Τα θετικά και τα αρνητικά του VAR

Καλώς κακώς αυτό θα αποδειχθεί στο μέλλον και μάλλον θα κλείνει προς το πρώτο. Από το καλοκαίρι του 2018 , δηλαδή από το Παγκόσμιο κύπελλο της Ρωσίας μπήκε για τα καλά στην ζωή μας, την ποδοσφαιρική εννοούμε το περίφημο VAR. Σιγά- σιγά το είδαμε σχεδόν σε κάθε χώρα και φυσικά και στην Ελλάδα. Λάθη γίνονται όπως σε κάθε αρχή που παρουσιάζεται κάθε τι καινούργιο. Άλλωστε δεν είναι και πολύ εύκολο να μάθει ο καθένας μας είτε επαγγελματίας (διαιτητής και συνεργάτες), είτε δημοσιογράφοι, είτε και οι απλοί φίλαθλοι. Η ουσία είναι ότι βδομάδα με την εβδομάδα κάτι διαφοροποιείται κάτι βελτιώνεται. Φυσικά το απόλυτο δηλαδή το 100% των επιτυχιών αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ, όπως έχουν επισημάνει και οι αρμόδιοι φορείς. Θα πλησιάσει όμωως γύρω στο 96 με 98%, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό.

Για πολλά χρόνια, οι νομοθέτες του ποδοσφαίρου είχαν αντισταθεί στην ιδέα ότι η τεχνολογία πρέπει να χρησιμοποιείται στο χώρο αυτό. Μία  πολύ διαφορετική προσέγγιση από εκείνη που είχαν λάβει  τα διοικητικά όργανα σε άλλα αθλήματα, όπως η Ένωση τένις, κρίκετ και ράγκμπι, τα οποία  έχουν αγκαλιάσει εύκολα τα οφέλη αυτής της τεχνολογίας.

Υποστηρίζοντας την εισαγωγή της τεχνολογίας υπάρχει η  φιλοδοξία ότι το αποτέλεσμα των αθλητικών εκδηλώσεων μπορεί να είναι πολύ πιο δίκαιο.  Με  άλλο τρόπο,  τα προφανή σφάλματα των διαιτητών και συνεργατών τους, θα επηρέαζαν το αποτέλεσμα. Τώρα με την είσοδο της νέας τεχνολογίας , μπορούν να διορθωθούν και μάλιστα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Υπάρχει ίσως μια σημαντική διαφορά, ωστόσο, μεταξύ του τρόπου με τον οποίο η τεχνολογία έχει εφαρμοστεί σε αυτά τα άλλα αθλήματα, και η επίπτωση που έχει το  VAR στο ποδόσφαιρο.  Σε γενικές γραμμές, η τεχνολογία έχει χρησιμοποιηθεί για δυαδικές (ή ασπρόμαυρες) καταστάσεις.

Το Hawkeye (μάτι γερακιού)  παρεμβαίνει στο τένις για να θεραπεύσει τα πραγματικά περιστατικά - ήταν η μπάλα είναι μέσα στο γήπεδο ή έξω από το γήπεδο; Ομοίως, στο κρίκετ, το  Hawkeye μπορεί να δώσει στους διαιτητές μια προσομοίωση που να επιβεβαιώνει εάν η μπάλα θα χτυπήσει το wicket. Η ένωση του Ράγκμπι,  ίσως παίρνει κάτι παραπάνω, αλλά η βασική αρχή είναι η ίδια - ο διαιτητής βίντεο μπορεί να προσδιορίσει μια σαφή ποινή, ή ένα οφσάιντ , στην πραγματικότητα.

Εκεί το θέμα αρχίζει να γίνεται πιο αμφιλεγόμενο. Όταν κάποιος κοιτάζει το ποδόσφαιρο, η εισαγωγή της τεχνολογίας γραμμών στόχου ακολούθησε την ίδια φιλοσοφία. Ήταν σε θέση να καθορίσει εάν ή όχι,  η μπάλα είχε περάσει τη γραμμή του τέρματος, και κατά συνέπεια εάν ένα γκολ πρέπει να μετρήσει  ή όχι. Και πάλι, πραγματικότητα. Το VAR φέρνει μια νέα διάσταση σε αυτό. Κατά κάποιο τρόπο, η φιλοσοφία είναι η ίδια.

Το VAR μπορεί να προσφέρει ένα βαθμό ακρίβειας , όσον αφορά το οφσάιντ που το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί ποτέ να ανταγωνιστεί.
Πιο ενδιαφέρον, αλλά ακόμα και στην πραγματικότητα, είναι σε σχέση με τη λήψη πέναλτι. Ένας τερματοφύλακας υποχρεούται να έχει τουλάχιστον ένα πόδι στη γραμμή του τέρματος όταν δοθεί  το λάκτισμα στο πέναλτι. Στα χρόνια που πέρασαν, εμφανίστηκε κάποια ευελιξία (τουλάχιστον στον θεατή) στον τερματοφύλακα. Το VAR, ωστόσο, το κάνει ένα δυαδικό ζήτημα. Η εθνική ομάδα των γυναικών της Σκωτίας διαπίστωσε ότι το κόστος τους σε έναν από τους αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου, όταν ένα πέναλτι από την αντίπαλη ομάδα διατάχθηκε να επαναληφθεί,  ως συνέπεια του ότι τα πόδια του τερματοφύλακα ήταν οριακά μακριά από τη γραμμή τέρματος,  τη στιγμή που κτύπησε τη μπάλα.

Τι προκαλεί την πιο πρόσφατη διαμάχη; Έρχεται σε μεγαλύτερη εστίαση όταν κάποιος θεωρεί έναν πρόσφατο αγώνα που περιλαμβάνει για παράδειγμα την  Μάντσεστερ Σίτι και την Τότεναμ. Το συγκεκριμένο σημείο συζήτησης σε αυτόν τον αγώνα αφορούσε τους νόμους του παιχνιδιού,  σχετικά με το χέρι και είναι σαφές ότι αυτό το θέμα δεν είναι εντελώς αντικειμενικό, αλλά πολύ υποκειμενικό.
Ένας ποδοσφαιριστής  θα έπρεπε να τιμωρηθεί για ένα χέρι-μπλοκ (αδίκημα) εάν χρησιμοποιεί το χέρι  για να σημειώσει  ένα γκολ απευθείας. Ή εάν ο ποδοσφαιριστής  αγγίξει την μπάλα με το χέρι  και έπειτα περισσότερο ή λιγότερο,  σκοράρει  άμεσα κατά του  αντιπάλου. Αυτό είναι πολύ σαφές και, γενικά, ένας διαιτητής του αγώνα θα είναι σε θέση να καθορίσει εάν ένα αδίκημα χεριού με αυτή τη φύση έχει σημειωθεί στην περιοχή πέναλτι,  λίγο πριν από την επίτευξη ενός γκολ.

Πιο δύσκολο είναι το αδίκημα της χεριού που σημαίνει ότι η μπάλα αγγίζει το χέρι ή το χέρι του ποδοσφαιριστή και στη συνέχεια δημιουργεί μια «ευκαιρία και  σκοράρουν».

Το ερώτημα που  τίθεται εδώ  είναι, πού μπορεί κανείς να τραβήξει τη γραμμή σε "ευκαιρία"; Αυτό φέρνει σε πιο έντονες εστιασμένες ερωτήσεις εκ των υστέρων.

Για παράδειγμα, εάν ένας ποδοσφαιριστής  χειρίζεται την μπάλα στη γραμμή ημίσειας με τρόπο που ο διαιτητής είτε δεν είδε,  είτε ο διαιτητής έκρινε ότι ήταν αθώος ή τυχαίος, το παιχνίδι θα μπορούσε να συνεχίσει. Για ένα περιστατικό όπως αυτό που συμβαίνει στη γραμμή μισής διαδρομής (σε έναν αγώνα που δεν περιλαμβάνει VAR), θα ήταν απίθανο για τον διαιτητή να προβλέψει εάν θα υπάρξει ή όχι ευκαιρία για σκορ.

Το VAR δεν παρεμποδίζεται από τέτοιους περιορισμούς. Όπως έμαθε το Μάντσεστερ Σίτι, το χέρι  σε μια προγενέστερη φάση οδήγησε σε μια ευκαιρία που σκοράρει, η οποία με τη σειρά της  οδήγησε σε ένα στόχο. Το  VAR μπόρεσε να επιστρέψει την ιστορία με έναν τρόπο που ταιριάζει με τους διαιτητές που είδαν το βίντεο αμέσως, κάτι που αλλοιώς τώρα θα ήταν αδύνατο.

Το ερώτημα των φιλάθλων  που θέλει τον διαιτητή  να επιλύσει είναι,  κατά πόσον αυτό είναι πραγματικά το πνεύμα και η φιλοσοφία της τεχνολογίας στον αθλητισμό ή είναι  υποκειμενικές αποφάσεις που επαναλαμβάνουν και ξαναγράφουν τη λήψη αποφάσεων στον αθλητισμό;

Ο προπονητής της Μάντσεστερ Σίτι, Πεπ Γκουαρντιόλα  εξήγησε μετά τον αγώνα ότι απλά έπρεπε να αποδεχθεί την απόφαση VAR. Αυτό είναι πολύ αληθές, καθώς δεν είχε καμία ευκαιρία να το αμφισβητήσει. Το VAR στο ποδόσφαιρο βρίσκεται σε πολύ μικρή ηλικία, αλλά μπορεί να υπάρχουν εξελίξεις που επιτρέπουν σε έναν προπονητή να αμφισβητήσει μια απόφαση με παρόμοιο τρόπο όπως το κρίκετ ή το τένις;

Το ποδόσφαιρο έχει δηλώσει ιστορικά ότι η αγάπη του παιχνιδιού απορρέει από το γεγονός ότι ο ποδοσφαιριστής  στο τοπικό γήπεδο  υπόκειται στους ίδιους νόμους του παιχνιδιού ως παίκτης που συμμετέχει σε αγώνα στο « Έλλαντ Ρόουντ» ή στο στάδιο «Σαν Σίρο».

Καθώς η συζήτηση διαρκεί και καθώς περισσότερες χώρες στην Ευρώπη υιοθετούν ή βρίσκονται στη διαδικασία υιοθέτησης του VAR, θα εναπόκειται στους νομοθέτες και τους ρυθμιστικούς φορείς να βρουν μια τεχνολογία που θα είναι κατάλληλη για επαγγελματίες, ειδικούς και φιλάθλους  ομοίως….
 

Μάνος Σταραμόπουλος
Δημοσιογράφος – Αναλυτής διεθνούς ποδοσφαίρου και υποθέσεων
Μέλος επιτροπής ποδοσφαίρου AIPS και Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Στατιστικής IFFHS
Ανταποκριτής: France Football, A Bola, Discoveryfootball. com , Mundo Deportivo