Ν. Κοτζιάς: Ο Έιντε έλεγε ψέματα, έπαιζε το Κυπριακό σαν μια παρτίδα πόκερ
14:13 - 26 Οκτωβρίου 2018
Απαλλαγμένος από τον «μανδύα» του Υπουργού Εξωτερικών και διατεθειμένος να μιλήσει για όλους και για όλα εμφανίστηκε σε τηλεοπτική συνέντευξη ο τέως επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας Νίκος Κοτζιάς.
Μιλώντας στην εκπομπή του ΣΙΓΜΑ «Μεσημέρι και Κάτι», ο κύριος Κοτζιάς αναφέρθηκε στους λόγους αποτυχίας της διαπραγμάτευσης στο Κρανς Μοντάνα, στο έντονο παρασκήνιο που προηγήθηκε και ακολούθησε, καθώς και στον ρόλο του τότε Ειδικού Συμβούλου του Γ.Γ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Έσπεν Μπαρθ Έιντε.
Ο Νίκος Κοτζιάς σημείωσε πως πριν τη Γενεύη και το Κρανς Μοντανά είχε υπογραμμίσει την ανάγκη να υπάρξει προηγουμένως συζήτηση μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας για συγκλίσεις στο θέμα των εγγυήσεων. «Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν συνέβη και η όλη προσπάθεια κατέληξε σε αποτυχία» είπε ο κ. Κοτζιάς ενώ εξέφρασε την εκτίμηση πως στη νέα προσπάθεια, κάτι τέτοιο θα αποφευχθεί αφού υπήρξε ήδη συμφωνία ανάμεσα σε Τσίπρα και Ερντογάν για διαβουλεύσεις πριν από οποιαδήποτε νέα προσπάθεια.
Για το θέμα των εγγυήσεων, ο τέως Έλληνας ΥΠΕΞ σημείωσε πως η Τουρκία σε κάθε ευκαιρία προσπαθεί να το εμπλέξει με εσωτερικές πτυχές της λύσης. «Εγώ όσες φορές συνέβη, τους το αρνήθηκα και εξήγησα πως με βάση το διεθνή νόμο και την ιστορία δεν επιτρέπεται εμείς (σ.σ εννοεί Ελλάδα και Τουρκία) να μπούμε σε ένα διάλογο για την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού», είπε.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον Αντόνιο Γκουτέρες και στον ρόλο που ο ίδιος έπαιξε και θα παίξει στις προσπάθειες για λύση. «Σε αντίθεση με τον προηγούμενο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, στον Αντόνιο Γκουτέρες έχω βαθύ σεβασμό και εκτίμηση. Για εμάς είναι μια κατάκτηση αυτό που ο ίδιος είπε. Πως η Κύπρος δηλαδή, θα πρέπει να είναι ένα κανονικό κράτος. Και για να είναι ένα κανονικό κράτος η Κύπρος, θα πρέπει να φύγουν τα τουρκικά στρατεύματα, το 99% των οποίων βρίσκονται παράνομα στο νησί ακόμα και με τη συνθήκη εγγυήσεως του 1960».
Ο κ. Κοτζιάς επανέλαβε πως ο ίδιος φεύγει ανακουφισμένος από τη θέση του ΥΠΕΞ γνωρίζοντας πως οποιαδήποτε νέα προσπάθεια διαπραγμάτευσης θα ξεκινήσει από καλύτερη βάση.
«Τώρα που έφυγα από ΥΠΕΞ, ακόμα μέσα στη βαριά οδύνη που καβαλάω από τότε που ήμουν φοιτητής για όσα έγιναν στην Κύπρο, νιώθω ανακουφισμένος διότι η διαπραγμάτευση θα ξεκινήσει από καλύτερη βάση από τις άλλες των τελευταίων δεκαετιών γιατί μπήκε στο τραπέζι το θέμα των εγγυήσεων το οποίο είναι θεμελιακό ζήτημα όσο αφορά τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού» είπε.
Έλεγε ψέματα ο Έιντε
Σε ερώτηση για το Κρανς Μοντάνα και τις στιγμές που φτάσαμε κοντά στη λύση ο Νίκος Κοτζιάς αναφέρθηκε εκτενώς κυρίως στο ρόλο που έπαιξε σε αυτό ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε. «Κάθε διαπραγμάτευση έχει τα ζικ-ζακ της. Ο κ. Έιντε ένιωθε κάθε μέρα πως είναι κοντά στη λύση. Δεν είναι αλήθεια ότι Τσίπρας και Ερντογάν θα έπαιρναν τα αεροπλάνα και θα έρχονταν αν είμασταν κοντά σε λύση. Ήταν ένα πρωινό στο τραπέζι της συνάντησης με είδε ο Έιντε και μου λέει ΄έρχονται οι Πρωθυπουργοί΄. Ποιοι Πρωθυπουργοί έρχονται του λέω. Ό Ερντογαν και ο Τσίπρας΄ λέει. Διερωτήθηκα μπας και συνεννοήθηκαν και εγώ δεν το ξέρω. Πήρα αμέσως τηλέφωνο τον Αλέξη Τσίπρα ο οποίος μου είπε σοβαρά πράγματα είναι αυτά; Δεν θα συνεννοούμουν πρώτα με εσένα;»
Και συνέχισε ο κ. Κοτζιάς: «Πήγα στον Έιντε και του είπα λες ψέματα. Μου απάντησε πως απλά έκανε μια προσπάθεια. Ήτανε ψέμα. Μάλιστα υπήρξε ένα τηλεφώνημα μεταξύ των πρωθυπουργών των δύο χωρών που συμφώνησαν πως δεν υπήρξε πρόοδος στη διαπραγμάτευση και δεν θα ερχόντουσαν. (…) Συνήθιζε να λέει ψέματα. Για αυτό έλεγα σε όλους πως κανείς πρέπει να είναι προσεχτικός μαζί του. Φιλικός, ευχάριστος άνθρωπος όμως δεν μπορεί η διαπραγμάτευση για την Κύπρο να βασίζεται σε καλά αισθήματα και καλές διαθέσεις. Αυτά είναι για την ταβέρνα με τους φίλους».
«Ο κ. Έιντε ήρθε ένα πρωί» πρόσθεσε ο Ν. Κοτζιάς, «ειδοποίησε όλους ότι έρχονται οι πρωθυπουργοί, χωρίς να έχει μιλήσει με κανένα πρωθυπουργό, μας το έφερε σαν τετελεσμένο, ομολογώντας μετά πως έλεγε ψέματα, παίζοντας το Κυπριακό σαν μια παρτίδα πόκερ. Για αυτό εγώ παρά τη φιλική μου διάθεση και έχουμε φιλική σχέση κατά τα άλλα ποτέ δεν τον εμπιστεύτηκα και ήμουνα πολύ αυστηρός μαζί του, γιατί εδώ παίζουμε με τις ψυχές χιλιάδων ανθρώπων».
Μιλώντας στην εκπομπή του ΣΙΓΜΑ «Μεσημέρι και Κάτι», ο κύριος Κοτζιάς αναφέρθηκε στους λόγους αποτυχίας της διαπραγμάτευσης στο Κρανς Μοντάνα, στο έντονο παρασκήνιο που προηγήθηκε και ακολούθησε, καθώς και στον ρόλο του τότε Ειδικού Συμβούλου του Γ.Γ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Έσπεν Μπαρθ Έιντε.
Ο Νίκος Κοτζιάς σημείωσε πως πριν τη Γενεύη και το Κρανς Μοντανά είχε υπογραμμίσει την ανάγκη να υπάρξει προηγουμένως συζήτηση μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας για συγκλίσεις στο θέμα των εγγυήσεων. «Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν συνέβη και η όλη προσπάθεια κατέληξε σε αποτυχία» είπε ο κ. Κοτζιάς ενώ εξέφρασε την εκτίμηση πως στη νέα προσπάθεια, κάτι τέτοιο θα αποφευχθεί αφού υπήρξε ήδη συμφωνία ανάμεσα σε Τσίπρα και Ερντογάν για διαβουλεύσεις πριν από οποιαδήποτε νέα προσπάθεια.
Για το θέμα των εγγυήσεων, ο τέως Έλληνας ΥΠΕΞ σημείωσε πως η Τουρκία σε κάθε ευκαιρία προσπαθεί να το εμπλέξει με εσωτερικές πτυχές της λύσης. «Εγώ όσες φορές συνέβη, τους το αρνήθηκα και εξήγησα πως με βάση το διεθνή νόμο και την ιστορία δεν επιτρέπεται εμείς (σ.σ εννοεί Ελλάδα και Τουρκία) να μπούμε σε ένα διάλογο για την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού», είπε.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον Αντόνιο Γκουτέρες και στον ρόλο που ο ίδιος έπαιξε και θα παίξει στις προσπάθειες για λύση. «Σε αντίθεση με τον προηγούμενο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, στον Αντόνιο Γκουτέρες έχω βαθύ σεβασμό και εκτίμηση. Για εμάς είναι μια κατάκτηση αυτό που ο ίδιος είπε. Πως η Κύπρος δηλαδή, θα πρέπει να είναι ένα κανονικό κράτος. Και για να είναι ένα κανονικό κράτος η Κύπρος, θα πρέπει να φύγουν τα τουρκικά στρατεύματα, το 99% των οποίων βρίσκονται παράνομα στο νησί ακόμα και με τη συνθήκη εγγυήσεως του 1960».
Ο κ. Κοτζιάς επανέλαβε πως ο ίδιος φεύγει ανακουφισμένος από τη θέση του ΥΠΕΞ γνωρίζοντας πως οποιαδήποτε νέα προσπάθεια διαπραγμάτευσης θα ξεκινήσει από καλύτερη βάση.
«Τώρα που έφυγα από ΥΠΕΞ, ακόμα μέσα στη βαριά οδύνη που καβαλάω από τότε που ήμουν φοιτητής για όσα έγιναν στην Κύπρο, νιώθω ανακουφισμένος διότι η διαπραγμάτευση θα ξεκινήσει από καλύτερη βάση από τις άλλες των τελευταίων δεκαετιών γιατί μπήκε στο τραπέζι το θέμα των εγγυήσεων το οποίο είναι θεμελιακό ζήτημα όσο αφορά τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού» είπε.
Έλεγε ψέματα ο Έιντε
Σε ερώτηση για το Κρανς Μοντάνα και τις στιγμές που φτάσαμε κοντά στη λύση ο Νίκος Κοτζιάς αναφέρθηκε εκτενώς κυρίως στο ρόλο που έπαιξε σε αυτό ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε. «Κάθε διαπραγμάτευση έχει τα ζικ-ζακ της. Ο κ. Έιντε ένιωθε κάθε μέρα πως είναι κοντά στη λύση. Δεν είναι αλήθεια ότι Τσίπρας και Ερντογάν θα έπαιρναν τα αεροπλάνα και θα έρχονταν αν είμασταν κοντά σε λύση. Ήταν ένα πρωινό στο τραπέζι της συνάντησης με είδε ο Έιντε και μου λέει ΄έρχονται οι Πρωθυπουργοί΄. Ποιοι Πρωθυπουργοί έρχονται του λέω. Ό Ερντογαν και ο Τσίπρας΄ λέει. Διερωτήθηκα μπας και συνεννοήθηκαν και εγώ δεν το ξέρω. Πήρα αμέσως τηλέφωνο τον Αλέξη Τσίπρα ο οποίος μου είπε σοβαρά πράγματα είναι αυτά; Δεν θα συνεννοούμουν πρώτα με εσένα;»
Και συνέχισε ο κ. Κοτζιάς: «Πήγα στον Έιντε και του είπα λες ψέματα. Μου απάντησε πως απλά έκανε μια προσπάθεια. Ήτανε ψέμα. Μάλιστα υπήρξε ένα τηλεφώνημα μεταξύ των πρωθυπουργών των δύο χωρών που συμφώνησαν πως δεν υπήρξε πρόοδος στη διαπραγμάτευση και δεν θα ερχόντουσαν. (…) Συνήθιζε να λέει ψέματα. Για αυτό έλεγα σε όλους πως κανείς πρέπει να είναι προσεχτικός μαζί του. Φιλικός, ευχάριστος άνθρωπος όμως δεν μπορεί η διαπραγμάτευση για την Κύπρο να βασίζεται σε καλά αισθήματα και καλές διαθέσεις. Αυτά είναι για την ταβέρνα με τους φίλους».
«Ο κ. Έιντε ήρθε ένα πρωί» πρόσθεσε ο Ν. Κοτζιάς, «ειδοποίησε όλους ότι έρχονται οι πρωθυπουργοί, χωρίς να έχει μιλήσει με κανένα πρωθυπουργό, μας το έφερε σαν τετελεσμένο, ομολογώντας μετά πως έλεγε ψέματα, παίζοντας το Κυπριακό σαν μια παρτίδα πόκερ. Για αυτό εγώ παρά τη φιλική μου διάθεση και έχουμε φιλική σχέση κατά τα άλλα ποτέ δεν τον εμπιστεύτηκα και ήμουνα πολύ αυστηρός μαζί του, γιατί εδώ παίζουμε με τις ψυχές χιλιάδων ανθρώπων».
Ευθύνη της Τουρκίας το ναυάγιο
Αναφερόμενος στο ναυάγιο του Κρανς Μοντανά ο τέως Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε πως την αποκλειστικότητα της ευθύνης, την έχει η τουρκική πλευρά που όταν τα πράγματα μπήκαν στο τραπέζι έδειξε τον πραγματικό της εαυτό.
«Ο κ. Γκουτέρες έφτασε με υπερατλαντική πτήση στην Ελβετία. Όταν πήγαμε στη διαπραγμάτευση ήταν 25 ώρες άυπνος και έκανε ωφέλιμες προσπάθειες για τη λύση του Κυπριακού. Η διαπραγμάτευση χάλασε γιατί υποχώρησε σε αυτά που είχε συζητήσει νωρίτερα μαζί του η Τουρκία» είπε ο κ. Κοτζιάς.
Ακόμη ο Ν. Κοτζιάς μίλησε και για τα κέρδη που έχει η δική μας πλευρά από το Κρανς Μοντανά. Πρώτον, σύμφωνα με τον ίδιο, έχουμε την έννοια και την αίσθηση του κανονικού κράτους. Δεύτερον ότι για πρώτη φορά, πάρα πολλά κράτη και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, αντιμετωπίζουν την Κύπρο όχι «μόνο» ως πρόβλημα του ΟΗΕ, αλλά ως κράτος με μεγάλες δυνατότητες και χωρητικότητες, με ένα ιδιαίτερο γεωπολιτικό ρόλο στην περιοχή. Και τρίτο το γεγονός ότι τα δύο κοινοβουλευτικά σώματα στις ΗΠΑ προετοιμάζονται για την κατάργηση του εμπάργκο σε βάρος της Κύπρου.
Αναφερόμενος στην συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Τούρκο ΥΠΕΞ στη Νέα Υόρκη, ο κ. Κοτζιάς αποκάλυψε πως ο Τούρκος ομόλογος του του είχε εκφράσει την επιθυμία να συναντηθεί με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Όπως είπε στη συγκεκριμένη περίπτωση έπαιξε απλά τον ρόλο του αγγελιοφόρου από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Σύμφωνα με τον ίδιο ο Τούρκος ΥΠΕΞ του εξέφρασε την επιθυμία του στο πλαίσιο της συνάντησης που είχαν στη Σμύρνη στα εγκαίνια του ελληνικού προξενείου.
Αναφερόμενος στο ναυάγιο του Κρανς Μοντανά ο τέως Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε πως την αποκλειστικότητα της ευθύνης, την έχει η τουρκική πλευρά που όταν τα πράγματα μπήκαν στο τραπέζι έδειξε τον πραγματικό της εαυτό.
«Ο κ. Γκουτέρες έφτασε με υπερατλαντική πτήση στην Ελβετία. Όταν πήγαμε στη διαπραγμάτευση ήταν 25 ώρες άυπνος και έκανε ωφέλιμες προσπάθειες για τη λύση του Κυπριακού. Η διαπραγμάτευση χάλασε γιατί υποχώρησε σε αυτά που είχε συζητήσει νωρίτερα μαζί του η Τουρκία» είπε ο κ. Κοτζιάς.
Ακόμη ο Ν. Κοτζιάς μίλησε και για τα κέρδη που έχει η δική μας πλευρά από το Κρανς Μοντανά. Πρώτον, σύμφωνα με τον ίδιο, έχουμε την έννοια και την αίσθηση του κανονικού κράτους. Δεύτερον ότι για πρώτη φορά, πάρα πολλά κράτη και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, αντιμετωπίζουν την Κύπρο όχι «μόνο» ως πρόβλημα του ΟΗΕ, αλλά ως κράτος με μεγάλες δυνατότητες και χωρητικότητες, με ένα ιδιαίτερο γεωπολιτικό ρόλο στην περιοχή. Και τρίτο το γεγονός ότι τα δύο κοινοβουλευτικά σώματα στις ΗΠΑ προετοιμάζονται για την κατάργηση του εμπάργκο σε βάρος της Κύπρου.
Αναφερόμενος στην συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Τούρκο ΥΠΕΞ στη Νέα Υόρκη, ο κ. Κοτζιάς αποκάλυψε πως ο Τούρκος ομόλογος του του είχε εκφράσει την επιθυμία να συναντηθεί με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Όπως είπε στη συγκεκριμένη περίπτωση έπαιξε απλά τον ρόλο του αγγελιοφόρου από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Σύμφωνα με τον ίδιο ο Τούρκος ΥΠΕΞ του εξέφρασε την επιθυμία του στο πλαίσιο της συνάντησης που είχαν στη Σμύρνη στα εγκαίνια του ελληνικού προξενείου.
