Απεβίωσε πλήρης ημερών η Agnes Keleti-H γηραιότερη Ολυμπιονίκης στον κόσμο

Η Agnes Keleti, η γηραιότερη Ολυμπιονίκης στον κόσμο και επιζήσασα του Ολοκαυτώματος, πέθανε σε ηλικία 103 ετών.

Απεβίωσε την Πέμπτη στο νοσοκομείο της Βουδαπέστης, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εκπρόσωπος Τύπου της, Tamas Roth, επιβεβαιώνοντας δημοσίευμα της τοπικής αθλητικής εφημερίδας Nemzeti Sport. Την περασμένη εβδομάδα νοσηλεύτηκε με πνευμονία.

«Προσευχόμαστε για αυτήν, έχει μεγάλη ζωντάνια», είχε πει ο γιος της, Ραφαέλ Μπίρο-Κελέτι, σε τοπικά ΜΜΕ ελπίζοντας ότι θα γιόρταζαν τα 104α γενέθλιά της στις 9 Ιανουαρίου.

Η ιστορία της ζωής της Keleti, με την επιβίωση από το Ολοκαύτωμα και της ολυμπιακής δόξας, μοιάζει με ένα συναρπαστικό σενάριο ταινίας του Χόλιγουντ, με το ζωηρό πνεύμα της να μην κάμπτεται ποτέ μπροστά στις αντιξοότητες.

Ως η πιο επιτυχημένη αθλήτρια της Ουγγαρίας, κέρδισε δέκα ολυμπιακά μετάλλια, όλα μετά την ηλικία των 30 ετών έναντι πολύ νεότερων αθλητών, συμπεριλαμβανομένων πέντε χρυσών μεταλλίων στο Ελσίνκι (1952) και στη Μελβούρνη (1956).

Το κίνητρό της να ασχοληθεί με τον αθλητισμό δεν ήταν να κυνηγήσει τη δόξα, αλλά να ταξιδέψει στο εξωτερικό, έξω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα από την κομμουνιστική Ουγγαρία.

«Διαγωνιζόμουν όχι επειδή μου άρεσε, αλλά το έκανα επειδή ήθελα να δω τον κόσμο», είπε στο AFP το 2016. 

Γεννημένη στις 9 Ιανουαρίου 1921 στη Βουδαπέστη ως Agnes Klein, άλλαξε αργότερα το επώνυμό της σε Keleti.

Κληθείσα στην εθνική ομάδα το 1939, «η βασίλισσα της γυμναστικής», κέρδισε τον πρώτο της ουγγρικό τίτλο τον επόμενο χρόνο, αλλά αργότερα το 1940 της απαγορεύτηκε να λάβει μέρος σε οποιαδήποτε αθλητική δραστηριότητα λόγω της εβραϊκής καταγωγής της.

Μετά τη ναζιστική γερμανική κατοχή της Ουγγαρίας τον Μάρτιο του 1944, γλίτωσε την απέλασή της σε στρατόπεδο θανάτου παίρνοντας πλαστά έγγραφα σε αντάλλαγμα με όλα τα υπάρχοντά της, υποθέτοντας την ταυτότητα μιας νεαρής Χριστιανής γυναίκας.

Ενώ κρυβόταν στην ύπαιθρο, δούλευε ως υπηρέτρια, αλλά έκανε την προπόνησή της κρυφά στις όχθες του ποταμού Δούναβη, όταν είχε λίγο ελεύθερο χρόνο.

Ο πατέρας της και πολλά μέλη της οικογένειάς της σκοτώθηκαν στο Άουσβιτς, ενώ η μητέρα και η αδερφή της διασώθηκαν χάρη στον Σουηδό διπλωμάτη Ραούλ Βάλενμπεργκ.

Όπως πολλοί άλλοι Ούγγροι αθλητές, η Keleti δεν επέστρεψε στην πατρίδα του από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης το 1956, οι οποίοι διεξήχθησαν εβδομάδες μετά την αποτυχημένη αντισοβιετική εξέγερση της Ουγγαρίας.

Τον επόμενο χρόνο εγκαταστάθηκε στο Ισραήλ όπου γνώρισε και παντρεύτηκε τον Ούγγρο δάσκαλο αθλητισμού Robert Biro το 1959, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά.

Αφού αποσύρθηκε από τους αγώνες, εργάστηκε ως καθηγήτρια φυσικής αγωγής και προπονούσε την εθνική ομάδα του Ισραήλ.

Μπόρεσε να επιστρέψει στην πατρίδα της στην τότε κομμουνιστική Ουγγαρία για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Γυμναστικής μόνο το 1983. Επέστρεψε στην πατρίδα της το 2015.

«Άξιζε να κάνω κάτι καλά στη ζωή, δεδομένης της προσοχής που έχω λάβει, όταν βλέπω όλα τα άρθρα που γράφτηκαν για μένα», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο το 2020, εβδομάδες πριν από τα 100α γενέθλιά της.