Α. Προκοπίου: Σε θέματα ενέργειας, δεν υπάρχει σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ Ισραήλ-Τουρκίας

Η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ προσφέρει μια ευκαιρία περαιτέρω αναβάθμισης της τριμερούς συνεργασίας μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, ανέφερε στο ΚΥΠΕ η Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, Ανώτερη Επιστημονική Συνεργάτιδα στο Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και Ιδρυτικό Μέλος του Ελληνοϊσραηλινού Φόρουμ.

Ερωτηθείσα τι σημαίνει η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων για τις δύο χώρες, η κ. Κουκκίδη-Προκοπίου είπε πως Τουρκία και Ισραήλ επιδιώκουν τελευταία την ομαλοποίηση των σχέσεών τους με χώρες με τις οποίες δεν διατηρούσαν διπλωματικές σχέσεις ή ήταν ακόμη και εχθρικές.

«Είναι σημαντικό να πούμε ότι το Ισραήλ έχει μπει σε μια τροχιά εξομάλυνσης των σχέσεών του με τον αραβικό κόσμο μέσω των Συμφωνιών του Αβραάμ, οι οποίες έγιναν υπό την προεδρία Τραμπ και επέτρεψαν στον αραβικό κόσμο να δει το Ισραήλ διαφορετικά, μακριά από το πρίσμα του Παλαιστινιακού, το οποίο καλώς ή κακώς έχει μπει σε δεύτερη μοίρα για τον αραβικό κόσμο σε ό,τι αφορά τις σχέσεις του με το Ισραήλ. Άρα προχωρούμε σε σχέσεις συμφέροντος μεταξύ σημαντικών αραβικών χωρών και του Ισραήλ, με πιο σημαντικό παράδειγμα την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία, η οποία θεωρείται, έστω και ανεπίσημα, ο ηγέτης των Αράβων στην περιοχή», ανέφερε.

Ταυτόχρονα, συμπλήρωσε, κάτι παρόμοιο πράττει και η Τουρκία, καθώς λόγω της σοβαρής οικονομικής κρίσης στην οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή, αλλά και των επερχόμενων εκλογών, ο Τούρκος Πρόεδρος χρειάζεται επιτυχίες που θα αποφέρουν εκλογικά οφέλη στους επόμενους 12 περίπου μήνες μέχρι τις κάλπες.

«Έτσι οι δύο παράλληλες πορείες έχουν συναντηθεί και τέμνονται. Το γεγονός αυτό δημιουργεί μια αίσθηση περισσότερης σταθερότητας σε περιφερειακό επίπεδο, ενώ εξυπηρετεί και τις ΗΠΑ, καθώς δημιουργεί δύο “εμπόδια” ενάντια στο Ιράν, γιατί μπορούμε να υποθέσουμε ότι παρά τις στενές σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν, το Ισραήλ αποβλέπει και σε οφέλη σε ζητήματα ασφάλειας από τη συνεργασία του με την Τουρκία», σχολίασε σχετικά.

Η κ. Κουκκίδη-Προκοπίου υπενθύμισε επίσης ότι πολύ πρόσφατα υπήρξε μια οργανωμένη προσπάθεια από το τουρκικό κράτος, το οποίο επενέβη και εμπόδισε επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών πολιτών από ιρανική οργάνωση στο έδαφος της Τουρκίας, προσθέτοντας πως «όλα αυτά μας δείχνουν ότι υπάρχουν κάποια κοινά συμφέροντα που λειτουργούν ως γνώμονας για την αναβίωση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ».

Αναφορικά με το πώς επηρεάζει η αποκατάσταση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων την Κύπρο και την Ελλάδα, η κ. Κουκκίδη-Προκοπίου επεσήμανε ότι οι δηλώσεις των Ισραηλινών ήταν έντονες τον τελευταίο καιρό, προετοιμάζοντας ίσως και το έδαφος για την «επανέναρξη» των σχέσεων με την Τουρκία και προσπαθώντας να καθησυχάσουν τις αντιδράσεις από την κυπριακή και την ελληνική πλευρά, τονίζοντας ακριβώς, όπως έπραξε και ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός στην τελευταία τριμερή σύνοδο τον Απρίλιο, ότι οι σχέσεις μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ είναι τόσο δυνατές πλέον που είναι δύσκολο να γυρίσουμε σε παλαιότερες εποχές.

«Νομίζω ότι αυτό έγινε πολύ έντονα αλλά και με σχέδιο για να προκαταλάβουν τις οποιεσδήποτε αντιδράσεις», σημείωσε, υπενθυμίζοντας την πρόσφατη ισραηλινή άσκηση σε ελληνικό θαλάσσιο χώρο ως αντίβαρο στις επιδιώξεις της Τουρκίας μέσω του τουρκολιβυκού συμφώνου στη συγκεκριμένη περιοχή.

«Δεν σημαίνει πως είμαστε σε ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος, όπου όταν κερδίζει κάτι η Τουρκία αυτόματα χάνει κάτι η Κύπρος και η Ελλάδα, και ακριβώς εδώ είναι ο ρόλος των υπόλοιπων δεσμών που έχουν δημιουργηθεί σε ακαδημαϊκό και πολιτικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο συνεργασίας μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών. Είναι μια ευκαιρία αναβάθμισης τέτοιου είδους συνεργασιών για να δείξουμε ότι υπάρχει και μια άλλη διάσταση και μια μεγαλύτερη υπόσταση σε αυτή την τριμερή συνεργασία», συμπλήρωσε.

Σε ερώτηση σχετικά με τον παράγοντα του Ιράν και για το κατά πόσο υπάρχει πεδίο συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ στη Συρία και στον Λίβανο, η κ. Κουκκίδη-Προκοπίου είπε πως το Ισραήλ ανησυχεί ιδιαίτερα από την παρουσία του Ιράν και στις δύο χώρες, καθώς έχει ουσιαστικά περικυκλωθεί από μια εχθρική χώρα, η οποία έχει φτάσει τα τελευταία χρόνια στα παράλια της Μεσογείου.

«Σίγουρα η Τουρκία έχει παρουσία στη Συρία και σκοπεύει να την αυξήσει, κατά συνέπεια δεν θα το έβρισκα περίεργο να υπάρχει κάποιου είδους συνεννόηση μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας για το τι ακριβώς θα συμβεί στη Συρία. Οι Ισραηλινοί θεωρούν πως μια αυξημένη τουρκική επιρροή στη Συρία θα περιορίσει κατά κάποιο τρόπο την επιρροή του Ιράν. Από την άλλη βλέπουμε ότι ο Λίβανος προσπαθεί να διευθετήσει τα ζητήματα ενέργειας τα οποία προκύπτουν από την οριοθέτηση της ΑΟΖ του και αν ισχύουν οι φήμες ότι γίνεται μια πολύ σημαντική προσπάθεια από μέρους τουρκικών λόμπι για να προχωρήσει ένας αγωγός από Ισραήλ προς Τουρκία αυτή τη φορά, ίσως θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι γίνεται μια προσπάθεια για ένα διαφορετικό ενεργειακό πλαίσιο στην περιοχή από αυτό που έχει στο πίσω μέρος του μυαλού της η Κυπριακή Δημοκρατία», σημείωσε.

Ταυτόχρονα, τόνισε πως σύμφωνα με Ισραηλινούς ειδικούς σε θέματα ενέργειας, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας και όσο οικονομικά ωφέλιμο και βιώσιμο να είναι ένα έργο αγωγού μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, δεν σημαίνει ότι υπάρχει το πολιτικό κεφάλαιο για να εδραιωθεί μια τέτοιου είδους συνεργασία.

«Είναι διαφορετικό να υπάρχει μια μακροχρόνια σχέση φιλίας και συνεργασίας, όπως αυτή μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, από μια σχέση ανάγκης μεταξύ δύο χωρών, όπως η Τουρκία και το Ισραήλ, οι οποίες μέχρι πρότινος δεν είχαν καν διπλωματικές σχέσεις», κατέληξε.

Πηγή: ΚΥΠΕ