Οι σχολικοί κανονισμοί που «νομιμοποιούν» τη διάκριση και ασχολούνται με τρίχες

«Σχεδόν κάθε χρόνο, οι δύο θεσμοί (σ.σ. Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων του παιδιού και Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) γίνονται αποδέχτες παραπόνων από παιδιά και γονείς, που αφορούν στον τρόπο που Διευθύνσεις σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης διαχειρίζονται το θέμα της ευπρεπούς εμφάνισης των τελειόφοιτων μαθητών και μαθητριών κατά την τελετή αποφοίτησης του σχολείου τους». Αυτό είχε γραφτεί σε έκθεση του 2018, ωστόσο θα μπορούσε να γραφτεί σε έκθεση των δύο θεσμών, για το 2022.

Κάθε χρόνο, με το τέλος της σχολικής χρονιάς, το Υπουργείο Παιδείας βρίσκεται στο επίκεντρο, αφού κάθε καλοκαίρι αρχίζουν οι αναφορές για αυθαίρετες ενέργειες διευθύνσεων σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης, που στερούν το δικαίωμα σε παιδιά να βγουν στη σκηνή, να παραλάβουν το απολυτήριό τους και να καταχειροκροτηθούν όπως όλοι οι υπόλοιποι συμμαθητές τους. Πάτημα για τις εν λόγω ενέργειες, φυσικά, οι κανονισμοί λειτουργίας των σχολείων, που προνοούν ότι όσοι μαθητές παρουσιάζονται με υπερβολικές εμφανίσεις στις τελετές, τότε δεν θα συμμετέχουν στις τελετές αποφοίτησης.

Αυτοί οι κανονισμοί, που δίνουν αφορμή στους διευθυντές να... «ξιουρίζουν» τους αξύριστους μαθητές και να ασχοληθούν με τρίχες, επειδή τις πλείστες των περιπτώσεων περί αυτού πρόκειται, αναφέρουν ότι ως μη ευπρεπής θεωρείται η προκλητική εμφάνιση και αυτή που παραβιάζει τους επικρατούντες κανόνες της αισθητικής και ηθικής. Με βάση αυτό το σκεπτικό, το σχολείο θεωρεί ως μη ευπρεπή και προκλητική εμφάνιση τα πιο κάτω:

-Ως υπερβολές θεωρούνται για τους μαθητές τα πολύ μακριά ή βαμμένα μαλλιά, το ιδιόρρυθμο κούρεμα, το εμφανές αξύριστο πρόσωπο, τα γένια ή το υπογένειο, τα σκουλαρίκια, βραχιόλια, οι διακοσμητικές καδένες και αλυσίδες και άλλα παρόμοια.

-Για τις μαθήτριες θεωρείται υπερβολή η ιδιόρρυθμη κόμμωση (βαμμένα ή φουντωτά μαλλιά ή εξεζητημένες ανταύγειες), το μακιγιαρισμένο πρόσωπο και το χαμηλόμεσο παντελόνι ή η κοντή φούστα και τα μακριά ή βαμμένα νύχια. Οι μαθήτριες μπορούν να φέρουν δακτυλίδια (αλλά όχι πολλά ή φανταχτερά) ή βραχιόλια (σε λελογισμένο αριθμό), τα παραδοσιακά σκουλαρίκια και φουλάρια που να ταιριάζουν με τις αποχρώσεις της στολής.

-Γενικά, τόσο οι μαθητές όσο και οι μαθήτριες θα πρέπει να αποφεύγουν το προκλητικό ντύσιμο και επιλογές που δε συνάδουν με τη μαθητική ιδιότητα και την ευπρεπή εμφάνιση, όπως έχει καθοριστεί πιο πάνω.

Διαβάζοντας αυτά κάποιος, αρχίζει και μπαίνει σε σκέψεις και συνειρμούς και προσπαθεί να σκεφτεί, ποιο μπορεί να είναι ένα ιδιόρρυθμο κούρεμα, που να οδηγήσει την διεύθυνση ενός σχολείου, να αποκλείσει ένα μαθητή από το να συμμετάσχει στην τελετή αποφοίτησης; Η απάντηση σε αυτό, θα μπορούσε να είναι ότι ο μαθητής ξύρισε το μισό του κεφάλι και στο άλλο μισό έχει αφήσει μακριά μαλλιά ή πήγε στην τελετή με πράσινα, μπλε, πορτοκαλί μαλλιά. Την ίδια ώρα, όλοι σκέφτονται ότι οι μαθητές που δεν συμμετέχουν στην τελετή έχουν αφήσει γενειάδα και μοιάζουν με ιερέα ή τον Άγιο Βασίλη.

Όμως, κάθε χρόνο οι καταγγελίες είναι οι ίδιες. Για λίγες τρίχες στα μάγουλα, για ένα κούρεμα που είναι «της μόδας», παιδιά αποκλείονται από τους ανθρώπους, που στόχος τους είναι να τους διδάξουν την αποδοχή της διαφορετικότητας. Μαθητές, που βρίσκονται για τελευταία φορά σε εκείνους τους χώρους, φεύγουν έχοντας στο μυαλό τους την εικόνα ενός καθηγητή, που ίσως να ήταν γι’ αυτούς και πρότυπο, να τους λέει «εσείς, επειδή εξελίσσεστε κανονικά και έχετε στο πρόσωπό σας μούσι, όπως κάθε φυσιολογικός δεκαεπτάχρονος, δεν μπορείτε να συμμετέχετε στην τελετή αποφοίτησης».

Το πρόσφατο περιστατικό στη Λάρνακα, που αφορούσε μία πιο τρυφερή ηλικία, αυτή των 15 ετών, που ο διευθυντής αποφάσισε ότι οι μαθητές δεν μπορούν να ανέβουν στην σκηνή, για να δεχτούν το χαρτί που πάλεψαν να κερδίσουν, έχει προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων. Από τη μία είναι τα παιδιά, κάποια εκ των οποίων με μεταναστευτική βιογραφία, που ένιωσαν την αδικία στο πετσί τους, με αυτή την απόφαση και από την άλλη η στάση του Υπουργείου, που κρύβεται πίσω από το κείμενο των κανονισμών και κρατά μία απόμακρη στάση, λες και οι διευθύνσεις των σχολείων είναι αυτόνομες και ενεργούν κατά το δοκούν, χωρίς να είναι υπόλογες σε εκείνο.

Αυτό φαίνεται και από τις δημόσιες τοποθετήσεις των αρμοδίων και πρωτίστως του πολιτικού προϊστάμενου, ο οποίος στις δηλώσεις του μετά τη σύσκεψη που είχε με τους διευθυντές, προτίμησε να εστιάσει σε ένα άλλο περιστατικό αποφεύγοντας με νύχια και με δόντια να προβεί σε οποιαδήποτε αναφορά στο γεγονός ότι έξι παιδιά δεν έλαβαν το απολυτήριό τους, επειδή ένας διευθυντής δεν θέλει να ακολουθήσει τους ρυθμούς της κοινωνίας που ζει και έκρινε πως ένα κούρεμα, το οποίο έχουν όλοι πλέον οι νέοι, ήταν υπερβολικό και δεν συμμορφωνόταν με τον κανονισμό της ευπρεπούς παρουσίας. Λίγες ώρες αργότερα, όμως, το Υπουργείο Παιδείας εξέδωσε ανακοίνωση, κατά την οποία ενημέρωνε πως η έρευνα που διέταξε το απόγευμα της Τετάρτης όχι μόνο ολοκληρώθηκε, αλλά το Υπουργείο εξήγαγε ήδη συμπέρασμα. Και αυτό είναι ότι δεν υπήρξε φυλετική διάκριση και όλα έγιναν βάσει κανονισμού. 

Η επιμονή του υπουργού να εστιάζει στις φυλετικές διακρίσεις, προσπαθώντας να πείσει ότι δεν υπάρχουν στα σχολεία, ενδεχομένως να μην είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αλήθεια, αν όντως δεν υπάρχουν στα σχολεία φυλετικές διακρίσεις, γιατί ο υπουργός, στα δεκατρία λεπτά που έκανε δηλώσεις, ανέφερε τέσσερις φορές τη λέξη «φυλετική»; Γιατί επεσήμανε δις το γεγονός ότι παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία, κατάφεραν να διακριθούν;

Κάθε χρόνο το Υπουργείο Παιδείας λαμβάνει συστάσεις από τις αρμόδιες Επιτρόπους, οι οποίες δέχονται παράπονα από γονείς, που καταγγέλλουν ότι τα παιδιά τους ήταν θύμα διάκρισης. Κάθε χρόνο έρχεται προ των ευθυνών του και κάθε χρόνο η απάντηση είναι η ίδια. «Υπάρχουν κανονισμοί που πρέπει να τηρηθούν». Αφού το να αλλάξουν κάποια μυαλά είναι, παραδεχτά, απίθανο, μήπως είναι καιρός το Υπουργείου ή τέλος πάντων όποιος είναι αρμόδιος, να σκεφτεί το ενδεχόμενο να αλλάξουν οι κανονισμοί; Και αν δεν μπορούν να σκεφτούν κάποιο λόγο, ας υπολογίσουν απλά ότι δεν θα γίνουν δέκτες παραπόνων, καταγγελιών ή συστάσεων και για ακόμη μία χρονιά δεν θα είμαστε όλοι στο ίδιο έργο θεατές. 

Εν έτη 2022, που τα δεδομένα αλλάζουν και πολίτες αποφασίζουν ότι δεν θέλουν να προσφωνούνται με το «αυτός», «αυτή» (σ.σ. he/she όπως είναι στο εξωτερικό), είναι τουλάχιστον άτοπο, να μην επιτρέπεται σε μαθητές που είναι κουρεμένοι… trendy ή λίγων ημερών αξύριστοι, να ανέβουν για ένα λεπτό στη σκηνή, για να παραλάβουν απολυτήριο. Είναι καιρός η Κύπρος να αρχίσει να συμβαδίζει με την εποχή της και να αφήσει τις απαρχαιωμένες αντιλήψεις εκεί που ανήκουν

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• «Ήθελα να βγω στη σκηνή να πάρω το απολυτήριό μου, όπως όλοι»
• Διευθυντής δεν έδωσε απολυτήριο Γυμνασίου σε έξι μαθητές για ένα… κούρεμα
• Παρατράγουδα στην τελετή αποφοίτησης για το... κούρεμα-Γονιός έριξε κροτίδα
• Γονιός πήγε σε σχολείο με κροτίδα, μαθήτρια είχε 350 απουσίες-Ανησυχία στο Υπουργείο