Αυτές είναι οι ριζικές αλλαγές στη Δικαιοσύνη που προωθεί η Κυβέρνηση
14:28 - 21 Ιανουαρίου 2019
Έκκληση προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συνεργαστούν, ώστε να προχωρεί η μεταρρύθμιση των Δικαστηρίων έκανε σήμερα ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Ιωνάς Νικολάου, τονίζοντας ότι η Κυβέρνηση θα προσφέρει κάθε δυνατή βοήθεια για να προχωρήσει αυτή η μεταρρύθμιση.
Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, στο Προεδρικό Μέγαρο, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι ενημέρωσε τον Πρόεδρο «για την πορεία μεταρρύθμισης των δικαστηρίων και στα πλαίσια αυτής για τα εννιά νομοσχέδια που έχουν ετοιμαστεί, κάποια εκ των οποίων είναι στο στάδιο της προετοιμασίας».
Πρόσθεσε ότι κάποια από τα νομοσχέδια βρίσκονται ενώπιον της Βουλής, αλλά ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας και άλλα είναι στο στάδιο διαβούλευσης, ενώ κάποια βρίσκονται στο τελικό στάδιο προετοιμασίας.
Επεσήμανε ότι τα νομοσχέδια αυτά στοχεύουν ουσιαστικά στο να μεταρρυθμίσουν τα δικαστήρια κατά τρόπο ριζικό διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό τη δυνατότητα για ταχεία απονομή της δικαιοσύνης και προστασίας του δικαστικού συστήματος, καθώς και της διασφάλισης της εμπιστοσύνης του λαού στον τρόπο απονομής της δικαιοσύνης στον τόπο.
Ο κ. Υπουργός πρόσθεσε ότι ήδη η μεταρρύθμιση έχει αρχίσει μετά από μελέτη εμπειρογνωμόνων από την Ιρλανδία τον περασμένο Απρίλη – Μάρτιο, η υλοποίηση της οποίας άρχισε με συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης που θα ολοκληρωθεί τα μέσα 2020.
Οι αλλαγές για τον διαχωρισμό του δικαστηρίου γίνονται με βάση τη μελέτη των Ιρλανδών, ενώ οι αλλαγές για το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο περιλαμβάνεται και στις συστάσεις της GRECO.
Πρόσθεσε ότι «για τον σκοπό αυτό έχουμε καταρτίσει πρόγραμμα, στο οποίο καθορίζονται όλες οι δράσεις, ποιοι θα πρέπει να τις υλοποιήσουν, πότε θα πρέπει να αρχίσει η κάθε μια και πότε θα συμπληρωθεί. Με αυτό τον τρόπο θα διασφαλίζεται η δυνατότητα παράλληλων δραστηριοτήτων για να γίνει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα η μεταρρύθμιση του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης».
Είπε ακόμα ότι για τις μεταρρυθμίσεις αυτές έχει μιλήσει στο παρελθόν και με το Ανώτατο Δικαστήριο, και με τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο (ΠΔΣ), και είναι ενήμερα και τα πολιτικά κόμματα, ενώ ο ίδιος έχει αναφερθεί σε αυτές πολλές φορές.
Οι αλλαγές στις μεταρρυθμίσεις
Αναφερόμενος στις μεταρρυθμίσεις, ο Ιωνάς Νικολάου σημείωσε τον διαχωρισμό του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και σε Δικαστήριο τρίτου βαθμού δικαιοδοσίας.
Πρόσθεσε ότι θα δημιουργηθεί Εφετείο με αρμοδιότητες του Ανωτάτου Δικαστηρίου και με αρμοδιότητα να δικάζει κατ΄ έφεση τις αποφάσεις του Διοικητικού Δικαστηρίου. Το δικαστήριο αυτό θα λειτουργεί σε τμήματα και ο αριθμός των δικαστών θα είναι τέτοιος που θα διασφαλίζει την ταχύτητα στη διεκπεραίωση της εξέτασης των υποθέσεων, ανέφερε ο Υπουργός Δικαιοσύνης.
Όπως είπε, ρυθμίζεται ακόμη η αναθεώρηση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου και του Δικαστικού Συμβουλίου ώστε να διευρυνθεί με τη συμμετοχή επαρχιακών δικαστών, με δικηγόρο και με τον Γενικό Εισαγγελέα.
Άλλη αλλαγή, είπε, αφορά τον καθορισμό κριτηρίων αξιολόγησης των δικαστών και κριτηρίων πρόσληψης και προαγωγής τους, σημειώνοντας ότι για το θέμα ανατέθηκε η διεξαγωγή μελέτης σε εμπειρογνώμονες που οριστήκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Αναμένομε ότι την επόμενη βδομάδα θα έχουμε την προκαταρκτική μελέτη, οι εμπειρογνώμονες θα είναι στην Κύπρο τον Φεβρουάριο και η μελέτη θα υποβληθεί τον Μάρτη του 2019», πρόσθεσε. Είπε, επίσης, ότι δεν θα γίνονται προαγωγές κατά κύριο λόγο στη βάση της αρχαιότητας.
Ο κ. Υπουργός αναφέρθηκε ακόμη σε νομοσχέδιο για τη σύσταση Σχολής Δικαστών για τη δια βίου επιμόρφωση τους.
Επεσήμανε επίσης το θέμα σύστασης Εμπορικού Δικαστηρίου και Ναυτοδικείου και τη δημιουργία Δικαστηρίου για επίλυση μικρών διαφορών, το οποίο θα εκδικάζει υποθέσεις οι οποίες δεν θα αφορούν ποσά που υπερβαίνουν τις τρεις χιλιάδες ευρώ.
Κώδικας δεοντολογίας και ηλεκτρονική δικαιοσύνη
Ο κ. Νικολάου ανέφερε ότι με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας συζήτησε επίσης τα θέματα δεοντολογίας που αφορούν τους δικαστές, επισημαίνοντας ότι «τον τελευταίο καιρό οι δικαστές συζητούν αυτό το θέμα και προωθούν την προετοιμασία κώδικα δεοντολογίας. Το θέμα θα το συζητήσουμε κατά την επόμενη συνάντηση μας με μέλη Ανωτάτου Δικαστηρίου».
Ο κ. Νικολάου ανέφερε ότι με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας συζήτησε επίσης τα θέματα δεοντολογίας που αφορούν τους δικαστές, επισημαίνοντας ότι «τον τελευταίο καιρό οι δικαστές συζητούν αυτό το θέμα και προωθούν την προετοιμασία κώδικα δεοντολογίας. Το θέμα θα το συζητήσουμε κατά την επόμενη συνάντηση μας με μέλη Ανωτάτου Δικαστηρίου».
Ο κ. Νικολάου αναφέρθηκε ακόμα στα ζητήματα της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, της αυτόματης καταγραφής των πρακτικών των δικαστηρίων και της δυνατότητας πρόσβασης των πολιτών στη δικαστική εξουσία.
Πρόσθεσε ότι «η μεταρρύθμιση των Δικαστηρίων είναι ένα θέμα που απασχολεί την Κυβέρνηση και την απασχολούσε. Αν δεν γίνουν οι μεταρρυθμίσεις που έχουμε επισημάνει θα καταρρεύσει το σύστημα. Όχι μόνο για τους λόγους που κάποιοι σήμερα επικαλούνται αλλά διότι θα υπάρχει αδυναμία απονομής της δικαιοσύνης».
Ο κ. Νικολάου απηύθυνε έκκληση προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συνεργαστούν, τονίζοντας ότι η Κυβέρνηση θα προσφέρει κάθε δυνατή βοήθεια για να προχωρήσει η μεταρρύθμιση.
Ερωτηθείς ο κ. Υπουργός είπε ότι έχουν ληφθεί υπόψη στα πλαίσια μεταρρύθμισης και τα θέματα των κτηριολογικών υποδομών, προσθέτοντας ότι το Εφετείο θα λειτουργήσει στο «Φιλοξένια» τον ερχόμενο Σεπτέμβρη-Οκτώβρη. Στον ίδιο χώρο, είπε, θα λειτουργήσει το Ναυτοδικείο και το Εμπορικό Δικαστήριο.
Πρόσθεσε ότι για το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας ήδη γίνεται η διαδικασία διορισμού δικαστών, «και έχουμε προχωρήσει στην επιλογή κτηρίου για το οποίο θα επιδιωχθεί η αγορά του», ενώ για το Επαρχιακό Δικαστήριο «έχουμε προχωρήσει στη διαδικασία ανέγερσης νέου κτηρίου. Θα βγούμε σε προσφορές και θα υπάρξει συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Το κτήριο πρέπει να είναι συμπληρωμένο μέχρι το 2022».
Ρίχνει το μπαλάκι στο Γενικό Εισαγγελέα για τις καταγγελίες
Ερωτηθείς ποιος θα αναλάβει να διερευνήσει τα όσα ακούστηκαν πρόσφατα για τη δικαστική εξουσία, ο κ. Νικολάου είπε ότι σε ό,τι αφορά θέματα πειθαρχικών υποθέσεων δικαστών, αρμοδιότητα έχουν οι ίδιοι, ενώ για θέματα που αφορούν τυχόν ποινικά αδικήματα, αρμοδιότητα για διερεύνηση έχει ο Γενικός Εισαγγελέας.
Ερωτηθείς ποιος θα αναλάβει να διερευνήσει τα όσα ακούστηκαν πρόσφατα για τη δικαστική εξουσία, ο κ. Νικολάου είπε ότι σε ό,τι αφορά θέματα πειθαρχικών υποθέσεων δικαστών, αρμοδιότητα έχουν οι ίδιοι, ενώ για θέματα που αφορούν τυχόν ποινικά αδικήματα, αρμοδιότητα για διερεύνηση έχει ο Γενικός Εισαγγελέας.
«Η εκτελεστική εξουσία έχει ευθύνη να πάρει μέτρα στα πλαίσια των δικών της εξουσιών, όπως αυτά που περιγράψαμε για τη μεταρρύθμιση ενός συστήματος και για διορθώσεις που πρέπει να γίνουν, όχι όμως για διερεύνηση ή απονομή τυχόν ευθυνών».
Πρόσθεσε ότι «τη σοβαρότητα των καταγγελιών την έχουμε συζητήσει όχι μόνο με τον Γενικό Εισαγγελέα αλλά και με τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο. Το θέμα θα συζητηθεί με το Ανώτατο Δικαστήριο στον βαθμό που είναι επιτρεπτό και στο πλαίσιο της ανάλυσης των μεταρρυθμίσεων. Ο τρόπος που θα ενεργήσει η δικαστική εξουσία είναι θέμα δικό της, διαφορετικά θα θεωρείται παρέμβαση ή υπόδειξη. Είναι λεπτά θέματα που αν δεν τα χειριστούμε με τον τρόπο που επιβάλλεται να τα χειριστούμε οι συνέπειες θα είναι πολύ χειρότερες από αυτές που δημιουργήθηκαν με τα τελευταία γεγονότα».
