«Όσοι προτείνουν εναλλακτικά μοντέλα να εξηγήσουν πώς θα λειτουργήσουν»

Όλοι θεωρούν ότι το υφιστάμενο καθεστώς στην Κύπρο δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα, δήλωσε ο Βρετανός ‘Υπατος Αρμοστής στη Λευκωσία Στίβεν Λίλι, προσθέτοντας παράλληλα ότι εάν κάποιοι θέλουν να προτείνουν εναλλακτικά μοντέλα, τότε θα πρέπει να εξηγήσουν πώς θα λειτουργήσουν αυτά τα μοντέλα.

Σε συνέντευξή του στην τ/κ εφημερίδα Γενί Ντουζέν το Σάββατο, ο κ. Λίλι είπε ότι πρέπει να γίνει μια «πολύ καλή προετοιμασία» πριν τη σύγκληση μιας διεθνούς διάσκεψης για το Κυπριακό, γιατί –κατά τον ίδιον –μια νέα αποτυχία θα είναι «πιο κακό για την Κύπρο».

Ο Βρετανός διπλωμάτης αναφέρθηκε και σε «παράθυρο ευκαιρίας» για λύση, τονίζοντας ότι αυτό είναι «πολύ περιορισμένο» και «σίγουρα δεν θα είναι ανοικτού τέλους η διαδικασία του».

Χαρακτήρισε σημαντικό το γεγονός ότι αυξάνεται η εξάρτηση των κατεχομένων από την Τουρκία, προειδοποιώντας ότι όσο λιγότεροι είναι οι Τ/κ στο βόρειο τμήμα του νησιού, τόσο πιο πολύ δύσκολη θα γίνεται η επανένωση.

Σε ό,τι αφορά το στάτους κβο στο νησί, έκανε λόγο για αλλαγή του «πολιτικού καθεστώτος» των κατεχομένων, ένα ρίσκο που αυξάνεται όσο περνά ο καιρός, όπως ανέφερε.

Είπε ότι υπάρχουν πολλές συζητήσεις αυτή τη στιγμή σχετικά με εναλλακτικά μοντέλα ωστόσο κανείς δεν έχει δώσει επαρκείς εξηγήσεις, προσθέτοντας ότι «Εξ όσων γνωρίζω στο τραπέζι εκτός από τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία δεν υπάρχει κάτι άλλο».
 
Η θέση του ΗΒ επί του θέματος είναι ότι έχει ξοδευθεί πολύς χρόνος και κόπος για τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και αυτό το μοντέλο αντικατοπτρίζεται στις αποφάσεις και τις διαπραγματεύσεις των ΗΕ μέχρι σήμερα.

«Ναι, ίσως δεν είναι απλό. Ναι, ίσως δεν είναι άριστο. Όμως, εάν κάποιοι θέλουν να προτείνουν εναλλακτικά μοντέλα – και αυτό το κάνουν λίαν θεμιτά – τότε θα πρέπει να εξηγήσουν επίσης πώς θα λειτουργήσουν αυτά τα μοντέλα, τί θα περιέχουν και πώς θα ξεπεραστούν συγκεκριμένα εμπόδια που θα έχουν σχέση με αυτά» συμπλήρωσε.
 
Ερωτηθείς εάν έχει προταθεί κάποιο εναλλακτικό μοντέλο, ο κ. Λίλι απάντησε ότι σε αυτούς δεν έγινε πρόταση για εναλλακτικό μοντέλο από κανέναν. Όπως ανέφερε, αυτό που αντελήφθηκε ο ίδιος από τις συζητήσεις στην ε/κ πλευρά είναι το εξής: Ακόμα και αν γίνονται αυτές οι συζητήσεις, ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου έχει πει με ξεκάθαρο τρόπο ότι η θέση του κόμματός του είναι ακόμα υπέρ μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.
 
Στην ερώτηση εάν η χαλαρή ομοσπονδία θα μπορούσε να είναι ένα από τα μοντέλα, ο Στέφεν Λίλι  απάντησε ότι βεβαίως και υπάρχουν περισσότερα από ένα μοντέλα ομοσπονδίας. Μπορείτε να ιδρύσετε μια ομοσπονδία ισχυρή όπως της Γερμανίας, ή μια χαλαρή όπως εκείνη του Βελγίου, εξήγησε. Βεβαίως αυτό, πόσο ισχυρή σε αρμοδιότητες θα είναι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σε σχέση με τις συνιστώσες πολιτείες, είναι μια από τις λεπτομέρειες για τις οποίες πρέπει ληφθεί απόφαση σε σχέση με τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, πρόσθεσε.
 
Ερωτηθείς εάν ο ίδιος θεωρεί ότι οι πλευρές είναι σίγουρες τί θέλουν, ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής απάντησε πως είναι ξεκάθαρο τί θέλουν οι πλευρές. Το πρόβλημα, είπε, είναι ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ του τί θέλουν οι πλευρές και η δυσκολία που υπάρχει είναι πώς αυτή η διαφορά θα γεφυρωθεί.

Κληθείς να σχολιάσει τη δήλωση του Βρετανού ΥΠΕΞ, Τζέρεμι Χαντ, μετά τη συνάντηση των ΥΠΕΞ των τριών εγγυητριών χωρών στη Νέα Υόρκη, πως υπάρχει έδαφος για να συνεχιστεί η συζήτηση μεταξύ των εγγυητριών, αλλά παράλληλα ότι είναι δύσκολο να υπάρξει ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων της Κύπρου και των εθνικών συμφερόντων κάποιων άλλων χωρών, ο κ. Λίλλι είπε ότι πρόκειται για έκφραση που αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Υπάρχει, σημείωσε, μια σειρά από δύσκολα ζητήματα που πρέπει να αρθούν για την επίλυση του Κυπριακού. Κάποια, είπε, αφορούν μόνο τις δύο κοινότητες, ωστόσο όλοι μας γνωρίζουμε ότι ένα από τα πιο δύσκολα θέματα είναι το μέλλον της παρουσίας του τουρκικού στρατού στο νησί. Και σίγουρα, υπέδειξε, αυτό το θέμα δεν ενδιαφέρει μόνο τις δύο κοινότητες στο νησί, αλλά και την Τουρκία.

Ερωτηθείς σχετικά με τις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν στις διαπραγματεύσεις, και κληθείς να πει τι είχε απομείνει, πλησιάζοντας τόσο πολύ σε μια λύση, ώστε να υπάρξει ομογνωμία στα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων ή μήπως γίνονται βήματα προς τα πίσω σε θέματα που είχαν συμφωνηθεί, ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής υπενθύμισε ότι όλοι γνωρίζουν για τις παραμέτρους της λύσης με τα 6 κύρια θέματα, εκ των οποίων σε κάποια, οι θέσεις των πλευρών είναι πολύ κοντά αλλά και εκεί υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες που πρέπει να επιλυθούν.
 
Στην ερώτηση εάν αναμένει ο ίδιος ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο δεδομένου ότι η ExxonMobil δήλωσε ότι θα αρχίσει σύντομα γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ και η Τουρκία ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε γεώτρηση στο τέλος Οκτωβρίου, ο κ. Λίλι απάντησε ότι δεν θέλει να δει ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. «Αναγνωρίζουμε την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και το δικαίωμα της να επωφεληθεί από τις πηγές σε αυτή την περιοχή. Βεβαίως ελπίζουμε ότι όλοι οι Κύπριοι θα μπορέσουν να επωφεληθούν από αυτό το φυσικό πλούτο».
 
Στην ερώτηση εάν αυτό θα είναι δυνατόν μόνο με μία λύση, ο Βρετανός Αρμοστής είπε ότι υπάρχουν περισσότεροι από ένας τρόπος επίλυσης αυτού του θέματος. Εάν το Κυπριακό επιλυθεί συνολικά στο πλαίσιο μιας ΔΔΟ, τότε αυτές οι πηγές θα είναι ομοσπονδιακές και τα έσοδα θα μοιραστούν, είπε. Υπενθύμισε παράλληλα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ανακοινώσει ότι από τα οικονομικά οφέλη θα ωφεληθούν και οι δύο κοινότητες και θα δημιουργηθεί ένα εθνικό ταμείο. Αυτό, σημείωσε, σε μια πιθανή λύση.
 
Σε ερώτηση κατά πόσο το ΗΒ κάνει οτιδήποτε για να αποφευχθεί μια ένταση, ο κ. Λίλι είπε ότι «εάν θεωρούμε ότι αυτό το ζήτημα είναι συνδυασμένο με το Κυπριακό, η βασική προσέγγιση είναι να υπερασπιζόμαστε τη συνολική επίλυση του Κυπριακού και θα συνεχίσουμε γι’ αυτό τις επαφές με όλες τις πλευρές».

Σε σχέση με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ ο Βρετανός Αρμοστής είπε ότι βρίσκεται εδώ για να προστατεύσει την ειρήνη και δεν είναι μέρος ενός πολιτικού παζαρέματος. Πρέπει να αξιολογηθούν οι υφιστάμενες συνθήκες και τα δεδομένα υπέρ και κατά της ανανέωσης της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, είπε. «Εμείς υποστηρίξαμε την άποψη ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο η ΟΥΝΦΙΚΥΠ στη διαφύλαξη της ειρήνης και της σταθερότητας και ιδιαίτερα στο να εμποδίσει γεγονότα που θα άνοιγα το δρόμο σε αποσταθεροποίηση».
 
Κληθείς να πει την άποψή του για την πρόταση που φέρεται να διατυπώθηκε τον περασμένο Ιούλιο κατά τις συζητήσεις για αναθεώρηση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ για έναν μηχανισμό απευθείας επικοινωνίας μεταξύ της ε/κ και της τ/κ πλευράς, «ένας μηχανισμός απευθείας επικοινωνίας μεταξύ των στρατιωτικών αρχών των δύο πλευρών, ένα θέμα που καταγράφηκε και στην έκθεση του ΓΓ», ο κ. Λίλι είπε ότι εάν γίνεται προσπάθεια να εξαληφθεί η ασυμφωνία μεταξύ των πλευρών, πρέπει οι άνθρωποι να αρχίσουν να μιλούν μεταξύ τους.

 

Πηγή: ΚΥΠΕ