωπο των βουλευτικών εκλογών παραμένουν, επίσης, ερωτηματικά αφού αν το Κουρδικό Κόμμα ξεπεράσει το όριο του 10% για να μπει στη Βουλή, θα είναι καθοριστικό για την κοινοβουλευτική πλειοψηφία της συμμαχίας του κυβερνώντος κόμματος με το Εθνικιστικό Κίνημα του Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Πέντε πιθανά σενάρια για τις εκλογές αυτές είναι τα εξής:
Καθαρή νίκη του Ερντογάν
Ο Ερντογάν κερδίζει τις προεδρικές από τον α' γύρο και το AKP διατηρεί την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο.
Αυτό ήταν το σενάριο που ήλπιζε να επιτύχει ο νυν πρόεδρος όταν στα μέσα Απριλίου προκήρυσσε εκλογές ενάμιση χρόνο νωρίτερα από την προβλεπόμενη ημερομηνία, ελπίζοντας να καταλάβει την αντιπολίτευση εξαπίνης.
Όμως, μολονότι ο Ερντογάν έδειχνε τότε πεπεισμένος, οι πιθανότητες που υπάρχουν τώρα να δει το σενάριο αυτό να υλοποιείται έχουν μειωθεί σημαντικά, λόγω της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης στην Τουρκία και μιας νέας ορμής που έλαβε η αντιπολίτευση.
Ο Ερντογάν «ανέμενε ότι θα ενίσχυε την εξουσία του», κυρίως χάρη στη συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία ενισχύει σημαντικά τις εξουσίες του προέδρου και οι κύριες διατάξεις της τίθενται σε ισχύ μετά τις εκλογές. «Ωστόσο (αυτή) δεν χαίρει της υποστήριξης της πλειοψηφίας των Τούρκων ψηφοφόρων», κρίνουν οι αναλυτές του Center for American Progress.
Ένας δεύτερος γύρος προεδρικών εκλογών
Στις προεδρικές εκλογές η αντιπολίτευση αναγκάζει τον Ερντογάν να περάσει σε έναν β' γύρο.
Μολονότι δείχνει βέβαιο ότι ο Ερντογάν θα εξασφαλίσει τις περισσότερες ψήφους την Κυριακή, υπάρχει η πιθανότητα να μην εκλεγεί από τον πρώτο γύρο.
Ο πιο πιθανός αντίπαλός του, ο Μουχαρέμ Ιντζέ, ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, διεξήγαγε μια εξαιρετικά δυνατή προεκλογική εκστρατεία. Μαζί με τους άλλους υποψήφιους, η αντιπολίτευση μπορεί να υπολογίζει σε έναν δεύτερο γύρο.
Οι αναλυτές κρίνουν ότι ο Ερντογάν παραμένει το φαβορί και σε αυτό το σενάριο.
Ωστόσο αν το AKP χάσει την πλειοψηφία του στις βουλευτικές που θα γίνουν σε έναν μόνο γύρο την Κυριακή, «ο Ερντογάν θα μπει σε έναν δεύτερο γύρο με την παραδοσιακή του εικόνα του κυρίαρχου και αήττητου να έχει πληγεί σοβαρά», σύμφωνα με τον Κεμάλ Κιριστζί του Brookings Institution.
Πύρρειος νίκη
Ο Ερντογάν κερδίζει τις προεδρικές, το AKP χάνει τον έλεγχο του κοινοβουλίου.
«Το πιο πιθανό αποτέλεσμα σήμερα είναι μια νίκη του Ερντογάν και ένα αμφίρροπο κοινοβούλιο», σύμφωνα με τον Άαρον Στάιν του Atlantic Council.
Το σενάριο αυτό θα βύθιζε την Τουρκία σε μια περίοδο βαθιάς αβεβαιότητας, θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη στην τουρκική οικονομία και θα προκαλούσε ενδεχομένως νέες εκλογές.
Η ειρωνεία είναι ότι η αντιπολίτευση βοηθήθηκε από τις τροποποιήσεις που έφερε το AKP, οι οποίες επέτρεψαν στο CHP να συνασπιστεί με τρία άλλα κόμματα για τις βουλευτικές, κάτι το οποίο θα μπορούσε να ενισχύσει την παρουσία της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο.
Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), το οποίο αντιτίθεται σφόδρα στον Ερντογάν και κατεβαίνει μόνο του στις εκλογές, θα εξασφαλίσει το 10% των ψήφων που είναι απαραίτητο για να εισέλθει στο κοινοβούλιο.
Το AKP έχει χάσει ήδη μια φορά την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο, στις βουλευτικές του Ιουνίου του 2015. Ο Ερντογάν είχε τότε γρήγορα προκηρύξει νέες εκλογές για να την ανακτήσει, δίνοντας σαφώς το μήνυμα ότι δεν θα αποδεχόταν συνασπισμούς.
Ωστόσο, βάσει της συνταγματικής μεταρρύθμισης που υιοθετήθηκε τον Απρίλιο του 2017, ο Ερντογάν θα αναγκαστεί θεωρητικά να διακινδυνεύσει και τις προεδρικές εκλογές προκηρύσσοντας βουλευτικές, καθώς οι δύο εκλογικές διαδικασίες θεωρείται ότι γίνονται ταυτοχρόνως.
Τέλος εποχής Ερντογάν
Ο Μουχαρέμ Ιντζέ κερδίζει τις προεδρικές στον β' γύρο, η αντιπολίτευση ελέγχει το κοινοβούλιο.
Ο Ιντζέ είναι σαφώς το φαβορί για τη δεύτερη θέση μετά τον απερχόμενο πρόεδρο και θα επωφεληθεί σε έναν δεύτερο γύρο από την υποστήριξη των συμμάχων του CHP στις βουλευτικές και ενδεχομένως και του HDP.
Αν η αντιπολίτευση πάρει τον έλεγχο του κοινοβουλίου την Κυριακή, η νίκη αυτή θα βοηθήσει πολύ τον Ιντζέ στις 8 Ιουλίου.
«Αν συμβεί αυτό, θα γίνει μάλλον μια μαζική πολιτική αλλαγή σε πολλά μέτωπα», σύμφωνα με τον Μαρκ Πιερινί, ερευνητή στο Carnegie Europe, ο οποίος αναφερόταν κυρίως στις οικονομικές πολιτικές και στις σχέσεις με τη Δύση.
«Αν συμβεί αυτό, θα γίνει μάλλον μια μαζική πολιτική αλλαγή σε πολλά μέτωπα», σύμφωνα με τον Μαρκ Πιερινί, ερευνητή στο Carnegie Europe, ο οποίος αναφερόταν κυρίως στις οικονομικές πολιτικές και στις σχέσεις με τη Δύση.
Αχαρτογράφητα νερά
Η αντιπολίτευση κερδίζει τις προεδρικές, το AKP διατηρεί το κοινοβούλιο.
Πρόκειται ίσως για το πιο θολό σενάριο, λόγω του γεγονότος ότι το AKP δεν έχει καμία εμπειρία συγκατοίκησης και ο νέος πρόεδρος θα διάκειται ίσως πολύ εχθρικά απέναντι στο κόμμα που κυριαρχεί στην τουρκική πολιτική σκηνή από το 2002.
«Ένας πρόεδρος της λαϊκής αντιπολίτευσης θα είναι αντιμέτωπος με μια ισλαμιστική και εθνικιστική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, το οποίο θα οδηγήσει σε μια μπερδεμένη κατάσταση», παρατηρεί ο Πιερινί.
Οι τελευταίες δημοκοπήσεις
Δύο γύρους προεδρικών εκλογών προβλέπει η τελευταία δημοσκόπηση πριν από τις αυριανές εκλογές της 24ης Ιουνίου στην Τουρκία ενώ για το φιλοκουρδικό κόμμα HDP προβλέπεται είσοδος του στη βουλή. Πολιτικοί αναλυτές χαρακτηρίζουν τις αυριανές εκλογές ως τις πιο κρίσιμες οι οποίες θα οδηγήσουν την Τουρκία από το κοινοβουλευτικό σύστημα στο προεδρικό. Άλλοι πάλι λένε ότι είναι οι πιο ενδιαφέρουσες εκλογές στην ιστορία της Τουρκίας.
Πάντως σύμφωνα με την δημοσκόπηση της εταιρείας ΑΚΑΜ, αύριο ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να λάβει 44,5%. Μάλιστα η εταιρεία προβλέπει ότι στο πλαίσιο του στατιστικού λάθους το πιο χαμηλό ποσοστό που μπορεί να λάβει ο Ταγίπ Ερντογάν είναι 41,5% και το πιο ψηλό 47%. Για τον υποψήφιο της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP Μουχαρρέμ Ιντζέ προβλέπεται ποσοστό 28,3% και αναφέρεται ότι το ψηλότερο ποσοστό που μπορεί να λάβει στο πλαίσιο του στατιστικού λάθους είναι 30,5% και το χαμηλότερο 26%.
Για την Μεράλ Ακσενέρ του Καλού Κόμματος προβλέπεται ποσοστό 13,5% (το πιο χαμηλό ποσοστό 11,5% και το πιο ψηλό 15,5%), για τον Τεμέλ Καραμολλάογλου του Κόμματος Ευδαιμονίας προβλέπεται 2% (1,5% το πιο χαμηλό ποσοστό και 3% το πιο ψηλό).
Για τον υποψήφιο του φιλοκουρδικού κόμματος HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς προβλέπεται 11,5% (10,5% το πιο χαμηλό ποσοστό και 13,5% το πιο ψηλό ποσοστό). Η εταιρεία προβλέπει επίσης ποσοστό 45,9% για την συμμαχία ΑΚΡ-ΜΗΡ ενώ για τη συμμαχία των αντιπολιτευτικών Κομμάτων CHP-Καλό Κόμμα-Κόμμα Ευδαιμονίας προβλέπει 40,4% και 13,4% για το φιλοκουρδικό κόμμα.
Στην Κωνσταντινούπολη οι τελευταίες συγκεντρώσεις Ερντογάν & Ιντζέ
Σήμερα ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο μεγαλύτερος αντίπαλός του, o Μουχαρέμ Ιντζέ που είναι υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), που είναι το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, θα πραγματοποιήσουν στην Κωνσταντινούπολη τις τελευταίες προεκλογικές τους συγκεντρώσεις.
Πέντε εκατομμύρια στην συγκέντρωση Ιντζέ στην Κωνσταντινούπολη
Πέντε εκατομμύρια κόσμος συγκεντρώθηκε στην σημερινή τελευταία συγκέντρωση του υποψηφίου του Ρεπουπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Μουχαρρέμ Ιντζέ σπάζοντας ρεκόρ συμμετοχής. Τον αριθμό ανακοίνωσε ο ίδιος ο Μουχαρρέμ Ιντζέ αλλά σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης το ίδιο νούμερο έδωσαν και πηγές της αστυνομίας.
Ο Μουχαρρέμ Ιντζέ ο οποίος μέσα σε 50 μέρες πραγματοποίησε 107 συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα απευθύνθηκε σήμερα στον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν λέγοντας του «Ερντογάν τελείωσες».
Ωστόσο αντέδρασε όταν αντιλήφθηκε πως 3 κανάλια εθνικής εμβέλειας διέκοψαν την δική του ομιλία προκειμένου να μεταδώσουν την ομιλία του Ερντογάν την ίδια ώρα. «Θα μηνύσω τις τηλεοράσεις που έκοψαν τη δική μου ομιλία για να μεταδώσουν του Ερντογάν. Ερντογάν τελείωσες», είπε χαρακτηριστικά ο Μουχαρέμ Ιντζέ.
