Ο Σπύρος Σολωμού στον REPORTER: Δεν ξεχνώ, αλλά δεν έχω και μίσος
16:01 - 13 Νοεμβρίου 2018
14 Αυγούστου 1996. Τρεις ημέρες μετά τη βάρβαρη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ από τους Γκρίζους Λύκους στο οδόφραγμα της Δερύνειας. Η ημέρα της κηδείας του… Ομάδα Ελληνοκύπριων διαδηλωτών φθάνει στο οδόφραγμα της ακριτικής κωμόπολης για να εναποθέσει λουλούδια στο χώρο της δολοφονίας του Τάσου.
Από απέναντι κάνει την εμφάνισή της…αγέλη Γκρίζων Λύκων, οι οποίοι αρχίζουν να προκαλούν, πετούν πέτρες, η σκηνή μετατρέπεται σε πραγματικό πεδίο μάχης.
Ανάμεσα στους Ε/κ διαδηλωτές και ο Σολώμος Σολωμού, ξάδερφος του Τάσου Ισαάκ. Ξεφεύγοντας από τον κλοιό των αντρών της ειρηνευτικής δύναμης, ο Σολωμός Σολωμού εισέρχεται στη νεκρή ζώνη και ανεβαίνει στον ιστό για να κατεβάσει την τουρκική σημαία. O Tουρκοκύπριος πολιτικός Κενάν Ακίν από το απέναντι φυλάκιο του κατοχικού στρατού ανοίγει πυρ, τον πυροβολεί.
Μια σφαίρα καρφώνεται στον λαιμό του και μια δεύτερη στο μάγουλο του Σολώμου, ο οποίος πέφτει νεκρός. Ο Σολωμός Σολωμού αφήνει την τελευταία του πνοή εκεί που μόλις λίγες ημέρες προηγουμένως δολοφονείτο ο ξάδερφός του, Τάσος Ισαάκ.
«Όσοι με τον Χάρο γίναν φίλοι, με τσιγάρο φεύγουνε στα χείλη…», τραγούδησε κάποια χρόνια αργότερα ο Μητροπάνος. Έτσι ακριβώς όπως με το τσιγάρο στα χείλη έφυγε ο Σολωμός Σολωμού. Στα «τρελά του όνειρα δοσμένος» για να γίνει φίλος με τον Χάρο…Και να περάσει, όπως και ο Τάσος Ισαάκ, στο πάνθεο των αθανάτων.
12 Νοεμβρίου 2018, μεσημέρι… Όλα είναι έτοιμα για την πολυσυζητημένη διάνοιξη του οδοφράγματος της Δερύνειας.
Πλήθος κόσμου περιμένει με ανυπομονησία την… μεγάλη στιγμή, την στιγμή που θα περάσει το οδόφραγμα, που μετά από 44 χρόνια θα μπορέσει ν’ αντικρίσει ξανά τις περιουσίες του, να βρεθεί και να περπατήσει ξανά στα χώματα που τόσο βίαια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει.
Υπάρχουν, όμως, στον χώρο και λίγοι που δεν πήγαν για να περάσουν στα κατεχόμενα, είναι αυτοί που δεν συμφωνούν με τη διάνοιξη του συγκεκριμένου οδοφράγματος. Πήγαν απλά για να εκφράσουν τη διαφωνία τους.
Μεταξύ τους, και o Σπύρος Σολωμού, πατέρας του Σολωμού Σολωμού, με τη φωτογραφία του ήρωα γιου του, του Σολάκη του, στο χέρι.
Είχαμε κανονίσει εκ των προτέρων να μας παραχωρήσει μια συνέντευξη ο κ. Σπύρος. Αλλιώς είχαμε σκεφτεί και προγραμματίσει την κουβέντα μας μαζί του, αλλιώς μας βγήκε ένεκα των γεγονότων και της έντασης που επικράτησε χθες στο οδόφραγμα.
Ξεκινήσαμε αναπόφευκτα τη συνομιλία μας από την πυροσβεστική παρέμβασή του για εκτόνωση της έντασης, όταν γυναίκα που διαμαρτυρόταν για τη διάνοιξη του οδοφράγματος ήρθε σε έντονη λογομαχία με υποστηρικτές της αντίθετης άποψης.
Αμέσως, ο κ. Σπύρος έσπευσε και παρενέβη για ν’ αποφευχθούν, όπως τονίζει, τα χειρότερα. Έτρεξε στο σημείο και συνέστησε στη διαμαρτυρόμενη γυναίκα να μην φοβάται και να σέβεται την αντίθετη άποψη, όπως το ίδιο συνέστησε και στους υπόλοιπους, που διαπληκτίζονταν φραστικά μαζί της.
«Εγώ πήγα εκεί γιατί φοβόμουν μήπως γίνουν επεισόδια. Για να αποτρέψω οποιονδήποτε. Δεν ήθελα να γίνουν φασαρίες. Δεν ήθελα να ανοίξουν τα οδοφράγματα, αλλά ξέρω ότι ο κόσμος ήθελε να πάει στα σπίτια του. Όμως πώς θα πάει στα σπίτια του; Να πηγαίνει να τα βλέπει και να κλαίει; Δεν βλέπουν τα τέλια που έβαλαν;», λέει αρχικά στον REPORTER ο Σπύρος Σολωμού.
Παρά την πυροσβεστική του παρέμβαση και τις υποδείξεις του και προς τις δύο πλευρές, ο κ. Σπύρος στοχοποιείται και δέχεται φραστικές επιθέσεις…
«Αν έφθασαν στο σημείο να μου πουν εμένα ότι είμαι φασίστας, τι να τους πω; Είμαι φασίστας επειδή αγαπώ την πατρίδα και την οικογένεια μου; Αν δεν αγαπάς την πατρίδα και την οικογένεια σου, ποιον θα αγαπάς; Και εμείς ζήσαμε ως πρόσφυγες και ξέρουμε τι σημαίνει προσφυγιά», λέει με παράπονο.
«Φώναζαν στο οδόφραγμα», συνεχίζει, «για την ΕΟΚΑ Β', τον Γρίβα, τον Μακάριο…Με πίκρανε όλο αυτό».
«Εγώ τα έζησα όλα και δεν λέω τίποτα, ξέρω ποια είναι η αλήθεια, αλλά δεν λέω τίποτα γιατί δεν θέλω να διχάσω τον κόσμο. Φτάνει πλέον ο διχασμός του κόσμου. Όι εν ο Γρίβας, όι εν ο Μακάριος, όι εν ΕΟΚΑ Β', όι εν το ΑΚΕΛ. Να μας αφήσουν ήσυχους όλοι. Θέλω η πατρίδα μου να είναι ενωμένη», αναφέρει ο κ. Σπύρος.
Για να τονίσει πως καταλαβαίνει όλους όσοι θέλουν να πάνε στα σπίτια τους, αλλά γνωρίζει ότι δεν μπορούν να μείνουν σε αυτά, παρά μόνο να τα δουν. Κάτι που τον στεναχωρεί.
«Είμαι και εγώ πρόσφυγας από τον Άγιο Λουκά και πριν τον πόλεμο δούλευα μαζί με Τουρκοκύπριους. Ο κόσμος δεν φταίει σε κάτι, ούτε εμείς, ούτε οι Τ/κ, οι πολιτικοί φταίνε για όλα», υπογραμμίζει.
«Αν πάει έστω και ένας να μείνει στο σπίτι του, να μου κόψουν το κεφάλι. Φτάνει πια η κοροϊδία. Εγώ δεν έχω πρόβλημα με κανένα. Αν ο Ντενκτάς έκανε τις βρωμιές του, δεν μου φταίει ο κάθε Τ/κ», συμπληρώνει.
«Ασελγούν στα πτώματα του Τάσου και του Σολάκη»
Ήταν από τα δυσκολότερα ερωτήματα που έπρεπε να θέσουμε στον κ. Σπύρο, αλλά έπρεπε να το κάνουμε. Η σκέψη και των δυο μας επέστρεψε στο 1996.
Ο κ. Σπύρος θυμάται τα γεγονότα… και εσύ απλώς λυγίζεις μπροστά σ’ έναν πατέρα που έχασε το παιδί του, σε μια στιγμή, τόσο άδικα και πρόωρα.
«Το '96 ήταν ένα γεγονός που δεν έπρεπε να γίνει κατ' ουδένα λόγο. Δεν γίνεται να βλέπεις ένα παιδί με ένα τσιγάρο στο στόμα και να το πυροβολείς. Προς Θεού. Ή να βλέπεις τριάντα άτομα να σκοτώνουν ένα μωρό 24 χρονών με τα ξύλα και με τις πέτρες.
Φυσικά δεν ξεχνώ, αλλά δεν έχω και μίσος, γιατί εκείνοι που τα διοργάνωσαν ήθελαν την καταστροφή της Κύπρου. Ήταν το όνειρο του Ντενκτάς τα δύο κράτη και τον βοηθάμε και εμείς. Ας τους αφήσουμε μόνους τους, τους Τ/κ, να μείνουν υπό την Τουρκία για να καταλάβουν τη έχασαν εδώ. Όσο πηγαίνουμε απ' εκεί και αγοράζουμε τα προϊόντα τους, δεν καταλαβαίνουν».
Ο κ. Σπύρος, θεωρεί ότι όλοι μας κοροϊδεύουν μέσα στα μάτια μας. «Και οι δικοί μας και οι Τούρκοι, αλλά ως επί τω πλείστω οι δικοί μας. Εκείνοι που ήθελαν να ανοίξει το οδόφραγμα, ασελγούν πάνω στα πτώματα των ηρώων μας. Του Τάσου και του Σολάκη.
Αυτή την δουλειά κάνουν, τίποτα άλλο», αναφέρει.
Και διερωτάται κατά πόσο η διάνοιξη των οδοφραγμάτων βοηθά ή όχι τους Ε/κ. «Γιατί τα άνοιξαν; Για να αγοράζουν βενζίνη και τσιγάρα φθηνά και φάρμακα φθηνά; Και να φέρνουν και προϊόντα που απαγορεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση;»
Η ανεκπλήρωτη υπόσχεση του Προέδρου
Ο κ. Σπύρος θυμάται μια υπόσχεση του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, την οποία του έδωσε πριν εκλεγεί στην Προεδρία και την οποία άφησε ωστόσο ανεκπλήρωτη.
«Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μου υποσχέθηκε πριν εκλεγεί ότι θα φέρει το άγαλμα του Σολωμού Σολωμού, που έφτιαξε ο Νότης Σφακιανάκης, μόλις εκλεγεί Πρόεδρος.
Μου το είχε υποσχεθεί σε ένα φιλικό μας σπίτι που βρεθήκαμε. Τον ξαναβρήκα πριν από περίπου πέντε χρόνια και του είπα, κύριε Πρόεδρε θα έρθει το άγαλμα; Τότε μου είπε "αφού δεν το θέλει ο κόσμος". Απ' όσο ξέρω, δεν θέλει κανένας από τα κόμματα να το φέρουν, και κυρίως από τα δύο μεγάλα κόμματα».
Τονίζει επίσης ότι στα συρτάρια του Δημάρχου Δερύνειας υπάρχει άδεια που έδωσε για το μνημείο του Σολωμού η πρώην Υπουργός Παιδείας Κλαίρη Αγγελίδου. Έμεινε όμως, όπως λέει με παράπονο, αναξιοποίητη.
«Ήταν η τελευταία φορά...»
Ο κ. Σπύρος, φανερά πληγωμένος από τη διάνοιξη του οδοφράγματος της Δερύνειας, εκεί που πριν από 22 χρόνια σκοτώθηκε ο Σολάκης, ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ξαναπάει στο σημείο.
«Αυτή ήταν η τελευταία φορά που πήγα στο οδόφραγμα. Τι να πηγαίνω να κάνω; Να μαλώνω με τους αστυνομικούς; Ή με τον κόσμο; Τι να πηγαίνω να κάνω; Και εξάλλου, δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο.
Παρόλο που έγιναν διαβήματα μέσω των εκδηλώσεων και μαζεύτηκαν δέκα χιλιάδες υπογραφές, οι οποίες διαβιβάστηκαν στο Προεδρικό, δεν κατέστη δυνατό να ανασταλεί η διάνοιξη του οδοφράγματος», επισημαίνει ο πατέρας του Σολωμού Σολώμου.
Από απέναντι κάνει την εμφάνισή της…αγέλη Γκρίζων Λύκων, οι οποίοι αρχίζουν να προκαλούν, πετούν πέτρες, η σκηνή μετατρέπεται σε πραγματικό πεδίο μάχης.
Ανάμεσα στους Ε/κ διαδηλωτές και ο Σολώμος Σολωμού, ξάδερφος του Τάσου Ισαάκ. Ξεφεύγοντας από τον κλοιό των αντρών της ειρηνευτικής δύναμης, ο Σολωμός Σολωμού εισέρχεται στη νεκρή ζώνη και ανεβαίνει στον ιστό για να κατεβάσει την τουρκική σημαία. O Tουρκοκύπριος πολιτικός Κενάν Ακίν από το απέναντι φυλάκιο του κατοχικού στρατού ανοίγει πυρ, τον πυροβολεί.
Μια σφαίρα καρφώνεται στον λαιμό του και μια δεύτερη στο μάγουλο του Σολώμου, ο οποίος πέφτει νεκρός. Ο Σολωμός Σολωμού αφήνει την τελευταία του πνοή εκεί που μόλις λίγες ημέρες προηγουμένως δολοφονείτο ο ξάδερφός του, Τάσος Ισαάκ.
«Όσοι με τον Χάρο γίναν φίλοι, με τσιγάρο φεύγουνε στα χείλη…», τραγούδησε κάποια χρόνια αργότερα ο Μητροπάνος. Έτσι ακριβώς όπως με το τσιγάρο στα χείλη έφυγε ο Σολωμός Σολωμού. Στα «τρελά του όνειρα δοσμένος» για να γίνει φίλος με τον Χάρο…Και να περάσει, όπως και ο Τάσος Ισαάκ, στο πάνθεο των αθανάτων.
12 Νοεμβρίου 2018, μεσημέρι… Όλα είναι έτοιμα για την πολυσυζητημένη διάνοιξη του οδοφράγματος της Δερύνειας.
Πλήθος κόσμου περιμένει με ανυπομονησία την… μεγάλη στιγμή, την στιγμή που θα περάσει το οδόφραγμα, που μετά από 44 χρόνια θα μπορέσει ν’ αντικρίσει ξανά τις περιουσίες του, να βρεθεί και να περπατήσει ξανά στα χώματα που τόσο βίαια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει.
Υπάρχουν, όμως, στον χώρο και λίγοι που δεν πήγαν για να περάσουν στα κατεχόμενα, είναι αυτοί που δεν συμφωνούν με τη διάνοιξη του συγκεκριμένου οδοφράγματος. Πήγαν απλά για να εκφράσουν τη διαφωνία τους.
Μεταξύ τους, και o Σπύρος Σολωμού, πατέρας του Σολωμού Σολωμού, με τη φωτογραφία του ήρωα γιου του, του Σολάκη του, στο χέρι.
Ξεκινήσαμε αναπόφευκτα τη συνομιλία μας από την πυροσβεστική παρέμβασή του για εκτόνωση της έντασης, όταν γυναίκα που διαμαρτυρόταν για τη διάνοιξη του οδοφράγματος ήρθε σε έντονη λογομαχία με υποστηρικτές της αντίθετης άποψης.
Αμέσως, ο κ. Σπύρος έσπευσε και παρενέβη για ν’ αποφευχθούν, όπως τονίζει, τα χειρότερα. Έτρεξε στο σημείο και συνέστησε στη διαμαρτυρόμενη γυναίκα να μην φοβάται και να σέβεται την αντίθετη άποψη, όπως το ίδιο συνέστησε και στους υπόλοιπους, που διαπληκτίζονταν φραστικά μαζί της.
«Εγώ πήγα εκεί γιατί φοβόμουν μήπως γίνουν επεισόδια. Για να αποτρέψω οποιονδήποτε. Δεν ήθελα να γίνουν φασαρίες. Δεν ήθελα να ανοίξουν τα οδοφράγματα, αλλά ξέρω ότι ο κόσμος ήθελε να πάει στα σπίτια του. Όμως πώς θα πάει στα σπίτια του; Να πηγαίνει να τα βλέπει και να κλαίει; Δεν βλέπουν τα τέλια που έβαλαν;», λέει αρχικά στον REPORTER ο Σπύρος Σολωμού.
«Αν έφθασαν στο σημείο να μου πουν εμένα ότι είμαι φασίστας, τι να τους πω; Είμαι φασίστας επειδή αγαπώ την πατρίδα και την οικογένεια μου; Αν δεν αγαπάς την πατρίδα και την οικογένεια σου, ποιον θα αγαπάς; Και εμείς ζήσαμε ως πρόσφυγες και ξέρουμε τι σημαίνει προσφυγιά», λέει με παράπονο.
«Φώναζαν στο οδόφραγμα», συνεχίζει, «για την ΕΟΚΑ Β', τον Γρίβα, τον Μακάριο…Με πίκρανε όλο αυτό».
«Εγώ τα έζησα όλα και δεν λέω τίποτα, ξέρω ποια είναι η αλήθεια, αλλά δεν λέω τίποτα γιατί δεν θέλω να διχάσω τον κόσμο. Φτάνει πλέον ο διχασμός του κόσμου. Όι εν ο Γρίβας, όι εν ο Μακάριος, όι εν ΕΟΚΑ Β', όι εν το ΑΚΕΛ. Να μας αφήσουν ήσυχους όλοι. Θέλω η πατρίδα μου να είναι ενωμένη», αναφέρει ο κ. Σπύρος.
Για να τονίσει πως καταλαβαίνει όλους όσοι θέλουν να πάνε στα σπίτια τους, αλλά γνωρίζει ότι δεν μπορούν να μείνουν σε αυτά, παρά μόνο να τα δουν. Κάτι που τον στεναχωρεί.
«Είμαι και εγώ πρόσφυγας από τον Άγιο Λουκά και πριν τον πόλεμο δούλευα μαζί με Τουρκοκύπριους. Ο κόσμος δεν φταίει σε κάτι, ούτε εμείς, ούτε οι Τ/κ, οι πολιτικοί φταίνε για όλα», υπογραμμίζει.
«Αν πάει έστω και ένας να μείνει στο σπίτι του, να μου κόψουν το κεφάλι. Φτάνει πια η κοροϊδία. Εγώ δεν έχω πρόβλημα με κανένα. Αν ο Ντενκτάς έκανε τις βρωμιές του, δεν μου φταίει ο κάθε Τ/κ», συμπληρώνει.
«Ασελγούν στα πτώματα του Τάσου και του Σολάκη»
Ήταν από τα δυσκολότερα ερωτήματα που έπρεπε να θέσουμε στον κ. Σπύρο, αλλά έπρεπε να το κάνουμε. Η σκέψη και των δυο μας επέστρεψε στο 1996.
Ο κ. Σπύρος θυμάται τα γεγονότα… και εσύ απλώς λυγίζεις μπροστά σ’ έναν πατέρα που έχασε το παιδί του, σε μια στιγμή, τόσο άδικα και πρόωρα.
«Το '96 ήταν ένα γεγονός που δεν έπρεπε να γίνει κατ' ουδένα λόγο. Δεν γίνεται να βλέπεις ένα παιδί με ένα τσιγάρο στο στόμα και να το πυροβολείς. Προς Θεού. Ή να βλέπεις τριάντα άτομα να σκοτώνουν ένα μωρό 24 χρονών με τα ξύλα και με τις πέτρες.
Φυσικά δεν ξεχνώ, αλλά δεν έχω και μίσος, γιατί εκείνοι που τα διοργάνωσαν ήθελαν την καταστροφή της Κύπρου. Ήταν το όνειρο του Ντενκτάς τα δύο κράτη και τον βοηθάμε και εμείς. Ας τους αφήσουμε μόνους τους, τους Τ/κ, να μείνουν υπό την Τουρκία για να καταλάβουν τη έχασαν εδώ. Όσο πηγαίνουμε απ' εκεί και αγοράζουμε τα προϊόντα τους, δεν καταλαβαίνουν».
Ο κ. Σπύρος, θεωρεί ότι όλοι μας κοροϊδεύουν μέσα στα μάτια μας. «Και οι δικοί μας και οι Τούρκοι, αλλά ως επί τω πλείστω οι δικοί μας. Εκείνοι που ήθελαν να ανοίξει το οδόφραγμα, ασελγούν πάνω στα πτώματα των ηρώων μας. Του Τάσου και του Σολάκη.
Αυτή την δουλειά κάνουν, τίποτα άλλο», αναφέρει.
Και διερωτάται κατά πόσο η διάνοιξη των οδοφραγμάτων βοηθά ή όχι τους Ε/κ. «Γιατί τα άνοιξαν; Για να αγοράζουν βενζίνη και τσιγάρα φθηνά και φάρμακα φθηνά; Και να φέρνουν και προϊόντα που απαγορεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση;»
Η ανεκπλήρωτη υπόσχεση του Προέδρου
Ο κ. Σπύρος θυμάται μια υπόσχεση του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, την οποία του έδωσε πριν εκλεγεί στην Προεδρία και την οποία άφησε ωστόσο ανεκπλήρωτη.
Μου το είχε υποσχεθεί σε ένα φιλικό μας σπίτι που βρεθήκαμε. Τον ξαναβρήκα πριν από περίπου πέντε χρόνια και του είπα, κύριε Πρόεδρε θα έρθει το άγαλμα; Τότε μου είπε "αφού δεν το θέλει ο κόσμος". Απ' όσο ξέρω, δεν θέλει κανένας από τα κόμματα να το φέρουν, και κυρίως από τα δύο μεγάλα κόμματα».
Τονίζει επίσης ότι στα συρτάρια του Δημάρχου Δερύνειας υπάρχει άδεια που έδωσε για το μνημείο του Σολωμού η πρώην Υπουργός Παιδείας Κλαίρη Αγγελίδου. Έμεινε όμως, όπως λέει με παράπονο, αναξιοποίητη.
«Ήταν η τελευταία φορά...»
Ο κ. Σπύρος, φανερά πληγωμένος από τη διάνοιξη του οδοφράγματος της Δερύνειας, εκεί που πριν από 22 χρόνια σκοτώθηκε ο Σολάκης, ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ξαναπάει στο σημείο.
«Αυτή ήταν η τελευταία φορά που πήγα στο οδόφραγμα. Τι να πηγαίνω να κάνω; Να μαλώνω με τους αστυνομικούς; Ή με τον κόσμο; Τι να πηγαίνω να κάνω; Και εξάλλου, δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο.
Παρόλο που έγιναν διαβήματα μέσω των εκδηλώσεων και μαζεύτηκαν δέκα χιλιάδες υπογραφές, οι οποίες διαβιβάστηκαν στο Προεδρικό, δεν κατέστη δυνατό να ανασταλεί η διάνοιξη του οδοφράγματος», επισημαίνει ο πατέρας του Σολωμού Σολώμου.
