Από τις φυλές της Γκάνας στην ηγεσία του ΟΗΕ-Η ζωή του Κόφι Ανάν
13:24 - 18 Αυγούστου 2018
Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών ο πρώην Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν. Ο θάνατος του ανακοινώθηκε από το Νοσοκομείο της Βέρνης, όπου νοσηλευόταν τις τελευταίες ημέρες.
Ο Κόφι Ανάν στιγμάτισε το Κυπριακό και συνέδεσε το όνομα του με το ομώνυμο σχέδιο λύσης που προτάθηκε το 2004 και καταψηφίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία από τους Ελληνοκύπριους.
Απόγονος των αρχηγών της φυλής
Ο Κόφι Ανάν γεννήθηκε το 1938 στο Κουμάσι της Γκάνας και ήταν απόγονος των φυλετικών αρχηγών δύο φυλών και από πατέρα και από μητέρα.
Μάλιστα, είχε μια δίδυμη αδερφή την Efua Atta, η οποία πέθανε το 1991. Για τον λόγο αυτό το μεσαίο του όνομα ήταν Αττα που στην γλώσσα του σημαίνει δίδυμος.
Διπλωμάτης καριέρας
Ο Κόφι Ανάν ήταν ο έβδομος γενικός γραμματέας του Ο.Η.Ε. από το 1997 μέχρι το 2006.
Σπούδασε οικονομικά και διοίκηση επιχειρήσεων στην Γκάνα, τις ΗΠΑ και την Ελβετία. Μιλούσε άπταιστα Γαλλικά, Αγγλικά και αρκετές αφρικανικές γλώσσες.
Το 1962 άρχισε να εργάζεται στον Ο.Η.Ε. ως διοικητικός και οικονομικός υπάλληλος του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας στην Γενεύη.
Σπούδασε οικονομικά και διοίκηση επιχειρήσεων στην Γκάνα, τις ΗΠΑ και την Ελβετία. Μιλούσε άπταιστα Γαλλικά, Αγγλικά και αρκετές αφρικανικές γλώσσες.
Το 1962 άρχισε να εργάζεται στον Ο.Η.Ε. ως διοικητικός και οικονομικός υπάλληλος του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας στην Γενεύη.
Κατόπιν ανέλαβε διάφορες διοικητικές θέσεις σε οργανισμούς και υπηρεσίες του ΟΗΕ, φθάνοντας έως τις θέσεις του βοηθού γενικού γραμματέα για θέματα διαχείρισης προσωπικού (1987-1990), του βοηθού γενικού γραμματέα για θέματα προγραμματισμού (1990-1992), του βοηθού γενικού γραμματέα και του δεύτερου γενικού γραμματέα για θέματα ειρηνευτικών αποστολών (1992-1996).
Ο Κόφι Ανάν ήταν παντρεμένος με την σουηδή δικηγόρο και καλλιτέχνιδα Νάνε Ανάν, με την οποία έχει αποκτήσει τρία παιδιά.
Στο ψηλότερο σκαλοπάτι
Την 1 Ιανουαρίου 1997, ο Κόφι Ανάν ανέλαβε τη θέση του γενικού γραμματέα του Ο.Η.Ε. σε αντικατάσταση του Αιγυπτίου Μπούτρος Μπούτρος-Γκάλι. Η θητεία του στη θέση αυτή ανανεώθηκε την 1 Ιανουαρίου 2002 και έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. Είναι ο δεύτερος Αφρικανός γενικός γραμματέας του ΟΗΕ και ο πρώτος διοικητικός υπάλληλος του Οργανισμού που κατόρθωσε να φτάσει μέχρι την υψηλότερη διοικητική και πολιτική βαθμίδα των Ηνωμένων Εθνών.
Ως γενικός γραμματέας του ΟΗΕ προσπάθησε «να φέρει τον Οργανισμό κοντά στον κόσμο». Στα επιτεύγματα της θητείας του συμπεριλαμβάνονται η απομάκρυνση των ινδονησιακών στρατευμάτων κατοχής από το Ανατολικό Τιμόρ (1999), η απομάκρυνση του Ισραηλινού Στρατού από τον Νότιο Λίβανο (2000), καθώς και διάφορες πρωτοβουλίες για την επίλυση πολλών προβλημάτων του πλανήτη (AIDS, φτώχεια, κ.ά.). Το 2001 του απονεμήθηκε από κοινού με τον ΟΗΕ το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
Οι μεγάλες αποτυχίες του
Στις αποτυχίες του Κόφι Ανάν συμπεριλαμβάνονται η μη αποτελεσματική επίλυση του πολέμου της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και ο διαμελισμός της χώρας, η ασυντόνιστη συμμετοχή του ΟΗΕ για την ειρήνευση στο Κοσσυφοπέδιο, η επίθεση των ΗΠΑ και της Βρετανίας στο Ιράκ το 2003 χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε., καθώς και η αδυναμία επιβολής μίας δίκαιης λύσης στα προβλήματα παράνομης κατοχής στην Παλαιστίνη και την Κύπρο.
Κατά πολλούς παρατηρητές, ο Κόφι Ανάν δεν μπόρεσε να δείξει την απαραίτητη πυγμή και ανεξαρτησία αποφάσεων απέναντι στους Αμερικανούς, με αποτέλεσμα να έχει πληγεί ανεπανόρθωτα η παγκόσμια αξιοπιστία του Ο.Η.Ε..
Η αποτυχία του στο Κυπριακό
Το 1999 ο Κόφι Ανάν μετρούσε ήδη δύο χρόνια στην ηγεσία του ΟΗΕ και θεώρησε πως το κλίμα ήταν αρκετά ώριμο για να ξεκινήσει εκ νέου, εκ του σύνεγγυς συνομιλίες για την προετιμασία του εδάφους για επίλυση του Κυπριακού.
Τότε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης, ηγέτης των Τουρκοκυπρίων ο Ραούφ Ντενκτας ενώ ειδικό του Σύμβουλο για τον Κυπριακό διόρισε τον Άλβαρο ντε Σότο.
Ο Κόφι Ανάν υπέβαλε Σχέδιο για συνολική επίλυση του Κυπριακού. Η αρχική του μορφή (το αποκαλούμενο σήμερα σχέδιο Ανάν Ι) παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 11 Νοεμβρίου 2002 και το δεύτερο αναθεωρημένο σχέδιο στις 10 Δεκεμβρίου 2002 (Αννάν ΙΙ).
Στις 26 Φεβρουαρίου 2003 υποβλήθηκε Αναν ΙΙΙ.
Ακολούθησε η εκλογή του Τάσου Παπαδόπουλου στις προεδρικές εκλογές του 2003.
Τον Μάρτιο του 2004 παρουσιάστηκε η πέμπτη και τελική μορφή του σχεδίου. Παρότι ήθελε ο Κόφι Ανάν να παρουσιάσει ένα σχέδιο προερχόμενο μόνο από τις διαπραγματεύσεις των δυο κοινοτήτων, προ του συνεχιζόμενου αδιεξόδου, αναγκάστηκε να τελειώσει το κείμενο μόνος του.
Η αποτυχία του εγχειρήματος οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι ο ίδιος ο Κόφι Ανάν δεν κατάφερε να αποβάλει από το σχέδιο τα συμφέροντα των ξένων δυνάμεων ενώ φάνηκε η αδυναμία του ΟΗΕ να διευθετήσει μια διαφορά όπως το κυπριακό σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου.
