Μύθοι και αλήθειες για το ΓεΣΥ

Για παραπληροφόρηση, ανακρίβειες και προσπάθεια εκφοβισμού του κοινού από συγκεκριμένα άτομα, κάνει λόγο σε ανακοίνωση του ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας, που παράλληλα δίνει απαντήσεις στα ερωτήματα που προκύπτουν με αφορμή την ανακοίνωση της Παιδιατρικής Εταιρείας.

Ο ΟΑΥ σημειώνει πως τόσο στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Παιδιατρική Εταιρία, όσο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γίνονται απαράδεκτες αναφορές, γεγονός που τον ανάγκασε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, παραθέτοντας τις ανακρίβειες που ειπώθηκαν και την πραγματικότητα όπως προκύπτει μέσα από τα νομοσχέδια που έχουν ήδη ψηφιστεί από τη Βουλή.

Στην ανακοίνωση σημειώνεται πως  η εφαρμογή του ΓεΣΥ προβλέπει τη ριζική μεταρρύθμιση του τομέα της υγείας στην Κύπρο με σκοπό την αναβάθμιση των υπηρεσιών φροντίδας υγείας και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.

«Καμιά αλλαγή» συνεχίζει η ανακοίνωση, «δεν είναι εύκολη και χωρίς προβλήματα τα οποία όμως θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με πνεύμα συνεργασίας και αλληλοκατανόησης».

Καταλήγοντας ο ΟΑΥ τονίζει πως τα συγκεκριμένα άτομα προβαίνουν «σε μια ύστατη προσπάθεια εκτροχιασμού της πορεία εφαρμογής του ΓεΣΥ δεν έχουν καμία θέση σε αυτή την τεράστιας σημασίας κοινωνική μεταρρύθμιση».
 
Πιο κάτω παρατίθεται αυτούσια η ανακοίνωση του ΟΑΥ με τα σημεία που χαρακτηρίζει ως ανακρίβειες στην ανακοίνωση της Παιδιατρικής Εταιρίας και τις θέσεις του Οργανισμού.
 

• Ανακρίβεια: Με το ΓεΣΥ θα επιβληθούν επιπλέον φόροι στους πολίτες.
• Πραγματικότητα: Σήμερα η δαπάνη για την υγεία καταβάλλεται από το κράτος κατά περίπου 45%, απευθείας από τους ασθενείς κατά περίπου 48% και από τις ασφαλίστηκες εταιρείες κατά περίπου 7%. Με το ΓεΣΥ η ίδια περίπου δαπάνη θα κατανέμεται με πιο δίκαιο και αλληλέγγυο τρόπο χρηματοδότησης, δηλαδή θα εισφέρουν όλοι ανάλογα με τα εισοδήματα τους και θα λαμβάνουν υπηρεσίες υγείας εκείνοι που έχουν ανάγκη ανεξαρτήτως της οικονομικής τους δυνατότητας. 

• Ανακρίβεια: Με το ΓεΣΥ δεν θα είναι δυνατή η αλλαγή Προσωπικού Ιατρού εκτός εάν περάσουν έξι μήνες.
• Πραγματικότητα:  Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στην αλλαγή Προσωπικού Ιατρού για τα παιδιά μέχρι την ηλικία των δύο (2) ετών. Παιδιά ηλικίας άνω των δύο ετών και ενήλικες θα μπορούν να αλλάζουν τον Προσωπικό τους Ιατρό ανά έξι μήνες. Ο Οργανισμός θα έχει ανά πάσα στιγμή τη δυνατότητα να μειώσει το εν λόγω χρόνο, σε περιπτώσεις όπου κριθεί αναγκαίο.

• Ανακρίβεια: Δεν θα μπορεί κάποιος να επισκεφθεί Ειδικό Ιατρό εάν δεν έχει παραπεμπτικό από τον Προσωπικό του Ιατρό.
• Πραγματικότητα: Με το ΓεΣΥ εισάγεται ο θεσμός του Προσωπικού Ιατρού ώστε να δημιουργηθεί μακροχρόνια σχέση μεταξύ ιατρού και δικαιούχου και να γίνεται ορθότερη  χρήση των Ειδικών ιατρών. Εντούτοις, εάν ένας δικαιούχος επιθυμεί να επισκεφθεί Ειδικό Ιατρό χωρίς την εξασφάλιση παραπεμπτικού θα μπορεί να το πράξει με την καταβολή του ποσού των €25. 

• Ανακρίβεια: Σε περίπτωση που ένα παιδί είναι εγγεγραμμένο σε Προσωπικό Ιατρό ο οποίος έχει 2500 παιδιά στο κατάλογό του και η οικογένειά του αποκτά δεύτερο παιδί, οι γονείς  θα πρέπει να επιλέξουν άλλο παιδίατρο για το νεογέννητο.
• Πραγματικότητα:  Ο Οργανισμός έχει τη δυνατότητα να επιτρέψει την εγγραφή του νέου μέλους της οικογένειας στον ίδιο Προσωπικό Ιατρό για παιδιά έστω και αν είναι πλήρης ο κατάλογός του με 2500 παιδιά.

• Ανακρίβεια: Θα υπάρχει περιορισμός στην επιλογή παροχέα φροντίδας υγείας (Προσωπικού Ιατρού, Ειδικού Ιατρού, νοσηλευτηρίου, φαρμακείου, εργαστηρίου, κ.α.)  στα πλαίσια του ΓεΣΥ.
• Πραγματικότητα: Ο σχεδιασμός του ΓεΣΥ προβλέπει την ελεύθερη επιλογή του παροχέα φροντίδας υγείας από τους δικαιούχους.

• Ανακρίβεια: Οι Προσωπικοί Ιατροί είναι υποχρεωμένοι να εργάζονται από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή μέχρι τις 6:00 μμ το χειμώνα και τις 7:00 μμ το καλοκαίρι. Πέραν των ωρών αυτών οι δικαιούχοι θα είναι υποχρεωμένοι να επισκέπτονται εφημερεύοντα κέντρα υγείας. 
• Πραγματικότητα:  Οι Προσωπικοί Ιατροί θα εργάζονται σε ωράριο που επιλέγουν οι ίδιοι για να εξυπηρετούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους δικαιούχους που είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογό τους. Σκοπός των εφημερευόντων κέντρων είναι να αποφορτίσουν όσους ιατρούς αδυνατούν για οποιοδήποτε λόγο να εξυπηρετήσουν τους ασθενείς τους και απλά αποτελούν μια επιπλέον επιλογή. 

• Ανακρίβεια: Στα πλαίσια του ΓεΣΥ θα υπάρχουν περιορισμοί στους ιατρούς ποια φάρμακα ή εμβόλια θα συνταγογραφούν.
• Πραγματικότητα:  Οι ιατροί στα πλαίσια του ΓεΣΥ θα είναι ελεύθεροι να συνταγογραφούν φάρμακα και εμβόλια χωρίς κανένα περιορισμό. Σε περίπτωση που ο ιατρός δεν συνταγογραφήσει το φθηνότερο φάρμακο, τότε ο δικαιούχος θα έχει την επιλογή είτε να λάβει το συντογογραφούμενο φάρμακο καταβάλλοντας τη διαφορά στη τιμή μεταξύ του εν λόγω φαρμάκου και του φθηνότερου ισοδύναμου ή να επιλέξει το φθηνότερο καταβάλλοντας μόνο €1

• Ανακρίβεια: Οι ιατροί θα έχουν μεγάλο αριθμό περιορισμών στις διαγνωστικές εξετάσεις (αναλύσεις, ακτινογραφίες, υπερήχους, αξονικές, μαγνητικές, κλπ). Θα υπάρχει συγκεκριμένος προϋπολογισμός και ο ιατρός που τον ξεπερνά θα δέχεται χρηματικό πρόστιμο, που θα αποκόπτεται από την αμοιβή του.
• Πραγματικότητα:  Δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στις διαγνωστικές εξετάσεις.

• Ανακρίβεια: Θα επιβάλλονται πρόστιμα στους ιατρούς για τη διενέργεια αναγκαίων ιατρικών πράξεων.
• Πραγματικότητα:  Ο σχεδιασμός του ΓεΣΥ δεν προβλέπει τιμωρίες αλλά  κίνητρα για τη σωστή, υπεύθυνη και τεκμηριωμένη άσκηση της ιατρικής στη βάση διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών και σε συνεννόηση με το Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο.

• Ανακρίβεια: Στα πλαίσια του ΓεΣΥ θα υπάρχουν περιορισμοί στο αριθμό επισκέψεων που θα δικαιούται ένας δικαιούχος στον Προσωπικό του Ιατρό ώστε να ελεγχθεί η υπερεπισκεψιμότητα και οι λίστες αναμονής.
• Πραγματικότητα:  Στα πλαίσια του ΓεΣΥ δεν θα υπάρχει περιορισμός στον αριθμό επισκέψεων στον Προσωπικό Ιατρό. Για να μην χρειάζεται να υπερφορτώνονται οι Προσωπικοί Ιατροί με κίνδυνο την υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, έχει καθοριστεί το όριο των 2500 δικαιούχων ανά Προσωπικό Ιατρό, πρακτική που εφαρμόζεται και σε συστήματα υγείας άλλων χωρών.

• Ανακρίβεια: Το ΓεΣΥ θα αναγκάσει τους ιατρούς να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους προς τους ασθενείς,  το ωράριο και τον τρόπο που θα εξυπηρετούν τους ασθενείς τους.
• Πραγματικότητα:  Το ΓεΣΥ δεν παρεμβαίνει στον τρόπο παροχής της φροντίδας υγείας από τον κάθε ιατρό ούτε καθορίζει ωράρια εργασίας. Οι ιατροί θα είναι ελεύθεροι να εργάζονται με τρόπο και σε ωράριο που θα κρίνουν αναγκαίο για την καλύτερη εξυπηρέτηση των δικαιούχων.

• Ανακρίβεια: Για τη λειτουργία του ΓεΣΥ θα χρειαστεί να αυξάνονται οι εισφορές από τους πολίτες σε συχνά διαστήματα.
• Πραγματικότητα:  Το κόστος υγείας είναι φυσιολογικό να αυξάνεται χρόνο με το χρόνο λόγω των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών σε υπηρεσίες υγείας, της γήρανσης του πληθυσμού και των νέων τεχνολογιών. Οι εισφορές στο ΓεΣΥ καθορίστηκαν ώστε το ΓεΣΥ να παραμείνει οικονομικά βιώσιμο τουλάχιστον μέχρι το 2025, χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε αύξηση των εισφορών.

• Ανακρίβεια: Το προτεινόμενο ΓεΣΥ είναι ένα ξενόφερτο σύστημα το οποίο σχεδιάστηκε από άτομα που δεν γνωρίζουν πως λειτουργεί ο τομέας της υγείας και δεν λαμβάνει υπόψη την Κυπριακή πραγματικότητα.
• Πραγματικότητα:  Το προτεινόμενο ΓεΣΥ είναι αποτέλεσμα μελετών από διεθνούς κύρους επιστήμονες στον τομέα της υγείας, στο οποίο υιοθετήθηκαν σύγχρονες και αποτελεσματικές πρακτικές που εφαρμόζονται σήμερα στα πιο προηγμένα συστήματα υγείας του κόσμου. Περιλαμβάνει  χαρακτηριστικά άλλων συστημάτων  τα οποία θεωρούνται βέλτιστες πρακτικές όπως ο θεσμός του Προσωπικού Ιατρού (Γαλλία, Δανία, Εσθονία, Ην. Βασίλειο, Ολλανδία, κ.α), εφημερεύοντα κέντρα υγείας (Ολλανδία), γενερική αντικατάσταση (Βέλγιο, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Σουηδία), κ.α. Ταυτόχρονα το ΓεΣΥ είναι προσαρμοσμένο στην κυπριακή πραγματικότητα με την εισαγωγή του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού για παιδιά, την απευθείας πρόσβαση σε ειδικό χωρίς την εξασφάλιση παραπεμπτικού με την καταβολή ενός σταθερού ποσού, την απευθείας πρόσβαση των γυναικών για γυναικολογικά περιστατικά στο γυναικολόγο, τη μη εφαρμογή γεωγραφικών περιορισμών στην επιλογή του Προσωπικού Ιατρού, την ελεύθερη συνταγογράφηση από τους ιατρούς, κ.α.

• Ανακρίβεια: Στο  ΓεΣΥ οι Προσωπικοί Ιατροί δεν θα λαμβάνουν αξιοπρεπείς αμοιβές
• Πραγματικότητα:  Σύμφωνα με τον πληθυσμό και τον αριθμό των Προσωπικών Ιατρών που θα υπάρχουν αντιστοιχούν κατά μέσο όρο 875 παιδιά σε κάθε Προσωπικό Ιατρό για παιδιά και 1300 δικαιούχοι για κάθε Προσωπικό Ιατρό για ενήλικες. Στη βάση αυτή η προτεινόμενη μέση ετήσια αμοιβή ανά Προσωπικό Ιατρό για παιδιά (Παιδίατρο) θα ανέρχεται στις €100.000 και για Προσωπικό Ιατρό για ενήλικες στις €112.000.

Η απάντηση της Παιδιατρικής εταιρίας

Εντωμεταξύ σε απάντησή της προς την ανακοίνωση του Υπουργείου, η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου δηλώνει ότι ουδέποτε επιδίωξε τη δημόσια αντιπαράθεση με κανέναν και δεν πρόκειται να το πράξει ούτε και τώρα, όσο προκλητικά ή ανακριβή και αν είναι αυτά που αναφέρονται στη συγκεκριμένη ανακοίνωση εναντίον της.
 
Σημειώνει ωστόσο πως «στη χρονική αυτή συγκυρία, το να εκφράσουμε τις ανησυχίες μας ως προς την ενδεχόμενη έκπτωση στην ποιότητα της ιατροφαρμακευτικής φροντίδας που θα επέλθει με την εφαρμογή του σχεδιασμού που ψηφίστηκε και ο οποίος ακόμα και σήμερα βρίθει ασαφειών και αδιευκρίνιστων πτυχών ή το να επισημάνουμε το γεγονός ότι οι κατά καιρούς επισημάνσεις μας ως επιστημονική εταιρεία δεν εισακούστηκαν, αποτελεί για μας στάση ευθύνης και ηθική υποχρέωση. Αποτελεί και στοιχειώδη ανταπόκριση στον καταιγισμό ερωτήσεων που δεχόμαστε καθημερινά από τους γονείς αναφορικά με το μέλλον της παιδιατρικής φροντίδας στην Κύπρο».
 
Η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου θεωρεί ότι τα πρακτικά παραδείγματα από την καθημερινότητα του παιδιατρικού ιατρείου ποτέ δεν έτυχαν πραγματικής μελέτης από αυτούς που συνέβαλαν στον συγκεκριμένο σχεδιασμό.
 
«Η δημόσια έκφραση μιας ειλικρινούς αγωνίας για τη λειτουργικότητα, τη βιωσιμότητα και την επάρκεια ενός σχεδιασμού που αφορά την υγεία των πολιτών και ιδιαίτερα των παιδιών μας δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί κινδυνολογία ή υπόσκαψη στην προσπάθεια μεταρρύθμισης του τομέα. Αποτελεί κατάθεση γνώσης και εμπειρίας από την καθημερινή ενασχόληση με το αντικείμενο και τα πραγματικά προβλήματα της μάχιμης ιατρικής», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση.
 
Απορρίπτονται δε κατηγορηματικά η προσπάθεια απαξίωσης και οι ισχυρισμοί για ιδιοτελή συμφέροντα, ανακρίβειες και ψεύδη, όπως αναφέρεται, και επανατονίζεται η αναγκαιότητα της αυτονόμησης των νοσηλευτηρίων ως απαραίτητη και κατά τον νόμο προϋπόθεση, εφαρμογής του ΓεΣΥ, για σκοπούς ισονομίας και αποφυγής αθέμιτου ανταγωνισμού.
 
«Αυτό που θα αναμέναμε από το Υπουργείο Υγείας θα ήταν να αφουγκραστεί τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες μας και να εγκύψει στο πραγματικό πρόβλημα που είναι τα κενά του υφιστάμενου σχεδιασμού. Η μεταρρύθμιση σαφώς και θα πρέπει να στοχεύει στην διόρθωση ή απάμβλυνση των μακροχρόνιων προβλημάτων του τομέα της υγείας αλλά χωρίς να αναιρεί ή να διακινδυνεύει τα όσα θετικά προσφέρονται σήμερα», προσθέτει.

Στόχος τους, σημειώνει η Παιδιατρική Εταιρεία, είναι ένα πραγματικά λειτουργικό, επαρκές και ωφέλιμο για τον Κύπριο πολίτη Γενικό Σχέδιο Υγείας και προς τον σκοπό αυτό θα εξαντλήσει κάθε δυνατότητα διαλόγου και είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να συμβάλουν εποικοδομητικά στην όποια προσπάθεια ουσιαστικής μεταρρύθμισης, "διατηρώντας όμως το δικαίωμα μας να εκφραζόμαστε ελεύθερα και να αποφασίζουμε χωρίς εκβιαστικά διλήμματα και χωρίς να θίγεται η αξιοπρέπεια μας".