Στεγνώνει η Κύπρος, κραυγή απόγνωσης από τον Οδυσσέα
12:59 - 04 Ιουνίου 2018
Καθόλου βοηθητικές δεν ήταν οι βροχές τις περασμένης εβδομάδας στην προσπάθεια που γίνεται για αύξηση της πληρότητας των φραγμάτων με την Ελεγκτική Υπηρεσία να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στο Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Τμήματος Υδάτων οι βροχές μόνο προβλήματα δημιούργησαν στο οδικό δίκτυο και στις διάφορες καλλιέργειες, χωρίς να προσφέρουν ικανοποιητικές ποσότητες στα φράγματα. Συγκεκριμένα η πληρότητα των φραγμάτων μέχρι σήμερα έφτασε το 22,3% 64,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Την αντίστοιχη περυσινή περίοδο η πληρότητα των φραγμάτων ανήλθε στα 28,5%.
Η κατάσταση θεωρείται οριακή από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων με τον Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος να ψάχνει λύσεις στο τεράστιο πρόβλημα της λειψυδρίας.
Μια ματιά στον σχετικό πίνακα που δημοσίευσε το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων την περασμένη Παρασκευή πείθει για την τραγική κατάσταση.
Συγκεκριμένα το μεγαλύτερο φράγμα της Κύπρου, αυτό του Κούρη έχει πληρότητα 16,7% ενώ αυτό της Καλαβασού 18%. Συνολικά η πληρότητα των φραγμάτων που προμηθεύουν τον Νότιο Αγωγό ανέρχεται σε 16,9%.
Λίγο καλύτερη είναι η κατάσταση των φραγμάτων της Πάφου και του διαμερίσματος Πόλεως Χρυσοχούς όπου η πληρότητα ανέρχεται σε 27,9% και 44,6% αντίστοιχα. Στα φράγματα της Λευκωσίας η πληρότητα ανέρχεται σε 38,6%.
Καμπανάκι από τον Οδυσσέα
Ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης απέστειλε κατεπείγουσα επιστολή προς τον Υπουργό Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Κώστα Καδή στην οποία προβαίνει σε μια σειρά από εισηγήσεις για αντιμετώπιση των προβλημάτων και που θεωρεί ότι θα συντείνουν στην βελτίωση της κατάστασης «προ του φάσματος της δραματικής κατάστασης που βιώσαμε το 2008, όταν κατέστη αναγκαία η εισαγωγή πόσιμου νερού με δεξαμενόπλοια»« όπως σημειώνει.
Μεταξύ άλλων ο Γενικός Ελεγκτής προτείνει τον προγραμματισμό διάθεσης νερού για άρδευση, τον έλεγχο για διάθεση νερού για πότισμα γηπέδων ποδοσφαίρου, χώρων πρασίνου και γέμισμα κολυμβητικών δεξαμενών, τον έλεγχο της διάθεσης πόσιμου νερού σε πλυντήρια αυτοκινήτων, την αξιοποίηση των ομβρίων υδάτων και τον έλεγχο της άρδευσης των γηπέδων γκολφ.
Αυτούσια η επιστολή του Γενικού Ελεγκτή στον Κώστα Καδή:
Η διαχείριση των υδάτινων πόρων του τόπου μας απασχόλησε διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις και έχουν ληφθεί αρκετά μέτρα όπως η κατασκευή υδρατοφρακτών και μονάδων αφαλάτωσης για άμβλυνση των προβλημάτων που προκαλεί η λειψυδρία.
Ωστόσο η έλλειψη νερού παραμένει βασικό χαρακτηριστικό της Κύπρου έχοντας αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, το περιβάλλον τη γεωργία και τη δημόσια υγεία, ενώ η κατάσταση επιδεινώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Θυμίζω τη δραματική κατάσταση που βιώσαμε το 2008 όπου κατέστη αναγκαία η εισαγωγή πόσιμου νερού με δεξαμενόπλοια.
Ως εκ τούτου αποτελεί επιτακτική ανάγκη η εξεύρεση και υιοθέτηση μέτρων για ορθολογιστική χρήση των υδάτινων πόρων. Η Υπηρεσία μας αντιλαμβανόμενη τη σημασία της ορθολογιστικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων της Κύπρου έχει προβεί διαχρονικά σε ενδελεχή έλεγχο του θέματος και έχει υποβάλει αριθμό συστάσεων που θεωρεί ότι θα συντείνουν στη βελτίωση της κατάστασης.
Με αφορμή την πρόσφατη συζήτηση του θέματος στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής των Αντιπροσώπων καθώς και σχετικής επιστολής του Προέδρου του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών ημερομηνίας 16 Μάιου την οποία επισυνάπτουμε, παραθέτουμε πιο κάτω τις σημαντικότερες εισηγήσεις που έχουμε θίξει διαχρονικά τις οποίες θεωρούμε ότι θα ήταν χρήσιμο να εξετάσετε:
Προγραμματισμός διάθεσης νερού για άρδευση
Ενόψει αφενός των καιρικών συνθηκών που παρατηρούνται στην Κύπρο, όπου η ανομβρία γίνεται όλο και πιο συχνό φαινόμενο και αφετέρου της ανάγκης για διατήρηση της γεωργίας ως βιώσιμης απασχόλησης, εισηγηθήκαμε όπως το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωργίας προβούν στην κατάρτιση στρατηγικής αναφορικά με την παροχή νερού για άρδευση και με ενημερωτικές εκστρατείες και παροχή κινήτρων να ενθαρρύνουν τους γεωργούς προς την παραγωγή λιγότερο υδροφόρων καλλιεργειών που θα αποσκοπούν στην καλύτερη δυνατή διαχείριση των υδάτινων πόρων της Κύπρου ώστε να μειωθούν τα φαινόμενα παραγωγής προϊόντων που απαιτούν δυσανάλογες ποσότητες νερού σε σχέση με το όφελος που προσφέρουν στην οικονομία του τόπου.
Διάθεση πόσιμου νερού για πότισμα γηπέδων ποδοσφαίρου χώρων πρασίνου και γέμισμα κολυμβητικών δεξαμενών
Κατόπιν διαπίστωσης σε ορισμένες περιπτώσεις παρέχεται πόσιμο νερό από Συμβούλια Υδατοπρομήθειας ή Κοινότητες για πότισμα του χορτοτάπητα γηπέδων ποδοσφαίρου και χώρων πρασίνου, εισηγηθήκαμε όπως το θέμα αυτό εξεταστεί περαιτέρω για να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό επηρεάζει το υδατικό ισοζύγιο, και αν θεωρηθεί απαραίτητο, να αναθεωρηθεί και να θεσμοθετηθεί η πολιτική παροχής πόσιμου νερού σε γήπεδα και χώρους πρασίνου ώστε να αρδεύονται κυρίως από ανακυκλωμένο νερό.
Επίσης ενώ σε αρκετές περιπτώσεις ενσωματώνεται στους όρους χορήγησης πολεοδομικής άδειας για απαγόρευση για το γέμισμα ιδιωτικών κολυμβητικών δεξαμενών με νερό της δημόσιας υδατοπρομομήθειας δεν φαίνεται να ασκείται οποιοσδήποτε έλεγχος ώστε να διαπιστωθεί αν αυτό τηρείται.
Ως αποτέλεσμα ιδιαίτερα ενόψει της μεγάλης αύξησης των εξοχικών κυρίως κατοικιών που διαθέτουν κολυμβητικές δεξαμενές ενδεχομένων ας; Χρησιμοποιούνται μεγάλες ποσότητες πόσιμου νερού και αν μη λαμβάνονται οποιαδήποτε μέτρα για αποτροπή του φαινομένου.
Εισηγηθήκαμε όπως εξεταστεί η θεσμοθέτηση του υπό αναφορά όρου της πολεοδομικής άδειας και όπως το ΤΑΥ σε συνεργασία με τις αρμόδιες πολεοδομικές αρχές προβεί στη λήψη αποτρεπτικών μέτρων με σκοπό τη συμμόρφωση των καταναλωτών.
Διάθεση πόσιμου νερού σε πλυντήρια αυτοκινήτων. Διαπιστώθηκε ότι παρέχεται πόσιμο νερό από Συμβούλια Υδατοπρομήθειας ή Δήμους/Κοινότητες σε πλυντήρια αυτοκινήτων και εισηγηθήκαμε όπως εξεταστούν μέτρα για καλύτερη διαχείριση του νερού που χρησιμοποι9ούν. Το ΤΑΥ εξέφρασε την άποψη όπως κατά τη χορήγηση της πολεοδομικής άδειας θα πρέπει να τίθεται όρος για εφαρμογή συστήματος ανακύκλωσης του νερού των πλυντηρίων και εισηγούμαστε όπως διερευνηθεί εάν αυτό εφαρμόζεται σήμερα.
Αξιοποίηση όμβριων υδάτων
Διάθεση πόσιμου νερού σε πλυντήρια αυτοκινήτων. Διαπιστώθηκε ότι παρέχεται πόσιμο νερό από Συμβούλια Υδατοπρομήθειας ή Δήμους/Κοινότητες σε πλυντήρια αυτοκινήτων και εισηγηθήκαμε όπως εξεταστούν μέτρα για καλύτερη διαχείριση του νερού που χρησιμοποι9ούν. Το ΤΑΥ εξέφρασε την άποψη όπως κατά τη χορήγηση της πολεοδομικής άδειας θα πρέπει να τίθεται όρος για εφαρμογή συστήματος ανακύκλωσης του νερού των πλυντηρίων και εισηγούμαστε όπως διερευνηθεί εάν αυτό εφαρμόζεται σήμερα.
Αξιοποίηση όμβριων υδάτων
Εισηγηθήκαμε όπως μελετηθούν τρόποι αξιοποίησης των όμβριων υδάτων με στόχο τη μείωση της ζήτησης για πόσιμο και αρδεύσιμο νερό από τα Κυβερνητικά υδατικά έργα και την ενίσχυση του υδατικού ισοζυγίου. Το ΤΑΥ ανάθεσε σε συμβούλους την εκπόνηση σχετικής μελέτης η οποία επικεντρώθηκε στην πιθανή εκμετάλλευση των ομβρίων υδάτων των κυριότερων ευρύτερων αστικών περιοχών της Κύπρου με εκτίμηση της δυνατότητας αξιοποίησης του νερού με τη μεταφορά του σε νέο ή υφιστάμενο φράγμα ή σε υδροφορέα καθώς και στην εκμετάλλευση του νερού σε επίπεδο οικίας. Η μελέτη περιείχε εκτιμήσεις κόστους πιθανής μέσης ετήσιας εκμετάλλευσης νερού και περιβαλλοντικών επιπτώσεων καθώς και ανασκόπηση πρακτικών που εφαρμόζονται στο εξωτερικό. Παρόλο που με τα τότε δεδομένα διαφάνηκε από τη μελέτη ότι η εφαρμογή μέτρων θα ήταν οικονομικά ασύμφορη εισηγούμαστε όπως εάν κρίνετε ότι ίσως προκύψει όφελος το θέμα επανεξεταστεί υπό το φως των σημερινών δεδομένων.
Άρδευση γηπέδων γκολφ
Άρδευση γηπέδων γκολφ
Λόγω των σημαντικών ποσοτήτων νερών που απαιτούνται για τις αναπτύξεις αυτές έχουμε κάνει διαχρονικά εκτενείς αναφορές σε σχέση με εναλλακτικούς τρόπους κάλυψης των αναγκών τους ώστε αυτό να μην γίνεται σε βάρος του νερού που μπορεί να διατεθεί για τη γεωργία. Το Υπουργικό Συμβούλιο είχε αποφασίσει το 2009 σειρά μέτρων για την άρδευση των γηπέδων γκολφ τα οποία στη συνέχεια αναιρέθηκαν. Με βάση τα σημερινά δεδομένα και τη μελλοντική προοπτική επηρεασμού της Κύπρου όλο και περισσότερο από τη λειψυδρία λόγω κλιματικής αλλαγής, εισηγούμαστε όπως το θέμα τύχη επανεξέτασης.
Εκτενέστερη αναφορά για τα πιο πάνω γίνεται στις Ετήσιες Εκθέσεις της Υπηρεσίας μας από το 2007 και μετά, ιδιαίτερα για τα έτη 2007 και 2008 καθώς και στην Ειδική Έκθεση που εκδόθηκε το 2016 σε σχέση με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της Κύπρου.
