Τα οφέλη από την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην εξωτερική πολιτική
06:50 - 13 Φεβρουαρίου 2019
Την περασμένη εβδομάδα ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης ανέθεσε, αμισθί, καθήκοντα συμβούλου για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην Τζόζη Χριστοδούλου, ανεξάρτητη εμπειρογνώμονα για θέματα που αφορούν τα δικαιώματα των γυναικών, την ισότητα των φύλων και την εμπορία προσώπων.
Σε δηλώσεις του στον REPORTER ο Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως η ισότητα των φύλων είναι ένα κορυφαίο θέμα οικουμενικής σημασίας, που αγγίζει όλους ανεξαιρέτως τους τομείς της δημόσιας δράσης. Ως Υπουργείο Εξωτερικών, είπε, έχουμε σε αρκετές περιπτώσεις στο παρελθόν καταπιαστεί με πτυχές του ζητήματος αυτού, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της οφειλόμενης συμμόρφωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας με διεθνείς υποχρεώσεις που έχουμε ως Κράτος αναλάβει με την κύρωση διαφόρων συμβατικών οργάνων.
«Στη βάση των εμπειριών που έχουμε αποκομίσει και αναγνωρίζοντας την ευρύτερη σημασία του θέματος τόσο στο εθνικό όσο και στο διεθνές πεδίο, αποφασίσαμε να ενσωματώσουμε σε συστηματική και συστημική βάση τη διάσταση του φύλου, οριζοντίως, σε ολόκληρο το φάσμα ενάσκησης της εξωτερικής πολιτικής του Κράτους, στο πλαίσιο υλοποίησης της στρατηγικής μεταρρύθμισης του Υπουργείου Εξωτερικών που βρίσκεται σε εξέλιξη», πρόσθεσε.
Θεωρούμε ότι η απόφαση αυτή είναι σημαντική, είπε ο Υπουργός, γιατί θα ενισχύσει το υπόβαθρο και κυρίως την αποτελεσματικότητα των δράσεων μας, οι οποίες θα είναι πλέον ενταγμένες από άποψης σχεδιασμού αλλά και υλοποίησης σε ένα γενικότερο στρατηγικό πλαίσιο. Αυτό θα μας επιτρέψει να στοχεύσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τα κενά που διαπιστώνονται σε περιφερειακό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, με στόχο να συμβάλουμε κατά το δυνατόν θετικά στις προσπάθειες που καταβάλλονται διεθνώς για εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ γυναικών και ανδρών σε όλους τους τομείς και για επίσπευση της προόδου προς αυτή την κατεύθυνση.
Έμπρακτη ενίσχυση της προσπάθειας
Ερωτηθείς με ποιους τρόπους και σε ποιο επίπεδο μπορεί να συμβάλει η Κύπρος, ώστε να ενταχθεί η διάσταση του φύλου στην ανάπτυξη πολιτικών στις οποίες εμπλέκεται διεθνώς, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε πως με τον πρόσφατο διορισμό της Τζόζη Χριστοδούλου, ενισχύεται έμπρακτα η προσπάθεια συστημικής ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στη χάραξη και υλοποίηση πρωτοβουλιών στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής. «Στόχος είναι, μέσω εισηγήσεων και παρεμβάσεων της Συμβούλου, να λαμβάνονται συστηματικά υπόψη στο σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων τα ζητήματα, οι ανάγκες, οι ανησυχίες και οι εμπειρίες των γυναικών και των ανδρών, συμβάλλοντας έτσι στην προώθηση της ισότητας των φύλων σε διεθνές επίπεδο», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον Υπουργό, η κ. Χριστοδούλου θα συμβουλεύει και θα υποβάλλει εισηγήσεις σε θέματα που αφορούν:
— τον σχεδιασμό και την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων και πρωτοβουλιών μέσα στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας, που θα αφορούν στην προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών,
— την προώθηση θεσμοθετημένης στρατηγικής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών και της ένταξης των έμφυλων ζητημάτων στο Υπουργείο Εξωτερικών,
— την προβολή του ρόλου που η Κυπριακή Δημοκρατία δύναται να διαδραματίσει προς την κατεύθυνση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών σε περιφερειακό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο,
— την αξιοποίηση του ρόλου της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως Κράτος μέλος της ΕΕ που διατηρεί άριστες σχέσεις με όλα τα γειτονικά Κράτη, στην προώθηση δράσεων που αφορούν στην καταπολέμηση των ανισοτήτων μεταξύ γυναικών και ανδρών και στην προώθηση της ισότητας, των ίσων δικαιωμάτων και ίσων ευκαιριών για όλες και για όλους,
— την εμπλοκή και ανάπτυξη συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών για προώθηση των προαναφερθεισών δράσεων που έχουν ως κύριο στόχο την ισότητα μεταξύ των γυναικών και των ανδρών.
Η διάσταση του φύλου
Η Τζόζη Χριστοδούλου, μιλώντας στον REPORTER, χρησιμοποίησε ένα απλό παράδειγμα από την καθημερινότητα, για να υπογραμμίσει το γεγονός πως η διάσταση του φύλου βρίσκεται παντού, ακόμη κι εκεί που δεν πάει αμέσως το μυαλό μας, και, ως εκ τούτου, πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν οι ανάγκες και των γυναικών και των ανδρών, μικρές ή μεγάλες, σε όλες τις πτυχές μίας απόφασης, ώστε να λαμβάνεται σωστά και ολοκληρωμένα.
Στην ουσία, όπως εξήγησε, όταν μιλούμε για την ένταξη της διάταξης του φύλου στις πολιτικές, εννοούμε ότι δεν λαμβάνουμε οποιεσδήποτε αποφάσεις, πριν πρώτα αναλύσουμε τα αποτελέσματα που θα έχουν και κατά πόσον ο αντίκτυπός τους θα είναι θετικός και για τις γυναίκες και για τους άνδρες. Για παράδειγμα, μπορεί να βρίσκεται υπό συζήτηση η ανέγερση ενός υπόγειου χώρου στάθμευσης και να συνεδριάζουν οι υπεύθυνοι για να αποφασίσουν από πού θα εξοικονομήσουν χρήματα. Εάν το σώμα αποτελείται μόνο από άνδρες, είναι πιθανόν να σκεφτούν να μειώσουν την χρηματοδότηση για τον φωτισμό. Κι αυτό γιατί, με βάση τις εμπειρίες τους, οι γυναίκες είναι που φοβούνται να περπατήσουν σε χώρο χωρίς κατάλληλο φωτισμό, καθώς αυτές είναι συχνότερα τα θύματα βίας και βιασμού και όχι οι άνδρες. Αντιθέτως, εάν στο συγκεκριμένο σώμα υπάρχουν γυναίκες, θα ληφθεί υπόψιν το γεγονός πως ο συγκεκριμένος χώρος στάθμευσης δεν θα είναι φιλικός προς τις γυναίκες, επειδή θα αναλυθεί η γυναικεία εμπειρία, και αυτό θα διαδραματίσει ρόλο στην απόφαση για το κονδύλι του φωτισμού.
Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο εντάσσεται η διάσταση του φύλου σε διάφορα ζητήματα πολιτικής, πρακτικής και νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένης και της εξωτερικής πολιτικής. «Δεν λαμβάνουμε οποιαδήποτε απόφαση, πριν τουλάχιστον σκεφτούμε και υπολογίσουμε τις ανάγκες και τις ανησυχίες τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών. Και επειδή μέχρι σήμερα στα κέντρα αποφάσεων η πλειοψηφία είναι άντρες, δεν λαμβάνονται υπόψιν οι ανάγκες των γυναικών. Απτό παράδειγμα είναι η νομοθεσία για τη βία στην οικογένεια, που δεν συζητήθηκε καν στη Βουλή, μέχρι να μπουν γυναίκες στη Βουλή», ανέφερε η κ. Χριστοδούλου.
Στην εξωτερική πολιτική η διάσταση του φύλου εντάσσεται σε πάρα πολλούς τομείς. Η Κύπρος, σε συνεργασία με άλλους εταίρους της σε παγκόσμιο επίπεδο, μπορεί να παρέμβει, ώστε όταν συζητούνται διάφορες συμβάσεις, αυτό να γίνεται με τον έμφυλο φακό. Αυτό, όπως σημείωσε η Τζόζη Χριστοδούλου, δεν γίνεται στον βαθμό που πρέπει σήμερα, καθώς τα Υπουργεία Εξωτερικών, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και παγκόσμια, θεωρούνται ανδροκρατούμενοι χώροι. Συνεπώς, είπε, η απόφαση του Υπουργού αποτελεί ορόσημο για την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία πρέπει να δημιουργήσει συνεργασίες με χώρες που είναι ήδη προχωρημένες στα θέματα ισότητας, ώστε να είμαστε ισότιμοι παίχτες στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων.
Μία τέτοια χώρα είναι η Σουηδία, η οποία όχι απλώς ενέταξε την διάσταση του φύλου στην εξωτερική της πολιτική αλλά έχει φεμινιστική εξωτερική πολιτική και πρωτοστατεί σε διάφορες δράσεις στον κόσμο.
Και παράδειγμα για άλλες χώρες
Η Κύπρος μπορεί να επιτελέσει τεράστιο ρόλο στην Ατζέντα 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη, στο πλαίσιο της οποίας τα ΗΕ απαιτούν ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγεία και γενικά στην πλήρη ισότητα. Σύμφωνα με την κ. Χριστοδούλου, «πλέον η Κύπρος δεν θα είναι απλός παρατηρητής αλλά μπορεί να συμβάλει πρακτικά. Διότι, αν και η Κύπρος, ως κράτος, έχει μεγάλο δρόμο να διανύσει μέχρι την ουσιαστική ισότητα, έχει καταφέρει σε νομοθετικό επίπεδο να υπάρξει κάποια ισότητα και πλέον μένει η πρακτική εφαρμογή και η νοοτροπία, που χρειάζονται περισσότερες δράσεις και πολιτικές για την εφαρμογή τους». Όμως φτάσαμε σε μια θεσμοθετημένη ισότητα, που μπορούμε να μεταφέρουμε σε άλλα κράτη και να πάρουμε κι εμείς από αυτές τις εμπειρίες.
Η Κυπριακή Δημοκρατία διατηρεί καλές σχέσεις με τα γειτονικά κράτη και, όπως επεσήμανε η κ. Χριστοδούλου, στρατηγικά, βήμα-βήμα, μπορούμε να καταφέρουμε να προωθήσουμε δράσεις ισότητας σε αυτά, καθώς έχουν υποχρεώσεις προς τα ΗΕ. Δηλαδή να μεταφέρουμε την τεχνογνωσία που αποκτήσαμε κατά τον καταρτισμό της δικής μας νομοθεσίας στους γείτονές μας, που βρίσκονται εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Το πιο σημαντικό για να πετύχουμε μια καλή εξωτερική πολιτική στον τομέα αυτό είναι να αρχίσουμε από μέσα. Από το ίδιο το Υπουργείο, το διπλωματικό σώμα. Να εκπαιδευτούν οι λειτουργοί και οι πρέσβεις για τα θέματα της ένταξης της διάστασης του φύλου, ώστε να είναι σε θέση να σχεδιάζουν στρατηγικές για το θέμα στις χώρες που μας αντιπροσωπεύουν ή δραστηριότητες ή δράσεις», κατέληξε η Τζόζη Χριστοδούλου.
