Ήττα του Μισέλ Πλατινί στο Ευρωπαικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως τα περίμενε ή τα ήθελε ο  πρώην πρόεδρος της  UEFA, Μισέλ Πλατινί, ο οποίος έχασε την έφεση που είχε ασκήσει ενώπιον του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την απαγόρευση του με το ποδόσφαιρο.

Ο Πλατινί αρχικά είχε τιμωρηθεί με 8 χρόνια αποκλεισμό από την  Fifa για να ένα ποσό της τάξης των 2 περίπου εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων που είχε  πάρει από τον τότε πρόεδρό της (έκτοτε αποπεμφθείς κι αυτός) Σεπ Μπλάτερ για μία προφορική τους συμφωνία να του προσφέρει ο πρώτος του δεύτερου, συμβουλές σε διάφορα δύσκολα θέματα. Η  απόφαση του 2015 είδε τον άλλοτε θρύλο των γαλλικών γηπέδων να  εξαφανίζεται από το ποδόσφαιρο. Οπότε άφησε ανοιχτό τον δρόμο για το No2 του (τότε) στην UEFA , Τζιάνι Ινφαντίνο , να πορευθεί με επιτυχία προς τον προεδρικό θώκο της Ανωτάτης αρχής του ποδοσφαίρου , όπερ και εγένετο,  καθώς είχε απομακρυνθεί και ο Μπλάτερ,  μετά την κρίση διαφθοράς που είχε ξεσπάσει στους κόλπους της  FIFA.

Ο Πλατινί, ο οποίος λίγο μετά είδε την ποινή του να μειώνεται στα 4 χρόνια από το Διαιτητικό Δικαστήριο της Λωζάννης  στη συνέχεια και μόλις ολοκληρώθηκε η τιμωρία του,  προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με σκοπό να αποφανθεί (όπως υποστήριζε) η ποινή να θεωρηθεί ότι ήταν προσβλητική και άδικη!

Όμως η απόφαση ήταν του Ευρωπαικού Δικαστηρίου ήταν εντελώς διαφορετική για τον άλλοτε «ισχυρό άνδρα»του Ευρωπαικού ποδοσφαίρου απ ότι ενδεχομένως  περίμενε…

Κρίθηκε « απαράδεκτη» η αίτησή του  , προσθέτοντας: "Η απόφαση είναι τελική".

H  απόφασή του στην υπόθεση Πλατινί  κατά Ελβετίας (υπ 'αριθμ. 526/18), το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ομόφωνα την προσφυγή ως απαράδεκτη. Η απόφαση είναι τελική.

Το σκεπτικό της απόφασης αναφέρει : «Το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα ότι, λαμβανομένης υπόψη της σοβαρότητας του παραπτώματος, της ανώτερης θέσης που κατείχε ο κ. Πλατινί  στα όργανα του ποδοσφαίρου και της ανάγκης αποκατάστασης της φήμης του αθλήματος και της FIFA, η κύρωση δεν εμφανίζονται υπερβολική ή αυθαίρετη.

"Τα εθνικά όργανα είχαν λάβει υπόψη όλα τα διακυβευόμενα συμφέροντα για να επιβεβαιώσουν το μέτρο που έλαβε η FIFA, το οποίο στη συνέχεια μειώθηκε από το Διαιτητικό Δικαστήριο του αθλητισμού (το περίφημο CAS).

Η υπόθεση αφορούσε τον Μισέλ Πλατινί ,  πρώην επαγγελματία ποδοσφαιριστή, πρόεδρο της UEFA και αντιπρόεδρο της FIFA. Πραγματοποιήθηκε πειθαρχική δίωξη εναντίον του όσον αφορά ένα «συμπλήρωμα» μισθού 2 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων (CHF), το οποίο έλαβε το 2011,  στο πλαίσιο μιας προφορικής σύμβασης μεταξύ του και του πρώην Προέδρου της FIFA.  Η ιδιότητα του Πλατινί είχε  ανασταλεί από οποιαδήποτε επαγγελματική δραστηριότητα που σχετίζεται με το ποδόσφαιρο για 4 χρόνια και πρόστιμο ύψους 60.000 CHF.

Ο αιτών άσκησε έφεση αστικού δικαίου κατά της απόφασης CAS ενώπιον του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου, το οποίο επιβεβαίωσε την απόφαση αυτή, κρίνοντας ότι, λόγω της ηλικίας του (61 το 2015), η διάρκεια της αναστολής δεν ήταν υπερβολική.
 

Καταγγελίες, διαδικασία και σύνθεση του Δικαστηρίου 
Η αίτηση κατατέθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 22 Δεκεμβρίου 2017. Στηριζόμενη στο άρθρο 6 (δικαίωμα ακρόασης), ο αιτών παραπονέθηκε ότι η πειθαρχική διαδικασία και η διαδικασία CAS ήταν ασυμβίβαστες με το εν λόγω άρθρο. Σύμφωνα με το άρθρο 7 (χωρίς τιμωρία χωρίς νόμο), παραπονέθηκε ότι η απαγόρευση της αναδρομικής εφαρμογής του δικαίου παραβιάστηκε, δεδομένου ότι δεν εφαρμόστηκαν οι κανόνες που ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο μεταξύ 2007 και 2011.

Τέλος, επικαλούμενη το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής), υποστήριξε ότι η 4ετής αναστολή ήταν ασυμβίβαστη με την ελευθερία του να ασκεί επαγγελματική δραστηριότητα.
 
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα ότι η κύρωση δεν ήταν υπερβολική ή αυθαίρετη, λαμβανομένης υπόψη της σοβαρότητας του παραπτώματος, της ανώτερης θέσης του κ. Πλατινί  στα όργανα του ποδοσφαίρου και της ανάγκης αποκατάστασης,  της φήμης του αθλήματος και της FIFA. Τα εθνικά όργανα είχαν λάβει υπόψη όλα τα διακυβευόμενα συμφέροντα για να επιβεβαιώσουν το μέτρο που έλαβε η FIFA, το οποίο στη συνέχεια μειώθηκε από το διαιτητικό δικαστήριο (CAS). Τέλος, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων είχε λάβει τις εσωτερικές θεσμικές και δικονομικές εγγυήσεις που του επέτρεπαν να αμφισβητήσει την απόφαση της FIFA και να υποβάλει τα επιχειρήματά του στην υπεράσπισή του.

Το 2015, μετά από προκαταρκτική έρευνα, οι αρχές της FIFA κίνησαν πειθαρχικές διαδικασίες όσον αφορά ένα εικαζόμενο συμπλήρωμα μισθού ύψους 2 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων (CHF) το οποίο ο κ. Πλατινί  είχε λάβει το 2011, στο πλαίσιο μιας προφορικής σύμβασης μεταξύ του και του προέδρου της FIFA, για δραστηριότητες ως σύμβουλος μεταξύ του 1998 και του 2002. Ο αιτών  έλαβε αρχικά 8ετή αναστολή από όλες τις δραστηριότητες που συνδέονται με το ποδόσφαιρο σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και παράλληλα του  επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 80.000 ελβετικών φράγκων ( CHF) από το δικαστήριο της επιτροπής δεοντολογίας της FIFA. Η κύρωση επικυρώθηκε από την Επιτροπή Εφέσεων  της FIFA, η οποία μείωσε τη διάρκεια της αναστολής σε 6 χρόνια.

Ο αιτών ακολούθως  άσκησε έφεση κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του διαιτητικού δικαστηρίου (CAS). Ισχυρίστηκε ιδίως ότι τα άρθρα του κώδικα δεοντολογίας της FIFA που επικαλείται  δεν ίσχυαν κατά τον χρόνο των σχετικών πράξεων και ότι η κύρωση ήταν υπερβολική. Το CAS απέρριψε την καταγγελία, αλλά μείωσε την περίοδο αναστολής από 6 σε 4  έτη και το πρόστιμο από 80.000 CHF σε 60.000 CHF. Ο αιτών άσκησε έφεση αστικού δικαίου κατά της απόφασης CAS ενώπιον του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου, το οποίο επιβεβαίωσε την απόφαση αυτή, κρίνοντας ότι, λόγω της ηλικίας του (61 το 2015), η διάρκεια της αναστολής δεν ήταν υπερβολική.

                                                                                      Απόφαση του Δικαστηρίου
Άρθρο 6 § 1
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 35 της Σύμβασης, οι καταγγελίες που υποβλήθηκαν ενώπιον του,  θα έπρεπε πρώτα να προβληθούν ενώπιον των οικείων εθνικών δικαστηρίων, ελλείψει των οποίων θα ήταν απαράδεκτη η προσφυγή1. Στην προκειμένη περίπτωση, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο αιτητής είχε υποβάλει μόνο ενώπιον του ομοσπονδιακού δικαστηρίου τις καταγγελίες του σχετικά με την αυθαιρεσία και την αδικία της διαιτητικής απόφασης.
 
Δεν είχε παραπέμψει ενώπιον του Ελβετικού Δικαστηρίου τις άλλες καταγγελίες που είχε υποβάλει με την αίτησή του: παρανομία των αποδεικτικών στοιχείων που χρησιμοποίησε η CAS, υποψία υπαγωγής των δικαστικών οργάνων της FIFA στην εκτελεστική εξουσία, παραβίαση των δικαιωμάτων άμυνας, αδικία διαδικασία. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο απέρριψε τις καταγγελίες βάσει του άρθρου 6 § 1 για μη εξάντληση των εγχώριων ένδικων μέσων.
 

Άρθρο 7
Το Δικαστήριο εξέτασε κατά πόσον η κύρωση που επιβλήθηκε στον προσφεύγοντα εμπίπτει στον ποινικό τομέα του άρθρου 7 της Σύμβασης. Υπενθύμισε ειδικότερα ότι, σύμφωνα με τη νομολογία του, οι πειθαρχικές κυρώσεις που επιβάλλονται κατόπιν επαγγελματικής παράπτωσης μπορούν να διακριθούν από ποινικές κυρώσεις. Σημείωσε περαιτέρω ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε "μικρή ομάδα ατόμων με ειδικό καθεστώς" δεν εμπίπτουν σε αυτό το ποινικό πεδίο εφαρμογής.

Εν προκειμένω, ο προσφεύγων, υψηλόβαθμος υπάλληλος της FIFA, είχε σωστά τιμωρηθεί. Επομένως, πρόκειται για κύρωση που βασίζεται σε ειδικό καθεστώς που αφορά ένα μέλος μιας μικρής ομάδας. Έτσι, το Δικαστήριο κήρυξε απαράδεκτη την καταγγελία του άρθρου 7 λόγω του ασυμβίβαστου του με τις διατάξεις της Σύμβασης.
 

Άρθρο 8
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η έννοια της «ιδιωτικής ζωής» ήταν ευρεία και μη εξαντλητική. Εν προκειμένω, η κύρωση που επιβλήθηκε στον προσφεύγοντα ,  στηριζόταν σε πράξεις που διαπράχθηκαν κατά την επαγγελματική του ζωή και δεν είχαν καμία σχέση με την ιδιωτική του ζωή. Ωστόσο, το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι οι αρνητικές συνέπειες είχαν επηρεάσει την ιδιωτική του ζωή.

Έτσι, το Δικαστήριο δέχθηκε ότι ο προσφεύγων  απέδειξε ότι οι συνέπειες αυτές έφθασαν σε ένα ορισμένο όριο σοβαρότητας. Είχε περάσει ολόκληρη τη σταδιοδρομία του στον κόσμο του ποδοσφαίρου, ο οποίος ως εκ τούτου αποτελούσε τη μοναδική του πηγή εισοδήματος, και είχε στερηθεί αυτής της πηγής. Το πεδίο εφαρμογής της κυρώσεως ήταν τέτοιο,  ώστε ήταν ικανό να τον εμποδίσει να αναπτύξει κοινωνικές σχέσεις με άλλους. Τέλος, η φήμη του είχε υποστεί ως αποτέλεσμα της κύρωσης, "υπό την έννοια ενός συγκεκριμένου στιγματισμού".

Επιπλέον, το Συμβούλιο εξέτασε κατά πόσον το εναγόμενο κράτος συμμορφώθηκε με τη θετική υποχρέωσή του να προστατεύσει το δικαίωμα του αιτούντος,  να σεβαστεί την ιδιωτική ζωή του έναντι της κυρώσεως που επιβλήθηκε από τη FIFA, η οποία μειώθηκε αλλά επιβεβαιώθηκε από το CAS, ο προσφεύγων είχε λάβει επαρκείς δικαστικές εγγυήσεις. Το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων  είχε συναινέσει ελεύθερα την παραίτηση από ορισμένα δικαιώματα,  υπογράφοντας υποχρεωτικές ρήτρες διαιτησίας, αποκλείοντας τη δυνατότητα υποβολής διαφορών σε τακτικό εθνικό δικαστήριο. Είχε, ωστόσο, τη δυνατότητα να ασκήσει έφεση κατά του μέτρου που επιβλήθηκε από τη FIFA πριν από το CAS.

Το CAS είχε αιτιολογήσει δεόντως την απόφασή του να μειώσει, αλλά επιβεβαίωσε την κύρωση με μια απόφαση 63 σελίδων που ανταποκρίνεται στις καταγγελίες του αιτούντος. Διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι η ιδιαίτερη σοβαρότητα των πραγματικών περιστατικών, η ανώτερη θέση που κατέχει ο προσφεύγων  και η ανάγκη αποκαταστάσεως της φήμης του ποδοσφαίρου και της FIFA δικαιολόγησαν την 4ετή αναστολή της επαγγελματικής δραστηριότητας.

Τέλος, ο αιτητής είχε ασκήσει αστική προσφυγή στο ομοσπονδιακό δικαστήριο κατά της απόφασης του  CAS. Το ομοσπονδιακό δικαστήριο είχε επίσης δεχθεί τις προηγούμενες αποφάσεις, θεωρώντας ότι η κύρωση είναι βάσιμη και δεόντως αιτιολογημένη.
Κατά συνέπεια, ο προσφεύγων διέθετε επαρκείς θεσμικές και διαδικαστικές εγγυήσεις. Το Δικαστήριο απέρριψε την καταγγελία του άρθρου 8, δηλώνοντας ότι είναι προδήλως αβάσιμη…
 
Η απόφαση εκδόθηκε από ένα τμήμα 7  δικαστών, το οποίο απαρτίζεται ως εξής:
 
Πολ Λέμενς  (Βέλγιο), Πρόεδρος.
Γεώργιος Α. Σεργίδης (Κύπρος)
Έλεν Κέλερ  (Ελβετία)
Αλένα Πολατσκόβα  (Σλοβακία)
Μαρία Ελοσέγκι  (Ισπανία)
Ζιλμπέρτο Φελίτσι  (Άγιος Μαρίνος);
Λορέν Σκέμπρι Ορλαντ (Μάλτα)  
Στέφεν Φίλιπς (γραμματέας )
 
Μάνος  Σταραμόπουλος
Δημοσιογράφος – Αναλυτής διεθνούς ποδοσφαίρου και υποθέσεων
Μέλος επιτροπής ποδοσφαίρου AIPS και Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Στατιστικής IFFHS
Ανταποκριτής: France Football, A Bola, Discoveryfootball. com , Mundo Deportivo