Στιγμές που χαράχτηκαν στην ιστορία των EURO
10:42 - 10 Ιουνίου 2016
Το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ξεκίνησε με 17 χώρες και την τελική φάση στη Γαλλία, μόλις με τέσσερις συμμετοχές. Μελανά περιστατικά αμαύρωσαν τη διοργάνωση στα πρώτα βήματα καθώς το ‘60 η Ισπανία αρνήθηκε να αντιμετωπίσει την (μετέπειτα πρωταθλήτρια) Σοβιετική Ένωση για πολιτικούς λόγους, όπως έπραξε και η Ελλάδα το ‘64, που αποσύρθηκε παρά να παίξει με την Αλβανία. Το 1968 ο ημιτελικός Ιταλία – Σοβιετική Ένωση κρίθηκε στο στρίψιμο του νομίσματος (πρώτη και τελευταία φορά στην ιστορία). Η Δυτική Γερμανία, που πρώτη φορά μετείχε το 1968, πήρε το πρώτο της ευρωπαϊκό το 1972 στο Βέλγιο. Από το 1980 στην Ιταλία οι ομάδες της τελικής φάσης έγιναν οκτώ και η οικοδέσποινα προκρίνεται αυτόματα. Οι φιναλίστ έγιναν 16 το 1996. Ποια είναι όμως τα περιστατικά που έμειναν στην ιστορία;
Η λόμπα του Πανένκα
Στη διοργάνωση του 1976, την τελευταία που με τέσσερις φιναλίστ, στον τελικό αναμετρήθηκε η κάτοχος του τροπαίου - πρωταθλήτρια κόσμου Δ. Γερμανία και η Τσεχοσλοβακία. Τα «πάντσερ» ισοφάρισαν το 89’, ενώ στα πέναλτι ο Ούλι Χένες αστόχησε στο όγδοο κτύπημα της σειράς. Την μπάλα πήρε ο Άντονιν Πανένκα που με ολύμπια ψυχραιμία και τεράστιο θράσος έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής που κτυπούσε πέναλτι με λόμπα, στο κέντρο της εστίας. Το εύστοχο κτύπημά του έδωσε το Ευρωπαϊκό στην Τσεχοσλοβακία και στον ίδιο μια θέση στην ιστορία, καθώς στην ορολογία του ποδοσφαίρου υπάρχει το κτύπημα «α λα Πανένκα».
Στη διοργάνωση του 1976, την τελευταία που με τέσσερις φιναλίστ, στον τελικό αναμετρήθηκε η κάτοχος του τροπαίου - πρωταθλήτρια κόσμου Δ. Γερμανία και η Τσεχοσλοβακία. Τα «πάντσερ» ισοφάρισαν το 89’, ενώ στα πέναλτι ο Ούλι Χένες αστόχησε στο όγδοο κτύπημα της σειράς. Την μπάλα πήρε ο Άντονιν Πανένκα που με ολύμπια ψυχραιμία και τεράστιο θράσος έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής που κτυπούσε πέναλτι με λόμπα, στο κέντρο της εστίας. Το εύστοχο κτύπημά του έδωσε το Ευρωπαϊκό στην Τσεχοσλοβακία και στον ίδιο μια θέση στην ιστορία, καθώς στην ορολογία του ποδοσφαίρου υπάρχει το κτύπημα «α λα Πανένκα».
Εννιά γκολ ο Πλατινί
Το 1980 η Δ. Γερμανία ήταν για τρίτη συνεχόμενη φορά στον τελικό και έγινε η πρώτη χώρα που κέρδιζε τον τίτλο δεύτερη φορά. Η διοργάνωση του 1984 φιλοξενήθηκε δεύτερη φορά στη Γαλλία με τον Μισέλ Πλατινί να οδηγεί τους γηπεδούχος στην κορυφή, αφού σε πέντε αγώνες έβαλε εννιά γκολ (ένα με πέναλτι) – τα περισσότερα που έβαλε κάποιος σε τελική φάση έως σήμερα.
Το 1980 η Δ. Γερμανία ήταν για τρίτη συνεχόμενη φορά στον τελικό και έγινε η πρώτη χώρα που κέρδιζε τον τίτλο δεύτερη φορά. Η διοργάνωση του 1984 φιλοξενήθηκε δεύτερη φορά στη Γαλλία με τον Μισέλ Πλατινί να οδηγεί τους γηπεδούχος στην κορυφή, αφού σε πέντε αγώνες έβαλε εννιά γκολ (ένα με πέναλτι) – τα περισσότερα που έβαλε κάποιος σε τελική φάση έως σήμερα.
Το βολέ του Φαν Μπάστεν
Σίγουρα το πλέον διάσημο γκολ στην ιστορία της διοργάνωσης πέτυχε ο Μάρκο Φαν Μπάστεν. Ήταν το δεύτερο της Ολλανδίας στον τελικό με τους Σοβιετικούς στο Μόναχο – στον ημιτελικό οι «οράνιε» απέκλεισαν τη Δ. Γερμανία. Ο Φαν Μπάστεν έπιασε ένα βολέ στην κίνηση από πλάγια θέση, κρεμάζοντας τον Ντασάεφ και κάνοντας τον μεγάλο Ρίνους Μίχελς, να τρίβει τα μάτια του στον πάγκο. Αν όχι μεγαλύτερη, σίγουρα ίδιου μεγέθους με την έκπληξη της Ελλάδας, ήταν η επικράτηση της Δανίας το 1992. Οι Δανοί δεν είχαν προκριθεί στην τελική φάση αλλά την υστάτη κλήθηκαν να αντικαταστήσουν τη Γιουγκοσλαβία που εκδιώχθηκε λόγω του πολέμου. Μαζεύτηκαν άρον – άρον από τις παραλίες και όχι μόνο δεν πήγαν για τουρισμό στη Σουηδία αλλά έφτασαν μέχρι τον τελικό, επικρατώντας 2-0 της Γερμανίας.
Σίγουρα το πλέον διάσημο γκολ στην ιστορία της διοργάνωσης πέτυχε ο Μάρκο Φαν Μπάστεν. Ήταν το δεύτερο της Ολλανδίας στον τελικό με τους Σοβιετικούς στο Μόναχο – στον ημιτελικό οι «οράνιε» απέκλεισαν τη Δ. Γερμανία. Ο Φαν Μπάστεν έπιασε ένα βολέ στην κίνηση από πλάγια θέση, κρεμάζοντας τον Ντασάεφ και κάνοντας τον μεγάλο Ρίνους Μίχελς, να τρίβει τα μάτια του στον πάγκο. Αν όχι μεγαλύτερη, σίγουρα ίδιου μεγέθους με την έκπληξη της Ελλάδας, ήταν η επικράτηση της Δανίας το 1992. Οι Δανοί δεν είχαν προκριθεί στην τελική φάση αλλά την υστάτη κλήθηκαν να αντικαταστήσουν τη Γιουγκοσλαβία που εκδιώχθηκε λόγω του πολέμου. Μαζεύτηκαν άρον – άρον από τις παραλίες και όχι μόνο δεν πήγαν για τουρισμό στη Σουηδία αλλά έφτασαν μέχρι τον τελικό, επικρατώντας 2-0 της Γερμανίας.
Το «χρυσό» γκολ
Το 1996 στην Αγγλία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά ο κανόνας του «χρυσού» γκολ το οποίο έμελλε να κρίνει και τη διοργάνωση. Το πέτυχε ο Γερμανός Όλιβερ Μπίρχοφ στο 5ο λεπτό της παράτασης, παίρνοντας εκδίκηση από τους Τσέχους για την ήττα στον τελικό είκοσι χρόνια νωρίτερα. Και η διοργάνωση του 2000, η πρώτη που φιλοξενήθηκε σε δύο χώρες (Βέλγιο – Ολλανδία) κρίθηκε από τον ίδιο κανόνα. Μάλιστα το πρώτο… μπαμ έγινε στον ημιτελικό Γαλλία – Πορτογαλία που πήγαινε ολοταχώς για τα πέναλτι, πριν ο Ζιντάν ευστοχήσει σε πέναλτι στο 117’ – η απόφαση του διαιτητή Μπένκο προκάλεσε σύρραξη. Στον τελικό με τους Ιταλούς, ο Τρεζεγκέ έβαλε το «χρυσό» γκολ στο 103’ ενώ οι «τρικολόρ» είχαν ισοφαρίσει στο τρίτο λεπτό των καθυστερήσεων. Στην ιστορία έμεινε και ο ημιτελικός Ιταλία - Ολλανδία, όπου οι γηπεδούχοι έχασαν πέντε πέναλτι (δύο στην κανονική διάρκεια, τρία στη «ρωσική ρουλέτα»). Η UEFA αντικατέστησε το «χρυσό» γκολ με το «αργυρό» (το παιχνίδι δεν τελειώνει ακαριαία αλλά στο ημίχρονο).
Το 1996 στην Αγγλία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά ο κανόνας του «χρυσού» γκολ το οποίο έμελλε να κρίνει και τη διοργάνωση. Το πέτυχε ο Γερμανός Όλιβερ Μπίρχοφ στο 5ο λεπτό της παράτασης, παίρνοντας εκδίκηση από τους Τσέχους για την ήττα στον τελικό είκοσι χρόνια νωρίτερα. Και η διοργάνωση του 2000, η πρώτη που φιλοξενήθηκε σε δύο χώρες (Βέλγιο – Ολλανδία) κρίθηκε από τον ίδιο κανόνα. Μάλιστα το πρώτο… μπαμ έγινε στον ημιτελικό Γαλλία – Πορτογαλία που πήγαινε ολοταχώς για τα πέναλτι, πριν ο Ζιντάν ευστοχήσει σε πέναλτι στο 117’ – η απόφαση του διαιτητή Μπένκο προκάλεσε σύρραξη. Στον τελικό με τους Ιταλούς, ο Τρεζεγκέ έβαλε το «χρυσό» γκολ στο 103’ ενώ οι «τρικολόρ» είχαν ισοφαρίσει στο τρίτο λεπτό των καθυστερήσεων. Στην ιστορία έμεινε και ο ημιτελικός Ιταλία - Ολλανδία, όπου οι γηπεδούχοι έχασαν πέντε πέναλτι (δύο στην κανονική διάρκεια, τρία στη «ρωσική ρουλέτα»). Η UEFA αντικατέστησε το «χρυσό» γκολ με το «αργυρό» (το παιχνίδι δεν τελειώνει ακαριαία αλλά στο ημίχρονο).
Ειρωνικά, το 2004 ο Τραϊανός Δέλλας σκοράρει στην εκπνοή του α’ ημιχρόνου της παράτασης με τους Τσέχους, ένα «αργυρό»… ολόχρυσο γκολ. Στον τελικό της Λισαβόνας, η ομάδα του Ρεχάγκελ κερδίζει δεύτερη φορά στη διοργάνωση την οικοδέσποινα Πορτογαλία, σημειώνοντας την πιο μεγάλη επιτυχία στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Τα δύο τελευταία τουρνουά έμειναν στην ιστορία διότι η Ισπανία έγινε η πρώτη χώρα που κερδίζει το EURO δύο συνεχόμενες φορές.
