Η πενία τέχνας κατεργάζεται-Πώς εξοπλίστηκε η ΕΟΚΑ με πενιχρά μέσα

Αναντίρρητα ο αγώνας της ΕΟΚΑ υπήρξε η πλέον λαμπρή στιγμή του κυπριακού ελληνισμού κατά τον 20 αιώνα. Νέοι, γέροι, μορφωμένοι και αγρότες, πλούσιοι και φτωχοί έδωσαν την άνιση μάχη απέναντι στον αποικιοκρατικό ζυγό και βγήκαν νικητές, λυγίζοντας έναν από τους πιο ισχυρούς στρατούς εκείνης της εποχής. 

Φέτος συμπληρώνονται εξήντα χρόνια από το τέλος του αγώνα ο οποίος ουσιαστικά έληξε με της συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου. 

Πώς πολέμησαν όμως οι Κύπριοι αγωνιστές, ποια μέσα είχαν στη διάθεση τους όταν την 1η Απριλίου του 1955 υπό το πρόσταγμα του Αρχηγού της Οργάνωσης Γεωργίου Γρίβα Διγενή ξεσηκώνονταν κατά των Άγγλων κατακτητών. 

Η πενία τέχνας κατεργάζεται, έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Αντί να δειλιάσουμε και να εγκαταλείψουμε τον αγώνα, διότι δεν είχαμε κατάλληλο υλικό, αντιθέτως, προχωρήσαμε με θάρρος και αποφασιστικότητα, επινοήσαμε βόμβες, μολονότι δεν ήμασταν ειδικοί σε αυτό, οι οποίες έφεραν άριστα αποτελέσματα και τις οποίες ο αντίπαλος χαρακτήρισε λίαν επικίνδυνες. 

Τα αποτελέσματα αυτά οφείλονταν σε μια δράκα ηρωικών νέων οι οποίοι δεν υπερέβαιναν μερικές δεκάδες, είχαν όμως θέληση εις τη ψυχή και πίστη εις την καρδιά, συνεπεία της οποίας η μεν αστυνομία παρέλυσε ο δε αγγλικός στρατός εν Κύπρο περιήλθε εις δυσχερή θέση. 

Έτσι περιγράφει ο Στρατηγός της ΕΟΚΑ, Γεώργιος Γρίβας Διγενής, στα απομνημονεύματά του την δράση και τα πενιχρά μέσα που είχε στη διάθεσή του τόσο ο ίδιος, όσο και τα μέλη της ΕΟΚΑ για να αντιμετωπίσουν τα σύγχρονα όπλα του βρετανικού στρατού. 

Σε άλλο σημείο ο Διγενής γράφει: 

Ως προς το υλικό δολιοφθορών χάρη στις προσπάθειες των τομεραρχών ιδίως στην Αμμόχωστο και τη Λεμεσό βρέθηκαν αρκετές ποσότητες, για να επαρκέσουν για τη δράση μας. Το υλικό αγοράζετο από διάφορες πηγές και προέρχετο είτε εξ εκρηκτικών υλών ανασυρόμενων από το ατμόπλοιο που είχε βυθιστεί κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή από ψαράδες που τα χρησιμοποιούσαν για το ψάρεμα ή από τα μεταλλεία. 

Για την κατασκευή βομβών και χειροβομβίδων επιστρατεύσαμε τεχνίτες οι οποίοι τις κατασκεύαζαν με μηχανισμό αυτομάτου πυροδοτήσεων αλλά χρησιμοποιούσαμε και βραδύκαυστο φιτίλι το οποίο ανάβαμε κατά τη στιγμή της χρήσεως. Με τις ατελείς αυτές βόμβες αντιμετωπίσαμε ένα πανίσχυρο στρατό. 

Για οπλισμό είχα υπόψη μου ορισμένα σχέδια εισαγωγείς από την Ελλάδα τα οποία έθεσα σε εφαρμογή, κυρίως για να εισάγω μικρές ποσότητες. 

Οι Άγγλοι δεν κατόρθωσαν παρά τα αυστηρά μέτρα τα οποία ελάμβαναν αποκλείοντας όλα τα λιμάνια του νησιού να μας στερήσουν τη δυνατότητα εισαγωγής όπλων για τον απολούστατον λόγο ότι, όπως και σε όλες τις υπόλοιπες ενέργειες τους δεν λειτουργούσαν με σύστημα.

Τους ενδιέφερε κυρίως να κλείσουν μόνο τις μεγάλες πόρτες και άφηναν ανοικτές τις πολύ μικρές και ασήμαντες, ίσως και απόθανες για αυτούς οι οποίες όμως απέδιδαν στο σύνολων όσον και μια μεγάλη πόρτα. Το δε τεράστιο σφάλμα των Άγγλων ήταν ότι όταν απεκάλυπταν μία μικρή πόρτα και την έκλειναν, δεν φρόντιζαν να επιτηρούν παρόμοιες οδούς. Έτσι καθ΄ όλη τη διάρκεια του αγώνα εξαπατούσαμε τους Βρετανούς και εφοδιαζόμασταν από τις μικρές αυτές πόρτες από καιρού εις καιρόν. 

Όπως και σε κάθε πολεμική ενέργεια έτσι και στην προκειμένη περίπτωση, η τέχνη έγκειται να προσβάλλεις τον αντίπαλον εκεί που δεν το περιμένει. Την αρχή αυτή την εφάρμοσα σε όλες τις ενέργειές μου. Είναι καιρός να μάθει η περίφημη Intelligent Service ότι δεν εισήγαγα κανένα μεγάλο φορτίο όπλων στο νησί ούτε από την Αίγυπτο, ούτε από την Ελλάδα. Επολέμησα με τα όπλα τα οποία εισήγαγα από τις μικρές αυτές πόρτες τις οποίες αυτοί επιτηρούσαν όχι καλά. 

Η πρώτη παραλαβή τούτου του υλικού έγινε την 21ην Αυγούστου του 1955. 

Η ΕΟΚΑ, λοιπόν, με τα όσα όπλα κατάφερε να εισάγει παράνομα από την Ελλάδα, στηρίχθηκε στα πενιχρά μέσα που είχε, με αρκετά κυνηγετικά όπλα, κάποια πιστόλια, κάποια ραβδωτά και τα εκρηκτικά που εξασφάλισε ξεκίνησε έναν άνισο αγώνα με αρκετή εφευρετικότητα και πίστη.

Για τη μεταφορά των όπλων από την Ελλάδα έγιναν τουλάχιστον τρία ταξίδια, δύο από τα οποία, ωστόσο, αποτυχημένα. Συγκεκριμένα, το πρώτο ταξίδι έγινε τον Μάρτιο του 1954 με το πλοίο Σειρήν, το οποίο σήμερα εκτίθεται στον χώρο του κρησφυγέτου του Αρχηγού της ΕΟΚΑ στον Αγιο Νικόλαο στη Λεμεσό. Το δεύτερο ταξίδι έγινε τον Δεκέμβριο του 1954, όμως ο καπετάνιος φοβήθηκε πως οι Βρετανοί θα εντοπίσουν τα όπλα και τα έριξε στη θάλασσα. Το τρίτο που απέτυχε έγινε στις 25 Ιανουαρίου από το πλοιάριο Άγιος Γεώργιος. Το πλοιάριο εντοπίστηκε από τους Βρετανούς και τα όπλα κατασχέθηκαν. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Infographic: Ο αγώνας της ΕΟΚΑ σε αριθμούς

Ειδικότερα κατά την έναρξη του αγώνα, η ΕΟΚΑ είχε στο οπλοστάσιο της βρετανικά οπλοπολυβόλα Bren, ιταλικά οπλοπολυβόλα Breda, μερικά Sten, κάποια αυτοσχέδια όπλα και πιστόλια και αρκετά κυνηγετικά όπλα, τα οποία αυξήθηκαν μετά από επίταξη κυνηγετικών. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της βρετανικής Αστυνομίας, το 1957 η ΕΟΚΑ διέθετε συνολικά 1702 όπλα, χωρίς όμως ο συγκεκριμένος αριθμός να θεωρείται ακριβής.

Πάντως κατά το διάστημα μεταξύ 1956-1959, οι Βρετανοί κατάσχεσαν 302 περίστροφα, 218 πιστόλια, 71 υποπολυβόλα, 52 τυφέκια, 12 οπλοπολυβόλα, 1 πολυβόλο,  507 κυνηγετικά και 80 όπλα διαφόρων τύπων. 

Σημειώνεται πως με τον Νόμο έκτακτου ανάγκης που έθεσαν σε εφαρμογή το 1956 οι Βρετανοί στην Κύπρο, το αδίκημα της παράνομης οπλοκατοχής ήταν δυνατό να επιφέρει θανατική ποινή. 

Κάπως έτσι καταδικάστηκε και αργότερα απαγχονίστηκε ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το σχέδιο απόδρασης του Βαγορή-«Εγιώ εν εγέννησα παιδί που θα το πουν προδότη»

Την ίδια ώρα, η ΕΟΚΑ προχώρησε μετά από διαταγές του Διγενή σε επιθέσεις σε αστυνομικούς σταθμούς και αποθήκες του στρατού από τις οποίες προμηθεύτηκε σημαντικό αριθμό όπλων.

Όλα τα είδη από τα όπλα της ΕΟΚΑ μπορείτε να δείτε από κοντά στο Μουσείο Αγώνος της ΕΟΚΑ στη Λευκωσια, το οποίο σήμερα θα παραμείνει ανοικτό μέχρι τις 5 και 30 το απόγευμα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μουσείο Αγώνος ΕΟΚΑ… Ένας ιερός χώρος τιμής και μνήμης (pics)