Ένας οικογενειάρχης και ένας νέος «εξορίστηκαν» ελέω κρίσης-Η ζωή στο εξωτερικό
07:13 - 22 Αυγούστου 2018
Η οικονομική κρίση έπληξε τη χώρα μας για τουλάχιστον μια πενταετία. Κόσμος έχανε τις δουλειές του, νέοι έχαναν την ελπίδα τους για ένα καλύτερο αύριο, ενώ αναγκάστηκαν να σταματήσουν τις σπουδές τους και έμειναν για χρόνια άνεργοι.
Η οικονομική κρίση έδειξε τα δόντια της στην Κύπρο και οι πολίτες το κατάλαβαν πρώτοι καλύτερα από όλους. Άλλοι έψαξαν μια ακτίδα ζωής για να ζήσουν τις οικογένειες τους και άλλοι για να βρουν ένα καλύτερο αύριο. Πολλοί ξενιτεύτηκαν και δούλεψαν ή ακόμα δουλεύουν σκληρά σε άλλες χώρες, καθώς η Κύπρος δεν τους έδωσε μια ευκαιρία. Δεν τους άπλωσε το χέρι σε μια στιγμή που όλα γύρω τους κατέρρεαν.
Ο Κυριάκος Παπέττας, από το Παραλίμνι, είναι σήμερα 55 ετών. Έζησε για περίπου τρία χρόνια στο Κατάρ, όπου λόγω της ανάγκης για εξεύρεση εργασίας, αναγκάστηκε να μεταναστεύσει. Δεν το έκανε με την καρδιά του. Είναι ένας άνθρωπος που από πολύ μικρός εργαζόταν στις οικοδομές ως επιστάτης. Είναι παντρεμένος και έχει τρία παιδιά, όμως η κατάσταση στην Κύπρο τον ανάγκασε να ταξιδέψει για να δουλέψει, αφού στην Κύπρο έβρισκε μόνο κλειστές πόρτες.
«Μετά το τέλος του 2012, αρχές του 2013, ενώ εργοδοτούμουν σε μεγάλη εταιρεία κατασκευών και αφού αποπερατώσαμε ένα μεγάλο ξενοδοχείο στον Πρωταρά, η εταιρεία άρχισε να δίνει απολύσεις. Αρχίσαμε να χάνουμε τις δουλειές μας. Μεσολάβησε ένας χρόνος, η κρίση συνεχιζόταν και μετά από πολλές προσπάθειες να βρω μια δουλειά, δεν τα κατάφερα. Άρχισα στην ηλικία που ήμουν τότε να νιώθω πολύ άσχημα, έβλεπα την περηφάνια μου να διασύρεται. Κλεινόμουν στον εαυτό μου και ντρεπόμουν να κυκλοφορήσω, γιατί όποιος με έβλεπε όποιο συναντούσα με ρωτούσε “τι κάνεις; Βρήκες δουλειά;” Η απάντηση ήταν συνεχώς όχι».
Τελικά μετά από μια συνάντηση που είχε με κάποιον γωνστό του που εργαζόταν στο Κατάρ αποφάσισε να στείλει βιογραφικό, χωρίς να το πει στην οικογένεια του.
«Όταν αποφάσισα να τους πως ότι θα πάω εξωτερικό άρχισαν όλοι να αντιδρούν και κάπου δεν με πίστευε κανένας. Μέσα μου όμως ένιωθα ότι δεν είχα άλλη διέξοδο. Στην ηλικία των 52 ετών να πηγαίνεις να ζητιανεύεις, να ζητάς δουλειά και δεν είχα πρόβλημα να βρω οποιαδήποτε δουλειά. Επεδίωξα να πάω κηπουρός σε ξενοδοχείο, όμως μας κορόιδευαν, δεν μας εργοδοτούσαν. “Τι έπρεπε να κάνω να γίνω παθητικός;” Η αξιοπρέπεια και η περηφάνια μου δεν μου το επέτρεπει».
Η προσαρμογή στο Κατάρ
«Αν δεν το ζήσεις, δεν μπορείς να το περιγράψεις», λέει όταν πρέπει να μιλήσει για το Κατάρ. Θυμάται ότι εκεί υπήρχαν κάποιοι Κύπριοι.
«Αν δεν το ζήσεις, δεν μπορείς να το περιγράψεις», λέει όταν πρέπει να μιλήσει για το Κατάρ. Θυμάται ότι εκεί υπήρχαν κάποιοι Κύπριοι.
«Η εταιρεία που μας προσέλαβε ήταν άψογη, πολύ καλές συνθήκες διαβίωσης και τον πρώτο μήνα δεν κατάλαβα τίποτα. Περνώντας ο χρόνος συνειδητοποίησα ότι από τη μια μέρα στην άλλη, άλλαξε ολόκληρη η ζωή μου. Είμασταν σε μια χώρα η οποία είχε άλλη θρησκεία, νοοτροπία και κουλτούρα. Είχαμε να κάνουμε με άλλες εθνικότητες. Ο τρόπος εργασίας δεν είχε καμία σχέση με την Κύπρο».
Εκεί εργαζόταν και διέμενε στην Ντόχα, ενώ ταξίδευε καθημερινά για το Λουσέιλ όπου εργαζόταν στο χτίσιμο πολυκατοικιών για το Μουντιάλ του 2022.
«Έπρεπε να έχεις πάσο για μπεις στη συγκεκριμένη περιοχή. Το πρόγραμμα εργασίας ήταν εξαήμερο. Δευτέρα με Πέμπτη και Σαββατοκυρίακο. Η αργία μας ήταν μόνο η Παρασκευή. Το ωράριο ήταν 10 ώρες τη μέρα διότι το εργατικό δυναμικό έπρεπε να δουλεύει τόσες ώρες στη βάση συμβολαίου.
Τα ωράρια ποικίλαν ανάλογα. Παραδείγματος χάριν όταν ήταν το Ραμαζάνι, επειδή οι μουσουλμάνοι δεν τρώνε από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου, δουλεύαμε πολλές φορές βράδυι. Εξάλλου την εποχή που ήταν πολλή ζέστη εργαζόμασταν από τις έξι το πρωί μέχρι τις έντεκα και από τις τρεις μέχρι τις οκτώ».
Από τη χώρα απέκτησε εμπειρίες ζωής και βιώματα που θα του μείνουν, όπως λέει, χαραγμένα σε όλη του τη ζωή.
«Μεγαλύτερη εντύπωση μου προκάλεσε το γεγονός ότι υπήρχαν άτομα από Νεπάλ, Πακιστάν, Ινδία και Αίγυπτο τα οποία εργάζονταν υπό πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες με χαμηλό εισόδημα και οι χώροι διαβίωσης τους να είναι άθλιοι. Τους δημιουργούσαν χώρους από κοντέινερ και τους έβαζαν να κοιμούνται εκεί είκοσι-είκοσι άτομα σε κάθε δωμάτιο. Όταν το είδα έπεσα από τα σύννεφα».
«Τα Χριστούγεννα έβλεπα τη γυναίκα μου να πηγαίνει εκκλησία από το Skype»
Παρότι στην αρχή ο χρόνος κυλούσε σχετικά γρήγορα, εντούτοις όσο περνούσε ο καιρός, ο Κυριάκος Παπέττας, ένιωθε πάρα πολύ πληγωμένος και προσπαθούσε να μην καταλαβαίνει η οικογένεια του τι περνούσε.
Παρότι στην αρχή ο χρόνος κυλούσε σχετικά γρήγορα, εντούτοις όσο περνούσε ο καιρός, ο Κυριάκος Παπέττας, ένιωθε πάρα πολύ πληγωμένος και προσπαθούσε να μην καταλαβαίνει η οικογένεια του τι περνούσε.
«Ήταν πάρα πολύ δύσκολο, παρότι είχα κάποιους συναδέλφους. Κλείνοντας την πόρτα του δωματίου είσαι μόνος σου. Φαντάσου να είναι Χριστούγεννα και να είσαι στο Κατάρ. Ευτυχώς υπήρχε το ίντερνετ και μιλούσα με την οικογένεια μου. Έβαζα τη θεία λειτουργία από το ίντερνετ και έβλεπα τη γυναίκα μου στον Άγιο Γεώργιο στο Παραλίμνι μέσω Skype, ενώ εγώ ήμουν στο Κατάρ. Δεν περιγράφεται με λόγια αυτό που λέω. Έκλαψα πολλές φορές πηγαίνοντας στη δουλειά και για να σου το πω έτσι κυπριακά “Ποιος σου το παραλάλησε Κυριακο στα 52 του χρόνια να έρθεις στο Κατάρ να δουλέψεις για να επιβιώσεις”. Τελικά επέστρεψα για την οικογένεια και για κάποιους λόγους που δεν θέλω να αναφέρω».
Του έκλειναν τις πόρτες στην Κύπρο, βρήκε την ελπίδα στο εξωτερικό
Με βάση το τι έζησε στο Κατάρ η συζήτηση οδηγήθηκε αναπόφευκτα και στη νέα γενιά. Στην ελπίδα κάθε χώρας. Σε αυτούς που αύριο θα τραβήξουν το κουπί της κυπριακής κοινωνίας. Γι’ αυτούς, ο κ. Κυριάκος ήταν κάθετος και επέμεινε ότι δεν λαμβάνουν της στήριξης που πρέπει από την πολιτεία.
Με βάση το τι έζησε στο Κατάρ η συζήτηση οδηγήθηκε αναπόφευκτα και στη νέα γενιά. Στην ελπίδα κάθε χώρας. Σε αυτούς που αύριο θα τραβήξουν το κουπί της κυπριακής κοινωνίας. Γι’ αυτούς, ο κ. Κυριάκος ήταν κάθετος και επέμεινε ότι δεν λαμβάνουν της στήριξης που πρέπει από την πολιτεία.
«Στην Κύπρο κανένας δεν πιστεύει στους μικρούς και γι΄αυτό δεν τους δίνονται ευκαιρίες. Ζητούν από τη νέα γενιά εμπειρία. Αν δεν του δώσεις την ευκαιρία πως ζητάς βιογραφικό ή εμπειρία; Είναι μεγάλη απογοήτευση γιατί δεν υπάρχουν μακροπρόθεσμοι στόχοι και ένα ορθολογιστικό σύστημα ούτως ώστε η νέα γενιά να «παντρευτεί» με εμάς τους μεγαλύτερους».
Ένας απ’ αυτούς είναι και ο Σωτήρης Αγαθαγγέλου, ένας 26χρονος από τη Λευκωσία ο οποίος επέλεξε να φύγει για το Αμμάν της Ιορδανίας. Μετά τις σπουδές του στο Ηράκλειο Κρήτης στον τομέα των εφαρμοσμένων Μαθηματικών επέστρεψε στην Κύπρο και έψαξε για δουλειά. Αρχικά κλήθηκε για συνεντεύξεις σε δύο εταιρείες, οι οποίες όμως του ζήτησαν πείρα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να βρει δουλειά.
«Στην Ιορδανία δραστηριοποιείται ο πατέρας μου τα τελευταία χρόνια και εκεί γνώριζε τρεις εταιρίες οι οποίες έψαχναν για νεαρά άτομα που δεν είχαν εμπειρία για να αναλάβουν διάφορες διοικητικές θέσεις. Με κάλεσαν για συνέντευξη και οι δυο από αυτές ήθελαν να συνεργαστούν μαζί μου.
Αποφάσισα να φύγω μόνιμα για την Ιορδανία γιατί ήταν μια ευκαιρία να κάνω κάτι που μου αρέσει και να φύγω από Κύπρο και με ένα καλύτερο μισθό».
Η ζωή και οι διαφορές με την Κύπρο
Ο Σωτήρης έχει συμπληρώσει ήδη ένα χρόνο στην Ιορδανία και σε γενικές γραμμές, όπως ανέφερε, βρίσκει τη ζωή παρόμοια σε ρυθμούς με την Κύπρο.
Ο Σωτήρης έχει συμπληρώσει ήδη ένα χρόνο στην Ιορδανία και σε γενικές γραμμές, όπως ανέφερε, βρίσκει τη ζωή παρόμοια σε ρυθμούς με την Κύπρο.
«Γυμναστήριο, με φίλους για καφέ, ναργιλέ, φαγητό και κάποιες φορές για ποτό. Οι ρυθμοί της πρωτεύουσας της Ιορδανίας, του Αμμάν, είναι χαλαροί, αλλά δυστυχώς δεν έχω αρκετό χρόνο για να εξερευνήσω και να απολαύσω την χώρα γιατί εργάζομαι 6 στις 7 μέρες, οπότε και η κούραση της βδομάδας βγαίνει στη μόνη διαθέσιμη ημέρα που έχω».
Υπάρχουν όμως και διαφορές, κυρίως στο βιοτικό επίπεδο, τον τρόπο σκέψης αλλά και στις κοινωνικές τάξεις, το χάσμα των οποίων είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ ότι στην Κύπρο.
«Η διαφορά στις κοινωνικές τάξεις φαίνεται από τους δρόμους, τα σπίτια, τα αυτοκίνητα, τα ρούχα ακόμη και στο φαγητό».
Πολλές φορές του λείπουν οι γονείς και οι φίλοι, όπως σε κάθε άνθρωπο που φεύγει για το εξωτερικό. Ωστόσο, ο Σωτήρης δεν θέλει ακόμα να επιστρέψει.
«Προς το παρόν δεν σκέφτομαι να επιστρέψω μόνιμα στην Κύπρο γιατί ένα χρόνο απουσιάζω αλλά αν μου δοθεί η ευκαιρία με ένα καλό μισθό σίγουρα θα επέστρεφα. Αλλά αυτό είναι ακόμη αδύνατο, οπότε θα μείνω ακόμη λίγα χρόνια στην Ιορδανία».
«Η Ιορδανία είναι όπως ήταν η Κύπρος πριν 25 χρόνια»
Οι άνθρωποι στην Iορδανία είναι κάπως οπισθοδρομικοί και θρησκόληπτοι, ενώ έχουν παραδόσεις που είχαμε στην Κύπρο πριν 25 χρόνια.
«Οι άνθρωποι εκεί πιστεύουν στον Θεό – Αλλάχ, και προσεύχονται συχνά έως και 6 φορές την ημέρα. Το κάνουν αυτό γιατί πιστεύουν πως τους απαλύνει από τις αμαρτίες τους και έτσι έρχονται πιο κοντά του. Οι απόψεις που έχουν και τα πιστεύω τους είναι όπως ήταν και εμάς στην Κύπρο πριν περίπου 20-25 χρόνια. Για προξενιά, γάμους, οικογένεια, παιδιά».
Όσον αφορά τους ντόπιους υπάρχει έντονα το στοιχείο της φτώχειας και πολλοι, όπως εξηγεί ο Σωτήρης, δουλεύουν από πάρα πολύ μικρή ηλικία.
«Το βιοτικό επίπεδο φυσικά είναι εντελώς διαφορετικό από την Κύπρο. Ο βασικός μισθός είναι γύρω στα 350 ευρώ. Αρκετές οικογένειες αναγκάζονται να ζουν όλοι μαζί και να εργάζονται από μικρή ηλικία για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Βλέπεις καθαρά την διαφορά ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς. Το κράτος δεν παρέχει βοήθεια σε φτωχούς και το σύστημα τους είναι υπανάπτυκτο. Δεν δίνουν δυνατότητα στα παιδιά να σπουδάσουν και τα δίδακτρα σε πανεπιστήμια είναι τόσο υψηλά που αρκετοί δεν σπουδάζουν».
«Το κράτος αναγκάζει τους νέους να φύγουν»
Παρότι ο Κυριάκος και ο Σωτήρης έχουν γύρω στα τριάντα χρόνια διαφορά, εντούτοις είχαν ακριβώς την ίδια άποψη για τη χώρα μας, όσον αφορά τους νέους.
Παρότι ο Κυριάκος και ο Σωτήρης έχουν γύρω στα τριάντα χρόνια διαφορά, εντούτοις είχαν ακριβώς την ίδια άποψη για τη χώρα μας, όσον αφορά τους νέους.
«Στην Κύπρο θεωρώ ότι το κράτος αναγκάζει τους νέους να φύγουν και να ψάξουν ένα καλύτερο μέρος και εργασιακό περιβάλλον, αφού εμείς οι ίδιοι κοιτάμε μόνο το συμφέρον μας. Σε μια χώρα που το ρουσφέτι και το μέσο κυριαρχεί τι περιμένουμε; Αν δεν αλλάξει αυτός ο τόπος δεν θα μπορεί να πάει μπροστά. Όλο θα καταστρέφεται..», υπογράμμισε ο Σωτήρης.
Πολλοί λοιπόν επέλεξαν τον δύσκολο δρόμο, τον δρόμο που τους οδήγησε σε μια άλλη χώρα για δουλειά. Πολλοί αποφάσισαν να φύγουν από τη χώρα μας και να αφήσουν πίσω τους οικογένειες, φίλους και συγγενείς για να ατενίσουν το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Η χώρα μπορεί εν μέρει να βρήκει τα πατήματα της, όμως λάθη του παρελθόντος πρέπει να γίνονται μάθημα σε όλους εμάς. Είτε αυτό λέγεται πολιτεία, είτε πολιτικά κόμματα, είτε κοινωνία... Από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο. Γιατί οι νέοι είναι οι ελπίδα, αλλά και οι παλιοί είναι η ραχοκοκαλιά που κράτησε αυτό το κράτος ζωντανό για τόσα χρόνια.
